Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 7-752

van Peter Van Rompuy (CD&V) d.d. 9 november 2020

aan de vice-eersteminister en minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid

Donatie menselijk lichaamsmateriaal - Verklaring - Nieuwe aanmeldmogelijkheden - Cijfers - Evaluatie

orgaantransplantatie
administratieve procedure
officiële statistiek
elektronisch document

Chronologie

9/11/2020Verzending vraag (Einde van de antwoordtermijn: 10/12/2020)
1/4/2021Antwoord

Herindiening van : schriftelijke vraag 7-643

Vraag nr. 7-752 d.d. 9 november 2020 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Motivering van het transversale karakter van de schriftelijke vraag: de Vlaamse steden en gemeenten spelen een rol bij aanmeldmogelijkheden voor verklaring donatie menselijk lichaamsmateriaal.

De wet bepaalt dat bij elke overledene, organen of weefsels weggenomen kunnen worden. Het gaat hier om een «stilzwijgende toestemming». Iedereen die geen verzet aangetekend heeft tegen orgaantransplantatie, wordt geacht bereid te zijn om organen of weefsels af te staan. Na overlijden kunnen familieleden van de eerste graad hiertegen wel nog verzet aantekenen. Via een «verklaring donatie menselijk lichaamsmateriaal» kan de desbetreffende persoon evenwel uitdrukkelijk toestemming geven of weigeren. Sinds 1 juli 2020 kunnen personen deze toestemming geven via de website www.mijngezondheid.be en de huisarts. Voordien was dit enkel mogelijk via de diensten van de lokale besturen.

Daarom volgende vragen:

1) Hoeveel verklaring donatie menselijk lichaamsmateriaal werden sinds 1 juli 2020 geregistreerd?

a) Graag kreeg ik een verdeling tussen toestemming, weigering en herziening.

b) Via welk medium (stad of gemeente, www.mijngezondheid.be of de huisarts) werden verklaring neergelegd?

c) Graag kreeg ik vergelijkbare cijfers voor dezelfde periode de afgelopen tien jaar, per jaar.

d) Graag kreeg ik cijfers per stad of gemeente.

2) Hoeveel verklaring donatie menselijk lichaamsmateriaal werden dit jaar reeds geregistreerd?

a) Graag kreeg ik een verdeling tussen toestemming, weigering en herziening.

b) Graag kreeg ik vergelijkbare cijfers voor de afgelopen tien jaar, per jaar.

c) Graag kreeg ik cijfers per stad of gemeente.

3) Hoe evalueert de geachte minister het succes van de uitbereiding van registratie via www.mijngezondheid.be en de huisarts?

4) Hoe zal zij de aanmeldratio van deze nieuwe kanalen in de toekomst verhogen?

Antwoord ontvangen op 1 april 2021 :

1) In de periode 1 juli 2020 tot 31 januari 2021 werden 41 249 verklaringen geregistreerd.

a) Hiervan waren er 26 248 uitdrukkelijke toestemmingen en 15 001 registraties van verzet. Het concept «herziening» is niet uit de databank te halen gezien er geen historiek per burger bijgehouden wordt (dit zou voor de finaliteit van de databank geen enkel nut hebben).

b) Dit gegeven is momenteel niet beschikbaar.

c) De afzonderlijke registratie van wilbeschikking betreffende menselijk lichaamsmateriaal is slechts sinds juni 2020 actief. Vroegere cijfers zijn dus niet specifiek beschikbaar, er zijn enkel de algemene cijfers rond orgaandonaties (overeenkomstig het koninklijk besluit van 30 oktober 1986 tot regeling van de wijze waarop de donor of de personen bedoeld in artikel 10, § 2, van de wet van 13 juni 1986 betreffende het wegnemen en transplanteren van organen hun wil te kennen geven wordt opgeheven, opgeheven door het koninklijk besluit van 9 februari 2020 betreffende de registratie van wilsverklaringen over de wegneming van menselijk lichaamsmateriaal, met inbegrip van organen, na overlijden).

d) Ik kan de cijfers per gemeente onder de vorm van een Excel-tabel bezorgen, echter het gaat over een 1 400-tal postcodes.

2) Gezien de registratie slecht sinds juni 2020 van start gegaan is, zijn deze cijfers dezelfde als voor de eerste vraag. Heel exact kan ik zeggen dat voor de periode 1 juni 2020 tot 31 december 2020 er 24 743 toestemmingen waren en 14 417 registraties van verzet voor een totaal van 39 160 registraties.

a) Zie hierboven.

b) Zie het antwoord op vraag 1) b).

c) Zie het antwoord op vraag 1) c).

3) Momenteel is het niet mogelijk om te kwantificeren hoeveel registraties online of via de huisarts werden uitgevoerd.

4) Ik voorzie een campagne te voeren om het systeem van vermoeden van toestemming (de zogenaamde «opting out»), zoals vervat in de wet orgaandonatie en de wet menselijk lichaamsmateriaal, onder de aandacht te brengen en het belang te duiden van de donatie. Daarbij zal het registratiesysteem ook onder de aandacht gebracht worden: indien de burger een expliciete wil te kennen wenst te geven, kan dit via het vermelde systeem.

We dienen er evenwel aan te herinneren dat er wordt uitgegaan van een vermoeden van toestemming. Er dient te worden vermeden dat de indruk gewekt wordt dat de burger zijn of haar wil moet registreren opdat de donatie plaats zou kunnen vinden – het vermoeden van toestemming is op zich voldoende en moet voldoende als standaardregeling worden toegelicht. Mijn administraties bekijken momenteel hoe dergelijke campagne kan gefinancierd en georganiseerd worden. U begrijpt dat voor mijn administraties in het voorbije jaar Covid-19 topprioriteit was en zij dus niet veel tijd hebben kunnen investeren in dit gegeven.