Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 7-1173

van Rik Daems (Open Vld) d.d. 31 maart 2021

aan de vice-eersteminister en minister van Justitie en Noordzee

Antisemitisme - Haatmisdrijven - Cijfers - Registratiemethode - Veroordelingen - Aantal - Maatregelen

antisemitisme
officiële statistiek
bestrijding van discriminatie
racisme
xenofobie

Chronologie

31/3/2021Verzending vraag (Einde van de antwoordtermijn: 29/4/2021)
21/9/2021Antwoord

Vraag nr. 7-1173 d.d. 31 maart 2021 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Vijfenzeventig jaar geleden werden de overlevenden van het concentratiekamp Auschwitz bevrijd. Helaas is antisemitisme vandaag nog lang niet verdwenen. Het antisemitisme is een haat die voortdurend muteert, die theologisch, sociologisch of raciaal geïnspireerd is, maar ze is altijd een constante in de geschiedenis geweest. Ook in de recente geschiedenis stapelen de gewelddadige incidenten zich echter met een duizelingwekkend tempo op: de moord op Ilan Halevi in Parijs (2006), de schietpartij in een Joodse school in Toulouse (2012), de aanslag op het Joods museum in Brussel (2014), de schietpartij in een Joodse supermarkt in Parijs (2015), de moord op Mireille Knol (2018), de schietpartij in de synagoge in Pennsylvania (2018). Vorig jaar werd nog in Amerika een recordaantal antisemitische incidenten geregistreerd. Het hoogste aantal sinds het begin van de tellingen in 1979. Ook België ontsnapt niet aan de tendens. Naast toenemende verbale agressie, fysieke agressie en intimidatie, constateert Unia ook meer beschadigingen van goederen en symbolen.

Een eerste vaststelling is dat het gewelddadige islamisme een bedreiging vormt voor Joodse gemeenschappen. Bijna al deze slachtoffers vielen ten prooi aan geweld van jihadistische individuen en groepen. Een tweede vaststelling is dat antisemitisme een groeiend probleem is en zich voordoet in alle geledingen van de maatschappij: van burgers, politici, opiniemakers tot vertegenwoordigers van het middenveld.

Wat betreft het transversaal karakter van de vraag: deze vraag betreft een transversale aangelegenheid met de Gemeenschappen en de Gewesten. Het Centrum voor racismebestrijding werd immers in 2014 geïnterfederaliseerd. Het werd daarbij bevoegd voor gewest- en gemeenschapsmateries om zijn taak te kunnen volbrengen. Het is belangrijk dat het over alle indicatoren betreffende racisme beschikt. De strijd tegen antisemitisme is hierbij een kerntaak.

Graag had ik daaromtrent een antwoord gehad op volgende vragen:

1) In 2019 was het volgens u niet mogelijk om het aantal antisemitische incidenten te meten daar er geen registratiemethode was om discriminatie of haatmisdrijven op basis van antisemitisme te onderscheiden van andere discriminatiecriteria (zie het antwoord op schriftelijke vraag nr. 7-162). Is dit vandaag wel al het geval? Zo ja, kan u meedelen of ook in 2020 in België het aantal antisemitische incidenten is toegenomen? Zo neen, zal u in de toekomst wel zo'n registratiesysteem invoeren daar Jodenhaat een belangrijk toenemend probleem vormt?

2) Hoeveel maal werd iemand veroordeeld voor respectievelijk antisemitisme en racisme? Kan u het aantal veroordelingen op jaarbasis geven in 2020? Kan u eventueel eveneens ingaan op de strafmaat? Kan u de cijfers uitvoerig duiden ten opzicht van de voorgaande jaren en meedelen of het beleid ter zake werkt?

3) Indien er een stijgende trend in de cijfers waarneembaar is, zal u extra maatregelen nemen om antisemitisme tegen te gaan? Zo ja, hoe? Zo neen, waarom niet?

Antwoord ontvangen op 21 september 2021 :

1) Op het niveau van de politionele en gerechtelijke autoriteiten beschikken wij momenteel niet over specifieke cijfers met betrekking tot feiten van antisemitisme. Niettemin wordt het systeem van de registratie van haatmisdrijven in België momenteel uitvoering besproken in overleg met de verschillende actoren die hierbij betrokken zijn, en dit met het oog op de optimalisering van het bestaande registratiesysteem.

Het is hierbij de bedoeling om de mogelijkheid te voorzien om in de registratiesystemen van politie en justitie het specifieke haatmotief te registreren bij haatmisdrijven, en bijvoorbeeld feiten van antisemitische aard te kunnen onderscheiden van andere vormen van discriminatie.

Om die beoogde optimalisering van de registratie van haatmisdrijven tot een goed einde te kunnen brengen, zullen de werkzaamheden van de subgroep rond de registratie van haatmisdrijven worden voortgezet.

2) Voor 2020 kan ik u niettemin de cijfers meedelen die in het jaarverslag van Unia zijn gepubliceerd. Er waren toen 115 meldingen van antisemitisme en negationisme. Dit betekende een toename van 45,5 % in vergelijking met 2019 (en 56 % ten opzichte van het gemiddelde van de afgelopen vijf jaar):

– 70,4 % haatboodschappen op de sociale media;

– 48,7 % op het internet;

– 10,4 % in de geschreven of audiovisuele pers;

– 13 % haatmisdrijven (vier meldingen betreffende beschadigingen/vernielingen in de openbare ruimte, vier gevallen van verbale agressie of dreigementen);

– 8,7 % negationisme;

In 2021 zijn er tot op heden twee gerechtelijke dossiers inzake haatboodschappen bekend.

3) Het interfederaal actieplan tegen racisme heeft als doel krachtdadige maatregelen te nemen om het racisme in ons land op een meer georganiseerde en doeltreffendere wijze te bestrijden. Dat actieplan zal concrete acties omvatten die ook in de strijd tegen het antisemitisme van toepassing zullen zijn.