Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 7-1250

van Tom Ongena (Open Vld) d.d. 21 mei 2021

aan de minister van Binnenlandse Zaken, Institutionele Hervormingen en Democratische Vernieuwing

Extreemrechts - Risico op aanslagen - Overleg - Geweld - Corona - Chatsites (Covid-19)

terrorisme
extremisme
extreem rechts
epidemie
virtuele gemeenschap
sociale media

Chronologie

21/5/2021Verzending vraag (Einde van de antwoordtermijn: 24/6/2021)
24/6/2021Antwoord

Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 7-1249

Vraag nr. 7-1250 d.d. 21 mei 2021 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

In Nederland maakt de Nederlandse minister van Justitie en Veiligheid, Ferdinand Grapperhaus (CDA) zich ongerust over rechts extremisme. Dit blijkt uit zijn antwoorden op de parlementaire vragen van Tweede Kamerlid Sjoerdsma (D66) (cf. https://www.rijksoverheid.nl/binaries/rijksoverheid/documenten/kamerstukken/2020/07/01/antwoorden-kamervragen-over-het-bericht-dreiging-extreemrechts-grote-blinde-vlek-en-het-dreigingsbeeld-terrorisme-nederland-52/antwoorden-kamervragen-over-het-bericht-dreiging-extreemrechts-grote-blinde-vlek-en-het-dreigingsbeeld-terrorisme-nederland-52.pdf).

Zo stelt hij onder meer: «Hoewel de Nederlandse rechtsextremistische offline scene wordt gekenmerkt door fragmentatie, zwak leiderschap, persoonlijke animositeit en het ontbreken van een consistente organisatievorm, wordt het risico dat rechts-extremistische eenlingen of kleine groepen naar geweld grijpen, al dan niet door copy-cat gedrag, groter geacht dan in het verleden.»

Wat betreft de internationale samenwerking stelde hij: «Zo stond het onderwerp rechts-extremisme geagendeerd tijdens de bijeenkomst van de Vendôme-groep, bestaande uit de ministers van Justitie van België, Frankrijk, Duitsland, Italië, Luxemburg, Spanje en Nerderland. Aldaar is door verschillende landen gepleit voor het versterken van de aanpak van rechts-extremistische content online. Ook tijdens de Raad Justitie en Binnenlandse Zaken (JBZ-raad) in oktober 2019 stond het onderwerp rechts-extremisme prominent op de agenda, onder leiding van het Fins voorzitterschap. Afgesproken is dat wordt ingezet op vier verschillende sporen: het verwerven van meer inzicht in rechts-extremisme en -terrorisme, uitwisselen van best-practices op het gebied van preventie en detectie, het voorkomen van de verspreiding van rechtsextremistische content off- en online, en de samenwerking met derde landen en het opbrengen van dit onderwerp tijdens contraterrorisme-dialogen.»

Ook volgend citaat in het «53ste Dreigingsbeeld» van de Nederlandse Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) valt op: «De uitbraak van het coronavirus en de genomen maatregelen om het virus onder controle te krijgen, hebben niet geleid tot een verhoogde dreiging van rechts-extremisme in Nederland. Gekende groepen hebben doorgaans geringe invloed, zijn verdeeld en zoeken voornamelijk aansluiting bij actuele thema’s. De ontwikkelingen online staan hier los van: juist op digitale platforms kunnen eenlingen mogelijk radicaliseren door contacten met gelijkstemden. Een aanslag uit rechts-extremistische hoek blijft vooral vanwege online ontwikkelingen voorstelbaar.» (cf. https://www.nctv.nl/onderwerpen/dtn/nieuws/2020/10/15/dreigingsbeeld-nctv-aanslag-nederland-voorstelbaar-dreiging-vooral-van-eenlingen).

Wat betreft het transversaal karakter van de vraag: de verschillende regeringen en schakels in de veiligheidsketen zijn het eens over de fenomenen die de komende vier jaar prioritair moeten worden aangepakt. Deze zijn opgenomen in de Kadernota Integrale Veiligheid en het Nationaal Veiligheidsplan voor de periode 2016-2019. Ze werden ook besproken tijdens een Interministeriële Conferentie, waarop ook de politionele en justitiële verantwoordelijken aanwezig waren. Het betreft dus een transversale aangelegenheid met de Gewesten waarbij de rol van de Gewesten vooral ligt in het preventieve luik.

Graag leg ik dan ook volgende vragen voor aan de geachte minister:

1) Hoe reageert u op de uitspraak van uw Nederlandse collega en kan u meedelen of er ook bij ons sprake is van een toegenomen dreiging van gewelddadige acties door eenlingen, kleine groepen of «copy-cats»? Kan u dit cijfermatig toelichten? Vertaalt dit zich in concrete incidenten en zo ja, kan u aangeven om hoeveel incidenten het gaat op jaarbasis?

2) Merken onze veiligheidsdiensten ook een verband tussen de uitbraak van de coronamaatregelen en het gevoerde beleid en de opruiende taal hierover op bepaalde sociale media door extreem rechts? Kan u desgevallend toelichten om welke groepen en sites het gaat en welke stappen hiertegen eventueel worden ondernomen? Kan u illustreren hoe dit in zijn werk gaat?

3) Kan u meedelen welke «best-practices» op het gebied van preventie en detectie van extreemrechts, het voorkomen van de verspreiding van rechtsextremistische content off- en online er reeds werden geïmplementeerd na de recente Raad Justitie en Binnenlandse Zaken (JBZ-raad) en ander overleg op EU niveau? Kan u dit toelichten?

4) Kan u meedelen in hoeverre de samenwerking met derde landen verloopt over dit onderwerp tijdens contraterrorisme-dialogen? Kan u toelichten welke concrete resultaten dit opleverde?

5) Kan u toelichten welke rol wij spelen in het EU Internetforum?

Antwoord ontvangen op 24 juni 2021 :

Tekst nog niet beschikbaar.