|
|
Coronacrisis - Huiselijk geweld - Geweld tegen vrouwen - Politie - Slachtofferhulp - Cijfers - Maatregelen (Covid-19)
epidemie
huiselijk geweld
slachtofferhulp
officiële statistiek
geografische spreiding
| 18/11/2020 | Verzending vraag (Einde van de antwoordtermijn: 17/12/2020) |
| 11/2/2021 | Antwoord |
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 7-846
De coronacrisis heeft mondiaal tot een forse stijging inzake huiselijk geweld geleid. Australische onderzoekers kwamen tot die conclusie in hun wetenschappelijke studie «Family violence and COVID-19: Increased vulnerability and reduced options for support». Zo leiden maatschappelijke onzekerheid, minder sociale ondersteuning en controle tot een stijging van geweld, zeker in onstabiele huiselijke situaties. Dit waren enkele bevindingen:
– in Australië daalde de algemene criminaliteit tijdens de lockdown met 40 %, terwijl oproepen voor huiselijk geweld stegen met 5 %. Google Australië registreerde een stijging van 75 % van zoekacties naar hulp bij huiselijk geweld;
– in Wuhan, waar de pandemie begon, waren er in februari 2020 driemaal meer gevallen van huiselijk geweld vergeleken met het jaar voordien;
– in Frankrijk stegen de meldingen van huiselijk geweld met 32 tot 36 %.
De onderzoekers besluiten dat leven in afzondering, geassocieerd met psychische en economische stressfactoren, samen met alcoholconsumptie, kan leiden tot explosieve situaties. Betrouwbare cijfers ontbreken voor België, maar op basis van de huidige gegevens lijkt het belangrijk om beschermende maatregelen te nemen.
Zo nemen sommige lokale politiediensten al via hun dienst voor Slachtofferhulp proactief contact op met mensen die de afgelopen drie maanden een klacht hebben ingediend op het politiebureau in verband met huiselijk geweld. Op deze manier kan de evolutie van hun situatie in quarantaine worden gevolgd. Ze nemen ook contact op met de verschillende verenigingen die betrokken zijn bij huiselijk geweld op het grondgebied om hen te laten weten dat slachtoffers niet moeten aarzelen om naar de politie te gaan.
Waarom stel ik u een vraag over dit onderwerp? De Belgische Staat wordt namelijk verplicht om een geïntegreerd, omvattend en gecoördineerd beleid inzake huiselijk geweld en geweld tegen vrouwen uit te rollen omwille van het Verdrag van Istanbul (Verdrag van de Raad van Europa inzake het voorkomen en bestrijden van geweld tegen vrouwen en huiselijk geweld), dat in 2016 door België werd geratificeerd. Zo moeten de politiediensten een begeleidende, onderzoekende en beschermende rol op zich nemen.
Wat betreft het transversaal karakter van de vraag: het betreft hier een transversale aangelegenheid met de Gemeenschappen waarbij de rol van de Gemeenschappen vooral ligt in de bijstand aan personen i.e. het gelijkekansenbeleid. Slachtofferhulp van de politie en de behandeling van klachten is echter een federale bevoegdheid (Justitie).
Graag had ik hieromtrent dan ook een antwoord gekregen op volgende vragen:
1) Hoeveel personen hebben een klacht ingediend in verband met huiselijk geweld sinds de lockdownmaatregelen van kracht zijn gegaan (18 maart 2020)? Is dit een stijging of een daling ten opzichte dezelfde periode in 2019?
2) Wat zijn de verhoudingen tussen Vlaanderen, Brussel en Wallonië?
3) Hoeveel klachten werden er sinds 18 maart 2020 opgevolgd door de politie via hun dienst voor Slachtofferhulp? Is dit een stijging of een daling ten opzichte dezelfde periode in 2019? Kan u dit toelichten?
4) Hoe wordt dit probleem in het buitenland aangepakt? Is er overleg geweest met de Europese Unie (EU) of buurlanden om dit probleem aan te pakken? Zo ja, wat is eruit voortgekomen? Zo neen, waarom niet?
5) Wereldwijd is er een sterke stijging in huiselijk geweld en geweld tegen vrouwen aantoonbaar. Hoe gaat u ervoor zorgen dat de cijfers weer dalen? Zijn er beleidsmaatregelen getroffen om proactief het geweld op te sporen of aan te pakken?
Wat de eerste drie vragen betreft over de klachten, verwijs ik naar het antwoord van mijn collega, de minister van Binnenlandse Zaken, onder het nummer 7-846.
De vierde vraag polst naar een internationale aanpak. Ik kan u meegeven dat er reeds verschillende initiatieven werden gelanceerd om in samenwerking met de andere lidstaten van de Europese Unie (EU) intrafamiliaal geweld aan te pakken of te bespreken.
Zo bestaat er de Vendôme groep. Dit is een overlegplatform tussen de ministers van Justitie van België, Nederland, Luxemburg, Frankrijk, Spanje, Italië en Duitsland. Op de virtuele bijeenkomst van 14 september 2020 benadrukte de groep dat de organisaties die zich toeleggen op het bestrijden van intrafamiliaal geweld waakzaam moeten zijn voor het risico van een toename van het aantal gevallen van huiselijk geweld, gezien de slachtoffers door de opgelegde lockdown meer tijd moeten doorbrengen met de geweldpleger en de daaruit voortvloeiende moeilijkheid (zo niet onmogelijkheid) om aangifte te doen van het misbruik. Deze initiatieven zullen ook na de noodtoestand verder moeten worden ontwikkeld, zodat slachtoffers beter beschermd kunnen worden.
Binnen de EU kan verwezen worden naar het Fundamental Rights Agency. Dit is een onafhankelijk expertisecentrum voor de bevordering en bescherming van de mensenrechten in de EU. Zij voeren onderzoek naar intrafamiliaal geweld en onderstrepen dat de pandemie aantoont dat er verdere maatregelen moeten genomen worden ter bestrijding van intrafamiliaal geweld.
Ook op Europees niveau bestaat er het European Institute for Gender Equality. Zij voerden reeds verschillende onderzoeken uit naar de impact van Covid-19 op gender gerelateerd geweld en geweld tegen vrouwen.
Als laatste is het European Forum on the rights of the child relevant om te vernoemen. Dit was een driedaagse conferentie (29 september tot 1 oktober 2020) met virtuele sessies op hoog niveau, interactieve workshops en verschillende activiteiten. Ook hier werd intrafamiliaal geweld en kindermishandeling uitvoerig besproken samen met de rechten van het kind in het kader van de Covid-19 pandemie.
Tot slot wenst u te weten op welke wijze ik beleidsmatig de strijd tegen intrafamiliaal geweld zal verderzetten. Ik verwijs hiervoor graag naar het antwoord dat ik daaromtrent heb gegeven in de commissie Justitie van de Kamer van volksvertegenwoordigers van 2 december 2020 op de mondelinge vraag nr. V55011120C van Nabil Boukili, waarin ik de maatregelen omschrijf die ik op het vlak van Justitie zal ondernemen om slachtoffers van intrafamiliaal geweld te ondersteunen.