Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 7-328

van Gaëtan Van Goidsenhoven (MR) d.d. 30 januari 2020

aan de minister van Energie, Leefmilieu en Duurzame Ontwikkeling

Exotische huisdieren - Handel en welzijn - Samenwerking tussen de deelstaten

welzijn van dieren
huisdier
dierenbescherming
beschermde soort
gezondheid van dieren
dierenwinkel

Chronologie

30/1/2020Verzending vraag (Einde van de antwoordtermijn: 5/3/2020)
1/4/2020Rappel
2/6/2020Antwoord

Vraag nr. 7-328 d.d. 30 januari 2020 : (Vraag gesteld in het Frans)

Dierenwelzijn is sinds 2014 een gewestelijke bevoegdheid. De handel in exotische dieren blijft evenwel een federale bevoegdheid, waardoor de samenwerking tussen de deelstaten de facto nodig is om het respect voor het dierenwelzijn van een hele reeks exotische huisdieren die naar ons land worden geïmporteerd te garanderen. In dat opzicht toont de Senaat een bijzondere interesse voor dat onderwerp.

In augustus 2019 heeft België deelgenomen aan de conferentie van de Convention on International Trade in Endangered Species of wild fauna and flora (CITES) waaraan meer dan honderd tachtig landen deelnamen. De deelnemers steunden, op uw initiatief, de Afrikaanse landen die voorstander waren van een beperking van de handel in sommige soorten. Er werd besloten het beschermingsniveau te versterken door nieuwe soorten in Bijlage I en II van het verdrag (waarvoor de strengste restricties gelden op het vlak van handel) op te nemen. De meeste beslissingen zijn in werking getreden op 26 november 2019 en werden in de Europese regelgeving opgenomen.

Meer recent, op 3 en 4 december 2019, heeft de FOD Volksgezondheid een conferentie georganiseerd die past in de benadering «One World One Health» van de Verenigde Naties (VN). Die ging over de gevolgen van de handel in sommige soorten op lokaal en op wereldniveau. Op de tweede conferentiedag kwam het voorbeeld van reptielen en amfibieën aan bod, die steeds populairder worden als huisdier.

Die conferentie werd georganiseerd in samenwerking met het Belgisch biodiversiteitsplatform, een groep experts en wetenschappers die opgericht is als gevolg van een samenwerkingsakkoord tussen het federale niveau, de Gemeenschappen en de Gewesten. Dat platform helpt de politiek verantwoordelijken bij het nemen van beslissingen. De conclusies van de debatten zijn tot op vandaag nog niet gepubliceerd.

Die twee recente gebeurtenissen wijzen op een zekere paradox: hoewel CITES een groot deel van de handel in bedreigde dier- en plantensoorten reglementeert, staan veel exotische huisdieren (waaronder reptielen en amfibieën) niet op die lijst, terwijl het bestaan van die soorten kritiek is en het probleem van het welzijn van die dieren vaker rijst, naarmate ze steeds populairder worden bij de Belgen. Zo zouden bijna een half miljoen koningspythons en meer dan driehonderd duizend grijze papegaaien onlangs geëxporteerd zijn uit Afrika.

Om dieren te mogen houden die in de bijlagen van CITES zijn vermeld, zijn verschillende documenten nodig waarmee de reisweg en de herkomst van het dier kan worden nagegaan. Dat vormt ook een rem op de aankoop en garandeert een opvolging en controle van de omstandigheden waarin de dieren worden gehouden.

Het (automatisch of op aanvraag) afleveren van milieuvergunningen door de Gewesten voor het houden van exotische dieren die niet in de bijlagen van CITES zijn opgenomen blijkt minder moeilijk en doet een probleem rijzen op het vlak van de controlemogelijkheden en de beschikbaarheid van cijfergegevens over de aanwezigheid van dergelijke dieren op het grondgebied. Bovendien kan dat leiden tot misbruik, ongecontroleerde kweek of mishandeling, of het kan een gevaar vormen voor de volksgezondheid.

Een samenwerking tussen de deelstaten blijkt noodzakelijk om zowel een betere controle te verzekeren als om te vermijden dat exotische huisdieren illegaal geïmporteerd en gehouden kunnen worden in België.

U hebt in dat verband een oproep gedaan om een interministeriële taskforce op te richten die de cijfergegevens van reptielen en amfibieën moet opstellen teneinde een efficiënt beleid te kunnen bepalen inzake de opvolging, de controle en het respect voor het dierenwelzijn. U zei ook een eenheidsplatform te willen uit te bouwen voor burgers die een exotisch huisdier houden of wensen te houden.

In dat opzicht had het Belgische biodiversiteitsplatform in de aanloop van de conferentie «One World One Health» verschillende aanbevelingen gepubliceerd voor beroepsmensen en burgers die reptielen en amfibieën houden.

De eerste stappen zijn bemoedigend, maar we moeten verder gaan.

Ik heb de volgende vragen:

1) Is het de bedoeling van de interministeriële taskforce om het studiegebied van de soorten uit te breiden tot reptielen en amfibieën? Daarvoor zou een politiek optreden nodig zijn. Kan worden overwogen of exotische huisdieren die niet op de CITES-lijst staan in een bijzonder register bij de Belgische of Europese overheden moeten worden ingeschreven?

2) Zijn de resultaten van de debatten van de conferentie «One World One Health» klaar voor publicatie?

3) Hoe vaak wordt de website «CITES in België» bezocht en aan welke samenwerking met de Gewesten wordt gedacht om een eenheidsplatform uit te bouwen?

Antwoord ontvangen op 2 juni 2020 :

1) Het voorstel om een interministeriële task force voor de handel in exotische dieren op te richten heeft inderdaad tot doel om op termijn de volledige problematiek te bestrijken. Deze werkgroep zou als mandaat moeten hebben om gemeenschappelijke en coherente actiestrategieën op te zetten, zoals de oprichting van een specifieke databank voor niet-CITES-soorten die in België worden verhandeld en gehouden.

Wat meer specifieke acties betreft, zoals bij voorbeeld het opzetten van een specifiek registratiesysteem voor niet-CITES-soorten, die moeten eventueel overwogen worden na een grondige analyse van de Belgische situatie, met name van wat er momenteel bestaat in de verschillende betrokken wetgevingen.

Gezien de complexiteit van de materie lijkt het realistisch om in eerste instantie te overwegen om per sector te werken rond de diersoorten die op regionaal niveau op positieve lijsten staan, ook rekening houdend met de mate waarin deze dieren momenteel met uitsterven bedreigd zijn in hun natuurlijke ecosystemen.

2) De policy brieven werden eind maart gepubliceerd door het Belgisch Biodiversiteitsplatform en zijn beschikbaar op de website van de conferentie.

3) De bezoekcijfers van de website «CITES in België» zijn opgenomen in de onderstaande tabel. Ze werden per taal verrekend voor de afgelopen drie jaar.


2018

2019

2020 (op 10 mei 2020)

FR

2 588

3 011

1 562

NL

7 526

8 298

5 042

DE

76

113

56

EN

436

572

223

De oprichting van één uniek platform, in de vorm van een portaalsite, zou tot doel hebben om het publiek (burgers en de privésector) eerstelijnsinformatie te bezorgen over alle verplichtingen in verband met de handel in en het houden van exotische dieren. Aangezien een aantal bevoegdheden onder de gewesten vallen, zal dit platform gelanceerd moeten worden onder een mandaat van de Interministeriële Conferentie Leefmilieu.