Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 7-256

van Carina Van Cauter (Open Vld) d.d. 7 januari 2020

aan de vice-eersteminister en minister van Justitie, belast met de Regie der gebouwen, en minister van Europese Zaken

Multidisciplinaire Hormonencel - Jaarverslag 2018 - Humane doping - Toename - Aanpak

doping
hormoon

Chronologie

7/1/2020Verzending vraag (Einde van de antwoordtermijn: 6/2/2020)
12/3/2020Antwoord

Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 7-257
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 7-258
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 7-259

Vraag nr. 7-256 d.d. 7 januari 2020 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Graag verwijs ik naar het laatste verslag van de Multidisciplinaire Hormonencel zoals ze vandaag is samengesteld (activiteitenverslag 2018).

De Cel stelt vast dat het aantal inbeslagnames van humane doping over het algemeen een stijgende tendens kent. Na een daling in 2017 is er opnieuw sprake van een stijging met 12 % in 2018. Tevens wordt meegegeven dat het aantal inbeslagnames in ons land zonder twijfel een serieuze onderschatting van het fenomeen is.

Eveneens onrustwekkend is dat er een labo in ons land is opgedoken. In het begin van 2018 werd een illegaal anabolenlaboratorium in een loods aangetroffen. In deze ruimte lagen alle nodige materialen om anabolen te produceren: een Chinese tabletteermachine, een Chinese blistermachine, een poedermixer, een logo stempel voor de tabletten, 240 liter sesamolie, meer dan 500 kg bindingsmiddel en tal van doosjes en flesjes om het afgewerkte product te verpakken. Enkel de actieve substanties ontbraken.

De bestrijding van humane doping moet op twee fronten worden gevoerd: door controle en eventuele bestraffing enerzijds en door preventie anderzijds. Ik verwijs naar het inzicht van dokter Cooman, die stelt dat, om preventie te kunnen onderstrepen, het misschien goed zou zijn om dopinggebruik aan te pakken via de invalshoek van de volksgezondheid, door de negatieve effecten van het gebruik van doping op de nieren, het hart en de lever duidelijk te maken. Die zijn immers van die aard dat men niet kan nalaten om de burger en de sporter in te lichten. Veel jongeren zijn er zich onvoldoende van bewust welke prijs zij betalen voor hun gezondheid wanneer zij allerhande humane doping gebruiken.

De strijd tegen hormonen in de veeteelt en tegen het aanwenden van anabolica als humane doping en in de sport is een transversale aangelegenheid met de Gemeenschappen. De Gemeenschappen zijn bevoegd voor de dopingcontrole in de sport. De handhaving van de handel in deze producten is een federale bevoegdheid. Het jaarverslag is belangrijk voor alle actoren om te bepalen waar er intenser moet worden opgetreden tegen deze bijzonder schadelijke producten.

Graag had ik hieromtrent volgende vragen voorgelegd:

1) Is de aanpak van de handel in humane anabolica een prioriteit? Zo ja, hoe vertaalt dit zich voor de handhaving en dan in het bijzonder het aantal controleacties? Kan u dit uitvoerig toelichten?

2) Hoe reageert u op het feit dat er in 2018 terug sprake is van een toename van de inbeslagname van humane doping? Kan u meedelen over welke hoeveelheden we spreken wat betreft de inbeslagnames en over welke producten, en dit op jaarbasis?

3) Welke inspanningen worden er gedaan om de toevloed van allerhande dopingproducten die via het internet worden verkocht aan te pakken? Kan u dit cijfermatig toelichten?

4) Welke zijn de voornaamste tendensen wat betreft de humane doping?

5) Kan u meedelen of u bereid bent om al of niet samen met de respectieve ministers van de respectieve Gemeenschappen een gezondheidscampagne te voeren die de gevaren benadrukt van het gebruik van doping in het algemeen en anabolica in het bijzonder? Zo ja, kan u dit desgevallend toelichten? Zo neen, welke andere initiatieven heeft u genomen of gaat u nemen?

6) Hoe reageert u op het feit dat er in 2018 een illegaal anabolenlabo werd aangetroffen? Werden er hierna nog labo's aangetroffen? Betreft het hier een nieuwe tendens?

7) Welke inspanningen voor de controle en de handhaving worden er gedaan om de toevloed van allerhande dopingproducten die via het internet worden verkocht aan te pakken gezien deze een manifest gevaar uitmaken voor de volksgezondheid? Kan u dit projectmatig toelichten en kan u cijfermatig meedelen of dit reeds vruchten afwerpt?

Antwoord ontvangen op 12 maart 2020 :

1) De invoer, aanmaak en handel in groeihormonen en steroïden is weerhouden in het nationaal veiligheidsplan 2016-2020 en valt onder de verbeterprojecten in de reguliere werking.

Als doelstelling werd geformuleerd: «de geïntegreerde politie (en haar partners) zal de aanpak van de invoer en aanmaak van groeihormonen en steroïden versterken door blijvend te investeren in het bestaande multidisciplinaire overlegorgaan met de bevoegde partners.» Inmiddels werd op 10 april 2019 een samenwerkingsprotocol afgesloten tussen de verschillende nationale antidopingorganisaties van ons land, de federale politie en het college van procureurs-generaal. In dit kader hebben de partijen zich er toe verbonden om elkaar wederzijds elke inlichting over te maken die nuttig zou kunnen zijn voor een gecoördineerde dopingbestrijding. Op zeer regelmatige basis komen alle partners samen tijdens de vergaderingen van het Pharma & Foodcrime Platform (de voormalige multidisciplinaire hormonencel) waarbij fenomenen en hun aanpak worden besproken.

2) Het feit dat het aantal inbeslagnames voor 2018 hoger ligt dan in 2017, mag niet tot de opvatting leiden dat er per se méér humane doping gebruikt en besteld wordt. De stijging kan net zo goed een gevolg zijn van verhoogde opsporingsinspanningen. Het lijkt erg waarschijnlijk dat het cijfer in werkelijkheid nog hoger zal liggen omdat nu eenmaal niet alle aankopen/bestellingen (kunnen) vastgesteld worden. De vaststellingen zijn sterk afhankelijk van de gerichte acties (controles, huiszoekingen, enz.) van de verschillende partners.

De meest voorkomende producten zijn: androgenen, anti-oestrogenen en beta-adrenergica.

3) De verschillende partners van het Pharma- & foodcrimeplatform nemen initiatieven om deze problematiek van de illegale handel via het internet aan te pakken.

Zo werden de voorbije jaren acties gevoerd op internationaal niveau uitgaande van Interpol en Europol waaraan de verschillende partners hebben deelgenomen.

Dit heeft geleid tot het verwijderen van advertenties op koop- en biedsites, het verwijderen van illegale sites .eu en .be, het blokkeren van de toegang van illegale sites tot het Belgische grondgebied en het starten van onderzoeken naar de beheerders van deze illegale sites.

4) Tendensen:

–  Een aantrekkelijke markt voor georganiseerde criminaliteit wereldwijd gezien het hoge rendement en de kleine pakkans.

–  Er is een toenemende toegankelijkheid van de producten via internet.

–  Een toename in het aanbod (steeds nieuwe producten, hogere dosering en nieuwe leveranciers).

–  Meer informatie beschikbaar over deze substanties, hun effecten en gebruik.

–  Ervaringen en informatie omtrent gebruik worden zonder schroom gedeeld op allerlei fora.

–  Internet speelt een niet te onderschatten rol door de verspreiding van een ideaalbeeld via sociale mediakanalen.

–  Meer maatschappelijke aanvaarding van het gebruik van humane doping, dat wordt gepercipieerd als een persoonlijke keuze.

–  Deze producten worden meer en meer gebruikt ter verbetering van het uiterlijk en in het kader van anti-aging, en niet zo zeer enkel om de sportprestaties te verbeteren.

5) Onder impuls van justitie en politie werd een onderzoek naar prestatiebevorderende middelen gestart onder leiding van Prof. Dr. Wim Hardyns van de UGent. («Prevalence and effects of performance enhancing drugs in different groups: lessons for a preventive and curative policy in Belgium – PREVPRED»).

Het gebruik van prestatiebevorderende middelen of performance enhancing drugs (PED) is een probleem dat zich niet langer beperkt tot de sportsector, maar ook een gevaar vormt voor de volksgezondheid. Prestatiebevorderende middelen kunnen gebruikt worden om zowel de fysieke als cognitieve prestaties te bevorderen. Onderzoek heeft dan ook aangetoond dat deze middelen in verschillende settings gebruikt worden, waaronder in sportverband, in de gevangenis, op het werk en door studenten. Hoewel de correlaten van PED-gebruik onderzocht werden in specifieke risicogroepen zoals adolescenten, is er relatief weinig geweten over de factoren die een invloed hebben op PED-gebruik in de algemene bevolking. Bovendien worden de effecten van PED op zowel korte als op lange termijn betwist of zijn ze niet gekend. Daarom is deze studie enerzijds gericht op het analyseren van mogelijke correlaten of potentiële risicofactoren van PED-gebruik in de algemene bevolking, en wordt anderzijds beoogd de effecten en motivaties van PED-gebruikers te analyseren in 3 specifieke sub-settings, zijnde (1) werk, (2) gevangenis, en (3) sport.

De resultaten van deze studie worden verwacht in 2020.

6) In België werden nog niet veel anabolenlabs aangetroffen zodat we moeilijk kunnen spreken van een nieuwe tendens. Er werden ook in het verleden reeds labo’s aangetroffen: 1 in 2011, 1 in 2012 en 1 in 2013.

7) Zie antwoord op vraag 3.