Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 7-1248

van Tom Ongena (Open Vld) d.d. 21 mei 2021

aan de minister van Binnenlandse Zaken, Institutionele Hervormingen en Democratische Vernieuwing

Extreem rechts - Bewakings- en beveiligingsfirma's - Infiltratie - Cijfers en tendensen

extremisme
beveiliging en bewaking
racisme
officiële statistiek
extreem rechts

Chronologie

21/5/2021Verzending vraag (Einde van de antwoordtermijn: 24/6/2021)
24/6/2021Antwoord

Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 7-1247

Vraag nr. 7-1248 d.d. 21 mei 2021 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Uit eerdere rapporten over extreemrechts, zoals dat van de Nederlandse veiligheidsdienst uit 2018, blijkt dat in Europa enkele rechts-extremistische groeperingen gewezen politieagenten en militairen hebben in hun rangen tellen. Naast het feit dat deze personen eigenlijk de rechtsstaat zouden moeten ondersteunen in plaats van ze te ondergraven, hebben deze personen gevechtservaring en soms ook kennis en toegang tot wapens, wat ze erg gevaarlijk maakt.

Verder moet worden vastgesteld dat deze extreemrechtse groeperingen een nieuw doelwit proberen te infiltreren: private veiligheidsdiensten. Op 14 februari 2020 maakte een Duitse filmploeg van ARD een ophefmakende reportage. Het bleek dat de werknemers (bijna allemaal migranten) van een Duitse Amazon-afdeling in Hessen gemonitord werden door een private veiligheidsdienst die bijna volledig bestond uit neonazi’s. Dit werd des te duidelijker toen men ze in de werkplaats zag verschijnen in kledij die exclusief gedragen werd door neonazi’s.

De groep heette niet toevallig «HESS» (een verwijzing naar Rudolph Hess). Amazon stopte de samenwerking na de reportage. Toch is dit geen alleenstaand geval. Volgens de Duitse krant «Märkische Allgemeine» leidt dit tot ongerustheid bij politici bezorgd. In Brandenburg blijkt dat bijna een op tien van de werknemers in private veiligheidsdiensten een extreemrechtse, fascistische overtuiging heeft.

Een private veiligheidsdienst moet in eerste plaats de veiligheid kunnen garanderen voor iedereen. Dit is niet het geval wanneer men dit overlaat aan extremisten omdat in hun mensbeeld niet iedereen gelijk is. Toch blijft dit beroep mensen uit extreemrechtse milieus aantrekken, omdat het verbonden is met een vorm van machtsuitoefening.

Wat betreft het transversaal karakter van deze vraag: de verschillende regeringen en schakels in de veiligheidsketen zijn het eens over de fenomenen die de komende vier jaar prioritair moeten worden aangepakt. Die staan gedefinieerd in de Kadernota Integrale Veiligheid en het Nationaal Veiligheidsplan voor de periode 2016-2019. Deze prioriteiten werden besproken tijdens een Interministeriële Conferentie waarop ook de politionele en justitiële verantwoordelijken aanwezig waren. Het betreft dus een transversale aangelegenheid met de Gewesten waarbij de rol van de Gewesten vooral ligt in het preventieve luik.

Graag leg ik dan ook volgende vragen voor aan de geachte minister:

1) Zijn er bij de rechtsextremisten die gevolgd worden door de veiligheidsdiensten en die een groot potentieel gevaar vormen, personen te vinden die een verleden hebben bij private veiligheidsdiensten of daar heden werkzaam zijn? Kan u dit cijfermatig toelichten? Is hier een stijging of daling te bemerken?

2) Hoeveel klachten zijn er de voorbije twee jaar door burgers ingediend over incidenten van racistische aard jegens bewakingsagenten? Situeren deze klachten zich rond een of meerdere bedrijven?

3) Kan u me meedelen of er al private beveiligingsdiensten moesten gesanctioneerd of opgedoekt worden omwille van buitensporig (racistisch gemotiveerd) gedrag? Zo ja, hoeveel?

4) Zijn de huidige testen (in het bijzonder de psychologische testen) voldoende bij aanwerving van privaat veiligheidspersoneel?

5) Welke monitoring kan een bedrijf of gemeenschap zelf doen om te bepalen of het inhuren van een veiligheidsbedrijf een risico inhoudt?

6) Heeft u weet van een tendens in ons land van infiltratie door extreme groeperingen van veiligheids- en bewakingsfirma’s? Kan u dit toelichten?

Antwoord ontvangen op 24 juni 2021 :

1) Uw vraag met betrekking tot gewezen personeelsleden van de sector van de private veiligheid die gevolgd zouden worden door de veiligheidsdiensten, kan ik niet beantwoorden. Ik moet u hiervoor verwijzen naar de inlichtingen- of veiligheidsdiensten.

Mijn administratie onderzoekt de veiligheidsvoorwaarden van kandidaten die nu de sector wensen te betreden of die nog steeds in de sector tewerkgesteld zijn.

Extremisme is uiteraard op geen enkele manier verzoenbaar met het profiel van bewakings- of veiligheidsagent. Indien er aanwijzingen zouden zijn dat een personeelslid, die reeds werd gescreend bij indiensttreding, linken zou hebben met extremisme, kunnen mijn diensten op ieder moment een nieuw onderzoek naar de veiligheidsvoorwaarden opstarten. In het kader van dit onderzoek zal informatie opgevraagd worden bij de inlichtingen- en veiligheidsdiensten, de politiediensten en mogelijks ook bij de gerechtelijke instanties. Indien blijkt dat betrokkene niet voldoet aan het profiel waaraan iedere persoon moet voldoen om te mogen werken in de sector van de private en bijzondere veiligheid (integriteit, loyaliteit, respect voor democratische waarden, afwezigheid van verdachte relaties met het crimineel milieu, afwezigheid van risico voor de inwendige of uitwendige veiligheid van de staat of voor de openbare orde , respect voor de grondrechten van de medeburgers, geen agressief gedrag), zal een intrekkingsprocedure van zijn persoonsvergunning worden opgestart. Indien nodig, kan zelfs een beslissing tot preventieve schorsing volgen.

2) Sinds 2019 behandelden mijn diensten negentien klachten over discriminatie door bewakings- en veiligheidsagenten van diverse ondernemingen. Alle klachten werden opgevolgd en behandeld. In de meerderheid van de gevallen kon het discriminerende karakter van de door de agenten gepleegde handelingen niet worden vastgesteld, aangezien de elementen niet voldoende vaststonden.

De Algemene Nationale Gegevensbank (ANG) is een politiedatabank waarin feiten geregistreerd worden op basis van processen-verbaal die voortvloeien uit de missies van de gerechtelijke en bestuurlijke politie.

Voor de periode van 2016-2019 en de eerste drie semesters van 2020 staat in de ANG slechts een feit geregistreerd, waaruit blijkt dat de verdachte een personeelslid is van een beveiligings- of bewakingsfirma.

Hierbij dient opgemerkt te worden dat het niet verplicht is verdachteninformatie te registreren, wat laat vermoeden dat de gegevens niet exhaustief zijn.

Gelet op de omschrijving van de ANG en haar beschikbare variabelen, is het niet mogelijk een antwoord te geven op de vraag of de klachten zich rond één of meerdere bedrijven situeren.

3) Sinds 2019 is er geen proces-verbaal opgesteld voor een inbreuk op basis van artikel 105, 5e lid, van de wet van 2 oktober 2017 tot regeling van de particuliere en bijzondere veiligheid («Beveiligers mogen de toegang tot een plaats niet weigeren of verhinderen op basis van directe of indirecte discriminatie.»).

4) De kandidaat-bewakingsagent moet een verplichte opleiding volgen en slagen voor de examens die in dit kader georganiseerd worden.

Daarnaast moet hij ook met succes deelnemen aan een psychotechnisch onderzoek. Via dit psychotechnisch onderzoek wordt nagegaan of de kandidaat-bewakingsagent:

een evenwichtige persoonlijkheid heeft;

respect heeft voor grondrechten en rechten van medeburgers;

over een incasseringsvermogen beschikt ten aanzien van agressief gedrag van derden en over het vermogen beschikt om zich daarbij te beheersen;

– respect heeft voor democratische waarden.

De testen bestaan uit een computergestuurd gedeelte en een gedragsgericht interview. Deze onderzoeken kunnen enkel afgenomen worden door SELOR of een testcentrum van een bewakingsonderneming of interne bewakingsdienst dat hiertoe erkend werd door de minister van Binnenlandse Zaken.

Tijdens deze erkenningsprocedure verleent SELOR een advies over de testen die gehanteerd zullen worden en de mate waarin zij de vereiste competenties aftoetsen, de manier waarop het interview zal afgenomen worden. Er wordt ook nagegaan of de selectiedeskundigen die ingezet zullen worden voor de afname van deze psychotechnische onderzoeken voldoen aan kwalitatieve voorwaarden.

Er wordt dus gewaakt over zowel de kwaliteit van de testen als de afname ervan.

5) Bij het inhuren van een bewakingsonderneming moet een klant in eerste instantie controleren of hij beroep doet op een bewakingsonderneming die beschikt over een vergunning afgeleverd door de federale overheidsdienst (FOD) Binnenlandse Zaken en of de bewakingsagenten die ter beschikking worden gesteld, beschikken over een geldige identificatiekaart. De FOD Binnenlandse Zaken voert een aantal veiligheidschecks uit alvorens een vergunning aan een bewakingsonderneming uit te reiken. Zoals supra reeds gesteld wordt daarnaast voor elke kandidaat-bewakingsagent tevens nagegaan in welke mate hij / zij beantwoordt aan het ideaalprofiel dat door de wet wordt voorzien. Hierdoor kunnen personen waarvan bijvoorbeeld blijkt dat zij onvoldoende respect tonen voor de grondrechten en de rechten van medeburgers of onvoldoende respect tonen voor de democratische waarden of een risico vormen voor de veiligheid van de staat of voor de openbare orde, geweerd worden uit de bewakingssector.

6) Ik deel het geachte lid mee dat ik voor het antwoord op de vragen verwijs naar de antwoorden op de schriftelijke vraag nr. 7-1247 gesteld aan de vice-eersteminister en minister van Justitie en Noordzee.