|
|
Cybercriminaliteit - Illegale handel in wilde dieren - Zeldzame en beschermde vogels en reptielen - Verkoop op het internet in België - Strijd - Middelen - Cijfers - Maatregelen - Informatie aan het publiek
computercriminaliteit
elektronische handel
zwarte handel
beschermde soort
bewustmaking van de burgers
dierenwinkel
fauna
welzijn van dieren
| 27/7/2020 | Verzending vraag (Einde van de antwoordtermijn: 27/8/2020) |
| 15/9/2020 | Rappel |
| 23/9/2020 | Antwoord |
Sinds 2014 is dierenwelzijn een bevoegdheid van de Gewesten. De handel in exotische en wilde soorten behoort evenwel nog altijd tot de bevoegdheid van de federale Staat. Om het welzijn van de dieren in zijn totaliteit te garanderen is een transversale benadering dus meer dan nodig. Derhalve is de Senaat ten volle bevoegd voor dit thema.
Op 2 juli 2020 hebben WWF en TRAFFIC een rapport gepubliceerd waarin de handel in wilde diersoorten op het internet binnen de Europese Unie (EU) nogmaals wordt aangeklaagd. Volgens het bericht van de internationale dierenbeschermingsorganisatie waren er tussen juli en september 2019 106 verdachte berichten van 65 verschillende verkopers in België en in Nederland waarin vogels en reptielen te koop werden aangeboden.
De meeste berichten werden gepost op sociale media en op gespecialiseerde online verkoopplatforms. De meeste van die berichten bevatten over het algemeen geen informatie waarmee de legaliteit van de verkoop werd aangetoond, zoals het CITES-document (Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora).
Vanuit die verpletterende vaststelling wordt de urgentie van de situatie benadrukt in de gezamenlijke analyse van WWF en TRAFFIC over de strijd tegen cybercriminaliteit op het vlak van zeldzame en beschermde wilde dieren. Ze beveelt in het bijzonder aan het wettelijk kader aan te passen om de online handel in wilde soorten efficiënter te kunnen bestrijden.
Er werden ook al andere pistes voorgesteld, namelijk zich meer richten op digitale oplossingen zoals 'data mining' (onderzoek van gegevens) waardoor de gegevens kunnen worden geanalyseerd vanuit verschillende perspectieven om ze vervolgens om te vormen tot nuttige informatie. Die technologische systemen blijken zeer nuttig om gegevens met elkaar in verband te brengen en zo makkelijker verdachte verkopen van dieren op het internet op te sporen.
De situatie is nog dringender in het licht van de strategische geografische ligging van België en Nederland voor de handel in wilde dieren.
In het licht van deze zo zorgwekkende problematiek, heb ik de volgende vragen:
1) Beschikt u in verband met de cybercriminaliteit op het vlak van wilde soorten, over recente statistieken van het aantal vastgestelde illegale verkopen voor het jaar 2020?
2) Wat zijn de huidige middelen van België op het vlak van human ressources, instrumenten en opleidingen in het kader van deze strijd tegen de cybercriminaliteit met betrekking tot wilde soorten?
3) Welke wegen worden momenteel bestudeerd om die actiemiddelen te versterken?
4) Hoe ver staat het met de werkzaamheden voor de oprichting van een uniek platform met als doel het publiek uit de eerste hand te informeren over alle verplichtingen die gepaard gaan met de handel en het houden van exotische dieren?
1) De inspectiecel «Soorten» is vanaf midden april 2020 van start gegaan met de controle van de verdachte berichten uit het rapport van het World Wide Fund for Nature (WWF) en Traffic. Deze werden zowel gepubliceerd op gespecialiseerde sites (vogelarena.com, parrot4sale.com, dieren.aanbod.be, terraristik.com, reptimania.com en hobbyreptiles.com onder andere) als op algemene sites (2dehands.be, facebook, marktplaza.be of toutypasse.be bijvoorbeeld). Sommige waren zelfs afkomstig van de onlinewinkel van een professionele verkoper.
Op een totaal van negenendertig berichten die vanuit België werden geplaatst, werden er tien gecontroleerd en worden er momenteel drie gecontroleerd. Er zijn al inspecties op het terrein gepland voor vier bijkomende berichten. In dit stadium werd slechts één geval van documentaire inbreuk vastgesteld, maar het is nog te vroeg om definitieve resultaten mee te delen. Het is echter interessant om op te merken dat een deel van de berichten geplaatst werden door kwekers / verkopers die goed op de hoogte zijn van de Overeenkomst inzake de internationale handel in bedreigde in het wild levende dier- en plantensoorten (CITES) en die in het verleden al gecontroleerd werden door mijn administratie. Ik verwacht dan ook dat die zich aan de wetgeving houden. Naast de berichten vermeld in het rapport van het WWF en Traffic heeft een controle in 2020 aangaande de onlineverkoop van een papegaai zonder de nodige documenten geleid tot het opstellen van een proces-verbaal (PV) van inbreuk.
In 2019 hebben vijf onderzoeken van de cel «Soorten» geleid tot het opstellen van twee PV’s van inbreuk, een PV van waarschuwing en een PV van informatie. Er werd ook een dossier over mogelijke palinghandel ingediend bij het Brusselse parket, dat mijn administratie in samenwerking met de bevoegde gewestelijke autoriteiten, de douane en het Federaal Agentschap voor de veiligheid van de voedselketen (FAVV) heeft onderzocht, maar het onderzoek heeft geen overtuigende elementen opgeleverd.
2) De cel «Soorten» van de federale overheidsdienst (FOD) Volksgezondheid, Veiligheid van de voedselketen en Leefmilieu beschikt momenteel over vijf inspecteurs en een controleur die belast zijn met de controle op de correcte toepassing van CITES. Een deel van hun controles heeft betrekking op de onlineverkoop van dieren.
De kwestie van de controle op de onlinehandel in beschermde soorten is al een tijdje aan de orde binnen onze diensten. Die worden dus opgeleid om doeltreffender het hoofd te bieden aan «wildlife cybercrime». Zo volgden de cel «Soorten» en een lid van het beheerorgaan van CITES in februari 2019 een opleiding «online onderzoeksmethodes» bij een specialist cybercriminaliteit van de Belgische douane. Het door het WWF en Traffic gepubliceerde rapport kadert trouwens in de bredere context van het door de Europese Unie gefinancierde EU wildlife cybercrime project. Dat project voorziet in een reeks opleidingsmodules voor de bevoegde autoriteiten van de verschillende lidstaten. Die modules zijn het resultaat van de samenwerking tussen – onder andere – Interpol, het WWF en Traffic. De cel «Soorten» neemt er ook aan deel, maar het is duidelijk dat het op termijn nuttig zou zijn om, naast opleiding, ook te beschikken over personeel dat gespecialiseerd is in online zoekopdrachten om de inspecteurs te helpen om dit type controles te verbeteren.
De inspectiecel «Soorten» staat niet alleen in haar aanpak van de onlinehandel. De FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de voedselketen en Leefmilieu heeft een aantal maanden geleden transversaal overleg opgestart over dit onderwerp. Er loopt momenteel een studie die tot doel heeft zowel de strategische als de operationele en technische aspecten van dergelijke controles te optimaliseren.
3) Zie vorig antwoord.
4) Zodra het nieuwe werkjaar van start gaat, zal ik aan mijn collega’s die belast zijn met de douane en de bescherming van de diergezondheid voorstellen om een nationale task force op te richten. Die zou als mandaat hebben om onze verbintenissen voor een duurzame handel in exotische dieren voor te bereiden. De aanbevelingen van de conferentie «Dead or alive, towards a sustainable wildlife trade» van december 2019 zullen als basis dienen om die verbintenissen te definiëren, waaronder de oprichting van één enkel platform.