Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 7-755

van Gaëtan Van Goidsenhoven (MR) d.d. 9 november 2020

aan de vice-eersteminister en minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid

Coronacrisis - Alcoholgel - Toelating om op de markt te brengen - Lijst van toegelaten producten - Non-conforme producten - Risicobeperking - Maatregelen (Covid-19)

epidemie
infectieziekte
verkoopvergunning
farmaceutisch product
kwaliteit van het product

Chronologie

9/11/2020Verzending vraag (Einde van de antwoordtermijn: 10/12/2020)
21/1/2021Antwoord

Herindiening van : schriftelijke vraag 7-680

Vraag nr. 7-755 d.d. 9 november 2020 : (Vraag gesteld in het Frans)

Aangezien gezondheid een bevoegdheid is van zowel de federale overheid als de Gemeenschappen en Gewesten is dit een transversale vraag die binnen de bevoegdheid van de Senaat valt.

Sinds de opflakkering van de gezondheidscrisis vanwege Covid-19 is de verkoop van ontsmettende alcoholgels enorm toegenomen, in die mate zelfs dat in maart 2020 de schaarste in België steeds erger werd.

Vandaag neemt de verkoop van dergelijke gels nog steeds toe en het aanbod volgt de vraag op de markt. Verbruikers hebben de keuze tussen een veelheid aan producten die op verschillende plaatsen te koop zijn over heel het grondgebied.

In België behoren alcoholgels voor het ontsmetten van de handen tot de groep van biociden. Om in de handel te kunnen gebracht worden, moet de gel een officiële toelating krijgen en opgenomen worden op een definitieve of tijdelijke lijst die zes maanden geldig is, gelet op de dringende noodzaak van de strijd tegen het coronavirus.

In een dossier van Test-Aankoop van 26 augustus 2020 wees de verbruikersorganisatie erop dat sommige alcoholgels die op de markt zijn geen toelating hebben.

Wat ook blijkt is dat biociden, vanwege hun ontsmettende werking, schadelijk kunnen zijn voor de gezondheid en voor het milieu. Verkeerd gebruik en gebrekkige kennis van het product evenals een onaangepaste concentratie kunnen ook nefast zijn.

De officiële lijsten van biociden kunnen derhalve nuttig zijn voor de consument. Volgens sommige waarnemers zijn die lijsten evenwel veel te lang en daardoor onduidelijk.

Gelet op al die elementen wil ik u de volgende vragen stellen:

1) Wordt een vereenvoudiging van de lijsten van «officiële» en «tijdelijke» biociden overwogen of gepland?

2) Zo niet, is er een mogelijkheid om een vereenvoudigde lijst als «bijlage» bij het officieel basisdocument te voegen?

3) Welke mechanismen kunnen momenteel worden ingezet om het risico te beperken dat er biociden op de markt worden aangetroffen die over geen enkele toelating beschikken?

4) Hoeveel alcoholgels moesten de voorbije zes maanden van de markt gehaald worden wegens gebrek aan toelating?

Antwoord ontvangen op 21 januari 2021 :

1) – Lijst van tijdelijke toelatingen: er is geen vereenvoudiging van de «lijst van de tijdelijke toelatingen afgeleverd in het kader van de bestrijding van het coronavirus», die beschikbaar is op de website van de federale overheidsdienst (FOD) Volksgezondheid, voorzien. Deze lijst is tijdelijk. De tijdelijke toelatingen hebben een beperkte geldigheidsduur van twaalf maanden (zes maanden met bijkomende verlenging van zes maanden). Een bijkomende verlenging van 6 maanden is mogelijk mits er een registratie- of toelatingsaanvraag wordt ingediend conform de wetgeving. Van zodra de registratie of toelating is verleend, verdwijnen de producten van deze tijdelijke lijst en worden ze opgenomen in de officiële lijst van toegelaten producten.

– Officiële lijst van toegelaten producten: een verbetering en een vereenvoudiging van deze lijst is voorzien van zodra het nieuwe ICT-systeem voor de behandeling van de aanvragen voor toelating / registratie van biociden in werking treedt. Dit is voorzien voor het tweede semester van 2021. Het zal gaan om een interactieve lijst van toegelaten biociden die online beschikbaar zal zijn in plaats van de huidige lijst in pdf-formaat.

2) Op dit ogenblik is het niet mogelijk om een vereenvoudigde versie van toegelaten producten of enig ander formaat voor deze lijst te voorzien. Op basis van het huidige informaticasysteem dat momenteel wordt gebruikt voor de behandeling van aanvragen, is het enkel mogelijk om een lijst van toegelaten producten in pdf-formaat aan te maken.

3) – Inspectie:

Van maart tot september 2020 heeft de federale milieu-inspectie het aantal controles op de online en fysieke verkoop van ontsmettende reinigingsmiddelen en handgels aanzienlijk opgevoerd, dit naar aanleiding van de stijging van het aantal illegale producten die in omloop zijn op ons grondgebied en naar aanleiding van de talrijke klachten van particulieren en bedrijven.

Er werden inspecties uitgevoerd in supermarkten, winkels, apotheken, en bij leveranciers en invoerders.

De inspecteurs controleerden of de biociden voor verkoop in België toegelaten waren en zo ja, of de etikettering evenals het gebruik van de producten aan de wetgeving voldeden. De inspectie beoordeelde de producten ook op de degelijkheid van hun samenstelling.

De inspecteurs van de FOD Volksgezondheid voerden 358 controles uit om verschillende hydroalcoholische ontsmettingsmiddelen en handgels te onderzoeken. In totaal stelden de milieu-inspecteurs 47 proces-verbalen op en vaardigden ze 110 waarschuwingen uit. Er werden meerdere tonnen illegale biociden van de markt gehaald. De komen maanden zullen de inspecteurs van de FOD Volksgezondheid erop blijven toezien dat illegale biociden niet op de Belgische markt te vinden zijn.

Er werd ook nauw samengewerkt met de Douanedienst van de FOD Financiën om de ingevoerde biociden te controleren. De inspectie ontving van de douane talrijke adviesvragen met een gemiddeld antwoordtermijn van drie werkdagen. Er werden drie Rapex (Europese intrekkingen van niet-conforme producten) geregistreerd die een intrekking van de markt van verschillende lidstaten van de Europese Unie betroffen.

Hieronder vindt u een beknopte overzicht van het soort controles die worden uitgevoerd op biociden:

Online verkoop (e-commerce): als het biocide niet toegelaten is, wordt er systematisch een waarschuwing uitgevaardigd met de vraag om de situatie te regulariseren binnen de drie dagen. Er worden proces-verbalen tot vaststelling van inbreuken opgesteld wanneer de site niet wordt aangepast.

– Fysieke verkoop: alle geïdentificeerde leveranciers die een inbreuk plegen ontvangen bijna systematisch een proces-verbaal. In dit opzicht moet erop gewezen worden dat er een groot aantal nieuwe actoren in de verkoop van biociden werden geïdentificeerd die geen enkele kennis van de biocidenwetgeving hadden. Gezien de veelvuldige communicatie die het directoraat-generaal heeft gevoerd, hebben de waarschuwingen die bij de aanvang van de crisis werden uitgevaardigd systematisch meer en meer plaats gemaakt voor proces-verbalen ter vaststelling van inbreuken.

– Gebruik van biociden: de inspectie heeft een groot aantal controles uitgevoerd aan de ingang van winkels en de producten onderzocht die ter beschikking van het publiek en het personeel stonden. Er worden voornamelijk waarschuwingen uitgevaardigd aan actoren die geen degelijke kennis van biociden hebben.

– Klachten: op alle klachten volgt er een controle (e-commerce of fysiek). Deze controles vormen een belangrijk deel van onze acties op het terrein. De opgelegde sancties zijn gelijkaardig aan die welke voortvloeien uit de hierboven genoemde controles.

– Ontvangen meldingen (bijvoorbeeld desinfectietunnels): snelle reactie van de inspectiedienst. Onmiddellijk telefonisch / mailcontact om de betrokkenen op de hoogte te stellen van de geldende wetgeving of fysieke controle ter plekke.

– Communicatie: de dienst Biociden zet tijdens de coronacrisis sterk in op een brede communicatie, niet alleen om producenten in te lichten over de wetgeving, maar ook om professionele gebruikers en het brede publiek te informeren over welke producten zijn toegelaten en dus mogen gebruikt worden.

Vooreerst worden de vereisten voor het op markt brengen en het gebruik van biociden uitvoerig gecommuniceerd via de website van de FOD Volksgezondheid waar een speciale rubriek Covid-19 werd aangemaakt, gericht naar zowel producenten als gebruikers. Verder werd er tijdens de eerste maanden van de coronacrisis uitvoerig rechtstreekse communicatie over de biocidenwetgeving gevoerd met de verschillende beroepsfederaties. Ook de strategische sectoren (zoals ziekenhuizen, bedrijven, rusthuizen, politie, gevangenissen, luchtvaartmaatschappijen, scholen, enz.) werden rechtstreeks gecontacteerd en geïnformeerd over de toegelaten middelen. Daarnaast werden er verscheidene nieuwsbrieven gepubliceerd op de algemene website van de FOD Volksgezondheid met informatie over welke ontsmettingsmiddelen toegelaten zijn en dus mogen gebruikt worden.

4) In de loop van de laatste zes maanden werden er ongeveer 193 handgels van de markt gehaald. Dit cijfer zal in de komende maanden ongetwijfeld nog stijgen naar aanleiding van de momenteel lopende controles en verificatie van productconcentraties.

Ter informatie:

Lijsten van de toegelaten producten : https://www.health.belgium.be/nl/lijst-van-toegelaten-biociden-en-jaarverslag:

– lijst van toegelaten biociden («.pdf») + links naar de toelatingsaktes (wekelijkse update);

– lijst van tijdelijke toelatingen, uitgereikt in het kader van de bestrijding van Covid-19;

– interactieve lijst van toegelaten biociden (tableau Reader).

Koninklijk besluit van 4 april 2019 betreffende het op de markt aanbieden en het gebruiken van biociden: https://www.health.belgium.be/sites/default/files/uploads/fields/fpshealth_theme_file/kb-ar_enregistrements_20190404.pdf.