Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 7-629

van Willem-Frederik Schiltz (Open Vld) d.d. 15 juli 2020

aan de vice-eersteminister en minister van Financiën, belast met Bestrijding van de fiscale fraude, en Minister van Ontwikkelingssamenwerking

Hong Kong - Nieuwe veiligheidswet - Mensenrechten - Verenigde Naties - Speciale rapporteur - Aanduiding - NGO's en journalisten - Uitoefening van het werk - Bedrijven - Impact op de investeringen - Informatie aan reizigers

Hongkong
China
rechten van de mens
pers
niet-gouvernementele organisatie
VN
economische sanctie

Chronologie

15/7/2020Verzending vraag (Einde van de antwoordtermijn: 13/8/2020)
14/8/2020Antwoord

Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 7-630

Vraag nr. 7-629 d.d. 15 juli 2020 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Ik verwijs naar mijn eerder ingediende schriftelijke vraag nr. 7-624 betreffende de situatie in Hong Kong. Het Chinese Congres nam een brede «veiligheidswet» aan die het gemakkelijker maakt om demonstranten te straffen en de autonomie van de stad te verminderen.

Critici stellen dat dit het «het einde van het apart statuut van Hong Kong» met zich meebrengt.

Er komen steeds meer details van de zesenzestig artikelen van de wet vrij. Deze werd immers geheim gehouden tot de inwerkingtreding. Het criminaliseert elke handeling van:

– afscheiding: wegbreken van het land;

– ondermijning: het ondermijnen van de macht of autoriteit van de centrale overheid;

– terrorisme: geweld gebruiken of intimidatie tegen mensen;

– collusie met buitenlandse of externe krachten.

De wet werd van kracht op 30 juni 2020 om 23.00 uur lokale tijd, een uur voor de drieëntwintigste verjaardag van de overdracht van de stad aan China.

De belangrijkste bepalingen van de nieuwe wet zijn onder meer:

– de invoering van levenslange gevangenisstraffen voor misdaden van afscheiding, ondermijning, terrorisme en heimelijke verstandhouding met buitenlandse troepen;

– bedrijven kunnen een boete krijgen als ze bij wet zijn veroordeeld;

– er wordt door China een nieuw beveiligingskantoor in Hong Kong opgericht, met eigen ordehandhavers, die geen van beide onder de bevoegdheid van de lokale overheid vallen;

– bepaalde rechtszaken kunnen in China worden berecht.

De «chief executive» van Hong Kong, die door China wordt voorgedragen, heeft ten gevolge deze nieuwe wet de bevoegdheid om nieuwe rechters te benoemen om nationale veiligheidszaken te behandelen.

Belangrijk is dat Beijing de macht heeft over hoe de wet moet worden geïnterpreteerd, en niet een gerechtelijk of beleidsorgaan uit Hong Kong. Als de wet in strijd is met een wet van Hong Kong, heeft de Chinese veiligheidswet voorrang.

Ook van «due process of law» is niet langer sprake. Sommige processen zullen achter gesloten deuren worden gehoord. Mensen die ervan verdacht worden de wet te overtreden, kunnen worden afgeluisterd en onder toezicht worden geplaatst.

Ook het toezicht op de buitenlandse niet-gouvernementele organisaties en persbureaus wordt versterkt. De wet is ook van toepassing op niet-permanente inwoners: mensen «van buiten [Hong Kong] ... die geen permanente inwoners van Hong Kong zijn».

Deze vraag betreft tevens een transversale aangelegenheid met de Gewesten. De standpunten van de Vlaamse regering en de verdediging hiervan bij de Verenigde Naties geschiedt systematisch in coördinatie met de federale overheid. De gefedereerde overheden geven mede het inhoudelijk standpunt van de federatie vorm voor die materies waarvoor zij intern bevoegd zijn. Binnen de Interministeriële Conferentie voor Buitenlands Beleid waarin de verschillende beleidsniveaus zijn vertegenwoordigd, wordt het Belgisch buitenlands beleid gecoördineerd.

In dit kader had ik u graag volgende vragen voorgelegd:

1) Bent u voorstander van de aanduiding van een «speciale rapporteur betreffende Hong Kong bij de Verenigde Naties» om de situatie op het terrein op te volgen en erover te rapporteren? Zo ja, kan u dit toelichten? Welke stappen gaat u hieromtrent nemen? Zo neen, waarom niet en welke andere stappen acht u aangewezen bij de Verenigde Naties?

2) Bent u reeds in discussie gegaan met de ngo's, de nieuwsagentschappen en de journalisten die opereren in Hong Kong en China om de impact te evalueren van de nieuwe veiligheidswetgeving op de uitoefening van hun werk? Zo neen, waarom niet? Zo ja, kan u toelichten?

3) Hebt u reeds met het bedrijfsleven samengezeten om de impact te bekijken van de nieuwe veiligheidswet op de lopende en de nieuwe investeringen? Zo neen, waarom niet? Zo ja, kan u toelichten welke impact dit kan hebben op de investeringen in Hong Kong en China?

4) Hoe reageert u op het recente initiatief van de Britse regering om een «UK Global Human Rights sanctions regime» in te voeren en dit onder meer in het licht van de ontwikkelingen in Hong Kong?

5) Hoe zou de Europese Unie meewerken aan een globaal sanctiemechanisme wat betreft de rechten van de mens? Kan u hierbij duidelijk meedelen hoe ons land hiertegenover?

6) Welke informatie verschaft Buitenlandse Zaken vandaag in het kader van de nieuwe veiligheidswet voor Hong Kong aan onze landgenoten die daar actief zijn als expat en / of afreizen naar Hong Kong en China? Kan u dit toelichten?

Antwoord ontvangen op 14 augustus 2020 :

Ik verwijs het geachte lid naar de antwoorden van de minister van Buitenlandse Zaken en van Defensie (schriftelijke vraag nr. 7-630).