Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 7-525

van Philippe Courard (PS) d.d. 28 april 2020

aan de minister van Energie, Leefmilieu en Duurzame Ontwikkeling

Rivieren en oceanen - Vervuiling - Micropartikels van plastic in textiel - Filtering - Systeem in wasmachines - Toepassing in België

plastic afval
marien milieu
marien ecosysteem
zoetwaterecosysteem
verontreiniging van de waterlopen
verontreinigende stof
kunststof
huishoudelijk apparaat

Chronologie

28/4/2020Verzending vraag (Einde van de antwoordtermijn: 28/5/2020)
18/6/2020Antwoord

Vraag nr. 7-525 d.d. 28 april 2020 : (Vraag gesteld in het Frans)

De deelstaten hebben bevoegdheden op het vlak van duurzame ontwikkeling, maar ook van milieu. Deze vraag heeft een transversaal karakter en behoort dus tot de bevoegdheid van de Senaat.

Tal van microscopisch kleine plasticvezels die aanwezig zijn in textielproducten van onder meer polyester of elastaan komen los wanneer ze in een machine gewassen worden. Die microplastics komen dus in het afvalwater terecht en later ook in de rivieren en oceanen, want ze zijn te fijn om eruit gezeefd te worden door de filters van de waterzuiveringsstations.

Dit fenomeen zou goed zijn voor 15 tot 30% van de totale massa aan plastic dat jaarlijks in zeeën en oceanen terechtkomt.

In Frankrijk werd een maatregel genomen om dit fenomeen te bestrijden. Vanaf 2025 moeten alle nieuwe wasmachines op de markt uitgerust zijn met filters voor micropartikels die plasticvezels kunnen tegenhouden. Frankrijk is het eerste land dat een dergelijke maatregel invoert.

1) Wordt zo'n filtersysteem momenteel in België overwogen?

2) Is het mogelijk om dat bij ons in te voeren?

3) Welke maatregelen worden er momenteel genomen om dit soort vervuiling tegen te gaan?

Antwoord ontvangen op 18 juni 2020 :

Onderzoek naar bronnen van plastic vervuiling in de zee en op land en hun effecten op het leefmilieu en de volksgezondheid lopen nog. Fragmentatie van macroplastics zou de grootste bron van microplastics in onze oceanen. Betere afvalpreventie en -verwerking zou dit moeten verbeteren. De Europese Single Use Plastics Directive EU/2019/904 is een goed voorbeeld.

Microplastics van sleet van autobanden en textiel zijn in Organisatie voor economische samenwerking en ontwikkeling (OESO) landen zoals België belangrijke (maar niet de enige) bronnen die nog overblijven.

Het is niet duidelijk wat de Franse maatregel precies inhoud («À compter du 1er janvier 2025, les lave-linges neufs sont dotés d'un filtre à microfibres plastiques. Un décret précise les modalités d'application du présent article» [1]). In België is niet voorzien dat dergelijke filtersystemen verplicht worden. De Commissie moet ten laatste 25 december 2025 een voorstel voor de herziening van de Ecodesign verordening voor wasmachines voorstellen, inclusief mogelijk filters voor microplastics (https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?qid=1588325259028&uri=CELEX:32019R2023). Dit wordt opgevolgd door de administratie.

Om overeenstemming met eisen effectief te kunnen verifiëren, zijn standaarden met definities en meetmethodes nodig om. Hieraan wordt gewerkt door CENELEC TC59X WG1 (wasmachines). Ook TC248 (Textiel) werkt aan dit topic en het zou ook op ISO-niveau worden besproken.

Mijn administratie informeert mij, dat het zwakke punt van deze filters een onderhoud op regelmatige basis vereist. Het risico is dat de filters dus niet correct gebruikt zouden worden. Ook komen microvezels niet alleen tijdens het wassen los, maar ook tijdens productie, dragen en drogen.

Om microplasticsvervuiling uit textiel te verminderen, lijkt het daarom effectiever om eisen aan textiel te stellen via de aangekondiged Europese strategie voor textiel in het kader van de ciruclaire economie. Textiel is een technologisch product. De grondstof van de vezel en de eigenschappen van het garen en de stof hebben een grote invloed op het verlies van vezels.

Om te beginnen is ongeveer 35 % van de vezels op basis van cellulose en dus biodegradeerbaar. De synthetische niet-biodegradeerbare vezels zijn goed voor 60 % van de totale productie.

Het spinnen van garen heeft een invloed. Natuurlijke vezels hebben altijd een beperkte lengte. Synthetische vezels worden in eindeloze lengte gemaakt en zijn zeer sterk. Elastane bijvoorbeeld wordt gebruikt als kern in het garen. Errond worden helicaal andere vezels gewonden. De elastane kern geeft rek aan de garen en de andere vezels errond bepalen de andere karakteristieken (zachtheid, wateropnamen, enz.). Maar, andere synthetische vezels worden vaak in kortere stukken gesneden om ze bij het spinnen van garen gemakkelijker te kunnen mengen met andere vezels (bijvoorbeeld PET met katoen).

Het type stof heeft een invloed, zo verliezen stoffen met een flueelstructuur zoals fleece meer vezels dan ander stoffen. Ook verliezen stoffen met een dichtere weef- of breistructuur minder vezels.

[1] Artikel 79, https://www.legifrance.gouv.fr/affichTexte.do?cidTexte=JORFTEXT000041553759&categorieLien=id#JORFARTI000041553844.