Schriftelijke vraag nr. 7-217

van Latifa Gahouchi (PS) d.d. 28 november 2019

aan de vice-eersteminister en Minister van Justitie, belast met de Regie der gebouwen

Partnergeweld - Tijdelijk huisverbod - Bevel tot uithuisplaatsing door de procureur des Konings - Niet-naleving van het bevel - Cijfers - Sensibilisering en opleiding van de magistraten

huiselijk geweld
magistraat
uitzetting uit een woning
officiële statistiek

Chronologie

Vraag nr. 7-217 d.d. 28 november 2019 : (Vraag gesteld in het Frans)

De wet van 12 mei 2012 betreffende het tijdelijk huisverbod in geval van huiselijk geweld werd met een grote meerderheid in de Kamer van volksvertegenwoordigers en in de Senaat aangenomen. Deze maatregel paste in het uniforme nultolerantiebeleid van de politie ten aanzien van partnergeweld dat door uw voorgangster Laurette Onkelinx werd ingevoerd (zie onder meer de federale circulaires COL3 en COL4, in werking getreden op 3 april 2006).

Vandaag bedreigt partnergeweld nog steeds de fundamentele rechten van duizenden mensen, in het bijzonder van vrouwen en kinderen.

Artikel 3 van de wet van 12 mei 2012 bepaalt: «Indien uit feiten of omstandigheden blijkt dat de aanwezigheid van een meerderjarige persoon in de verblijfplaats een ernstig en onmiddellijk gevaar oplevert voor de veiligheid van één of meer personen die dezelfde verblijfplaats betrekken, kan de procureur des Konings ten aanzien van deze persoon een huisverbod bevelen».

De opvang en begeleiding van slachtoffers is een bevoegdheid van de gemeenschappen, het vervolgen van daders en de bescherming van slachtoffers is een bevoegdheid van het federale niveau.

Naar verluidt wordt deze wet in de praktijk zeer weinig toegepast, terwijl de cijfers over partnergeweld alarmerend blijven.

Kunt u mij zeggen hoeveel beslissingen van tijdelijk huisverbod wegens partnergeweld er zijn genomen door de procureur des Konings sinds de inwerkingtreding van deze wet, of anders gezegd hoeveel bevelen tot uithuisplaatsing werden er per jaar genomen sinds 2012?

Om welke redenen worden deze maatregelen niet vaker toegepast door de parketten?

Wanneer het huisverbod niet wordt nageleefd voorziet de wet in de mogelijkheid om de uithuisgeplaatste een sanctie op te leggen. Hoeveel keer is dit gebeurd?

Is er geen nood aan een betere sensibilisering en opleiding van de magistraten, en meer algemeen van de rechtspractici, over de verschillende middelen die ze tot hun beschikking hebben om partnergeweld te bestrijden om de lijn van de nultolerantie te kunnen aanhouden?

Antwoord ontvangen op 21 april 2020 :

In antwoord op de vragen kunnen de de volgende elementen bezorgd worden op grond van de gegevens die werden overgezonden door het openbaar ministerie.

De statistisch analisten van het openbaar ministerie kunnen informatie extraheren over de dossiers van tijdelijk huisverbod die geopend zijn in de correctionele parketten van België tussen 1 januari 2013 en 31 augustus 2019. Het is niet mogelijk om informatie te verstrekken voor 2012, omdat de omzendbrief van het College van procureurs-generaal COL 18/2012, de zogenoemde «Gemeenschappelijke omzendbrief van de minister van Justitie, van de minister van Binnenlandse zaken en van het College van procureurs-generaal betreffende het tijdelijk huisverbod ingeval van huiselijk geweld» op 1 januari 2013 in werking is getreden.

Tabel 1 geeft die gegevens weer, uitgesplitst per jaar van instroom van de zaak bij het parket.

Tussen 1 januari 2013 en 31 augustus 2019 werden 686 dossiers van tijdelijk huisverbod gecodeerd als niet-strafrechtelijke zaak. Voor sommige instanties waren er geen zaken van tijdelijk huisverbod aangezien zij de voorkeur gaven aan andere soorten maatregelen. Zo hebben slechts vier van alle correctionele parketten gebruikgemaakt van het tijdelijk huisverbod. Voor de andere parketten is het gebruik van die maatregel zeer beperkt. Het is eveneens mogelijk – zoals het parket van Antwerpen aangeeft – dat de mogelijkheid om een tijdelijk huisverbod op te leggen in de gevallen waarin er geen strafrechtelijk misdrijf is vastgesteld, werd miskend door de politiediensten. Er kan dan ook worden gesteld dat de maatregel van tijdelijk huisverbod in veel gevallen niet wenselijk was op het tijdstip waarop het parket in kennis werd gesteld van de situatie, aangezien het parket niet onmiddellijk op de hoogte werd gebracht. In de gevallen waarin strafrechtelijke misdrijven werden vastgesteld, hebben de parketten overigens vaker gebruikgemaakt van andere soorten maatregelen die als meer doeltreffend worden beschouwd (bijvoorbeeld voorlopige hechtenis). De actoren worden gaandeweg bewustgemaakt van de mogelijkheden die het tijdelijk huisverbod biedt, zelfs bij gebrek aan misdrijf, en in de toekomst zou er vaker een beroep kunnen worden gedaan op deze maatregel.

De statistisch analisten van het openbaar ministerie kunnen informatie extraheren over het aantal zaken van overtreding van het huisverbod die zijn ingestroomd bij de correctionele parketten van België tussen 1 januari 2013 en 31 augustus 2019. De gegevensbank van het College van procureurs-generaal werkt immers met een specifieke tenlasteleggingscode aan de hand waarvan de zaken van overtreding van het tijdelijk huisverbod kunnen worden geselecteerd. Het gaat om de voornaamste of secundaire tenlasteleggingscode 53G.

Tabel 2 geeft die gegevens weer, uitgesplitst per jaar van instroom van de zaak bij het parket. Tussen 1 januari 2013 en 31 augustus 2019 werden 88 zaken van overtreding van het tijdelijk huisverbod geëncodeerd in het informaticasysteem van de correctionele parketten; 48 van die 88 zaken zijn op de datum van extractie van gegevens geseponeerd, terwijl 18 dossiers het voorwerp zijn van vervolging.

Tabel 1: Aantal dossiers van tijdelijk huisverbod dat tussen 1 januari 2013 en 31 augustus 2019 bij de correctionele parketten van België is ingestroomd. Gegevens weergegeven volgens het jaar van instroom (a en % in kolom).

Bron: gegevensbank van het College van procureurs-generaal – Statistisch analisten.

Tabel 2: Aantal zaken van overtreding van tijdelijk huisverbod dat tussen 1 januari 2013 en 31 augustus 2019 bij de correctionele parketten van België is ingestroomd. Gegevens weergegeven volgens het jaar van instroom (a en % in kolom).

Bron: gegevensbank van het College van procureurs-generaal – Statistisch analisten.