Schriftelijke vraag nr. 7-341

van Orry Van de Wauwer (CD&V) d.d. 31 januari 2020

aan de minister van Veiligheid en Binnenlandse Zaken, belast met Buitenlandse Handel

Homofobe agressie - Registratie

discriminatie op grond van seksuele geaardheid
lichamelijk geweld
bestrijding van discriminatie
seksuele minderheid
genderidentiteit

Chronologie

Vraag nr. 7-341 d.d. 31 januari 2020 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Verantwoording van de transversaal karakter van de vraag: handhaving is een federale bevoegdheid, sensibilisering is een bevoegdheid van de Gemeenschappen. Een duidelijk beeld op de klachten en daderprofielen is belangrijk voor een effectieve sensibilisering.

Uit het jaarverslag 2018 van Unia blijkt dat het Gelijkekansencentrum 17 voorvallen registreerde van fysieke homofobe agressie. Qua verbaal homofoob geweld, steeg het aantal meldingen van 26 (2017) naar 42 (2018).

Het is belangrijk dat slachtoffers van fysiek en verbaal homofoob geweld of discriminatie op grond van seksuele geaardheid of genderidentiteit klacht indienen bij Unia, maar zeker ook bij de politie. Vele slachtoffers doen dit immers niet omwille van verschillende redenen, zoals schaamte of het feit dat zij nog niet gelukt zouden zijn, maar ook vanuit de teleurstellende gedachte dat dit toch niets zou uitmaken. Volgens het jaarverslag van Unia zouden melders immers ook klachten hebben over de afwezigheid van of het gebrek aan opvolging door de politie. We kunnen dus vrezen voor een hoog "dark number", namelijk een hoog aantal niet-geregistreerde voorvallen van fysiek of verbaal geweld of discriminatie.

Registratie van dergelijken voorvallen is echter heel belangrijk voor de politie om een duidelijk zicht op deze problematiek te krijgen en haar handhaving hierop af te stellen.

1) Kan de geachte minister de cijfers bezorgen van klachten bij de politie voor de verschillende gewesten voor:

a) gevallen van holebi- en transfoob verbaal geweld in 2018 en 2019;

b) gevallen van holebi- en transfoob fysiek geweld in 2018 en 2019;

c) gevallen van discriminatie op grond van seksuele geaardheid, gender(identiteit) of transseksualiteit?

2) Beschikt hij over geschatte cijfers of indicaties rond het aantal niet-gemelde vormen van fysiek en verbaal holebi- en transfoob geweld?

3) Kan de politie op basis van de beschikbare gegevens daderprofielen opmaken van de plegers van fysiek en verbaal holebi- en transfoob geweld?

4) Welke acties doet de politie op vlak van sensibilisering rond het belang van meldingen rond holebi- en transfoob geweld?

5) Wat is de procedure van de politie rond de behandeling en opvolging van dergelijke klachten?

Antwoord ontvangen op 5 maart 2020 :

1) De Algemene Nationale Gegevensbank (ANG) is een politiedatabank waarin feiten geregistreerd worden op basis van processen-verbaal die voortvloeien uit de missies van de gerechtelijke en bestuurlijke politie. Zij laat toe om tellingen uit te voeren op verschillende statistische variabelen, zoals het aantal geregistreerde feiten, de modus operandi, de voorwerpen gehanteerd bij het misdrijf, de gebruikte vervoermiddelen, de bestemmingen-plaats, enz.

Op basis van bovenstaande definitie van de ANG is het mogelijk om, op basis van de processen-verbaal, te rapporteren over het aantal door de politie geregistreerde feiten inzake discriminatie op grond van seksuele geaardheid (homofobie). Wat het aantal arrestaties betreft moet ik het geachte lid meedelen dat deze geen deel uitmaken van de ANG.

Onderstaande tabel bevat het aantal door de politie geregistreerde feiten inzake discriminatie op grond van seksuele geaardheid (homofobie), zoals geregistreerd in de ANG op basis van de processen-verbaal, op het niveau van de gewesten voor de periode 2016-2018 en het eerste semester van 2019. Deze gegevens zijn afkomstig uit de databankafsluiting van 31 oktober 2019.

(Bron: Federale Politie)

Het betreft hier door de politie geregistreerde inbreuken op de Wet van 10 mei 2007 ter bestrijding van bepaalde vormen van discriminatie. In dit geval gaat het om seksuele geaardheid. Bijvoorbeeld: een huiseigenaar weigert zijn woning te verhuren aan een homokoppel omwille van hun seksuele geaardheid. Dit is een inbreuk op de discriminatiewet en zal als dusdanig in de statistieken verschijnen. Gemeenrechtelijke misdrijven (vb. opzettelijke slagen en verwondingen) die met een homofoob motief gepleegd werden, vallen hier dus niet onder.

Voor bepaalde gemeenrechtelijke misdrijven (bijvoorbeeld slagen en verwondingen) geldt dat indien het feit gepleegd werd (onder meer) uit afkeer van iemands seksuele geaardheid, (een zogenaamde “bias motivation”) dit een verzwarende omstandigheid uitmaakt. Dit worden ook wel “hate crimes” genoemd.

2) Momenteel kunnen deze haatmisdrijven op basis van de informatie aanwezig in de ANG er niet worden uitgefilterd en is het helaas niet mogelijk om een meer gedetailleerd en preciezer antwoord op de vraag inzake homofoob geweld te geven.

3) De politie kan op basis van de beschikbare gegevens geen daderprofielen opstellen.

4) De acties genomen door de Federale Politie passen binnen een ruimer kader met betrekking tot discriminatie en haatmisdrijven. Ze past hierbij de wettelijke bepalingen van de omzendbrief COL13/2013 toe inzake discriminatie en haatmisdrijven. Op grond van deze omzendbrief werden referentieambtenaren binnen de eerstelijnsdiensten van de Geïntegreerde Politie aangeduid en opgeleid om slachtoffers van bovengenoemde misdrijven in de beste omstandigheden te onthalen en hun klacht te behandelen. Tijdens deze opleiding worden handvaten aangereikt aan de referentieambtenaren om netwerken op te bouwen met representatieve LGBTQI+ verenigingen.

Ten gevolge deze omzendbrief ontstonden binnen enkele Lokale politiezones initiatieven ten aanzien van de bevolking over het belang om melding te maken van discriminatie en haatmisdrijven.

De Federale Politie ondersteunt eveneens de werking van de vzw Rainbow Cops Belgium. Deze vzw ontwikkelde in 2017 een brochure “Slachtoffer van discriminatie of van een misdrijf omwille van je seksuele geaardheid of genderidentiteit?”

Met deze brochure wil de vzw slachtoffers en alle belanghebbenden informeren over het belang om klacht in te dienen, over de rechten van slachtoffers, actiemogelijkheden en de principes van COL13/2013 inzake discriminatie en haatmisdrijven. Deze brochure werd niet alleen verspreid binnen de geïntegreerde politie maar ook binnen de LGBTQI+-gemeenschap.

5) De behandeling en opvolging van klachten van holebi- en transfoob geweld wordt geregeld via de omzendbrief COL13/2013. Daartoe fungeren referentieambtenaren  als bevoorrechte gesprekspartner binnen hun eenheid met de referentiemagistraat. Bovendien is het hun taak om de collega’s binnen hun eenheid te ondersteunen inzake deze materie en hen de nodige informatie te verstrekken. In concreto dient bij de opmaak van een proces-verbaal in het contextveld het fenomeen “discriminatie en haatmisdrijven” aangeduid te worden zodat het proces-verbaal de juiste weg volgt naar het parket. Gedetailleerde informatie met betrekking tot de behandeling en opvolging van dergelijke klachten zijn opgenomen in bovenstaande omzendbrief.