|
|
Gedwongen huwelijken - Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen (IGVM) - Verslag - Cijfers - Bestrijding van het fenomeen - Maatregelen
gearrangeerd huwelijk
Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen
huiselijk geweld
| 31/3/2021 | Verzending vraag (Einde van de antwoordtermijn: 29/4/2021) |
| 31/5/2021 | Antwoord |
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 7-1162
Ik verneem via een persartikel dat volgens het laatste verslag van het Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen (IGVM) het aantal gedwongen huwelijken in België sinds 2015 aan het stijgen is.
Tussen 2016 en 2019 werden 110 gevallen van deze praktijk vastgesteld, waarvan 52 zich in Henegouwen voordeden. Deze cijfers worden verzameld vanuit de verschillende parketten van het land en zijn «slechts het topje van de ijsberg», aldus de woordvoerster van het IGVM.
Bij het netwerk Réseau Mariage et Migration dat actie voert tegen gedwongen huwelijken in België, staat de teller op 50 tot 60 per jaar. «Sinds januari ontvingen we al een tiental oproepen van slachtoffers van een gedwongen huwelijk en dat is heel wat», onderstreept de coördinator van het netwerk.
De gezondheidscrisis heeft de zaken er niet beter op gemaakt. «Door de sluiting van de grenzen en de lockdown bevinden meisjes zich veel meer binnen de greep van hun families en ondergaan ze meer geweld», bericht de vzw Violences et mariages forcés.
Volgens de gegevens die deze vereniging meedeelt zijn 80% van de slachtoffers vrouwen tussen 18 en 30 jaar oud. «Meestal worden deze jonge bruiden al beloofd vanaf hun geboorte en zodra ze meerderjarig zijn worden ze door hun ouders uitgehuwelijkt zonder hun toestemming. Die meisjes worden via die praktijken aan buitensporig geweld onderworpen», aldus de voorzitster van de voormelde vzw.
Volgens de bepalingen van het Verdrag inzake de preventie en de bestrijding van geweld tegen vrouwen zijn gedwongen huwelijken zeer traumatiserende gewelddaden en moeten ze door de verdragsluitende staten vervolgd worden.
Aangezien zowel het federale niveau als de deelstaten wat betreft hun bevoegdheden moeten waken over de concrete toepassing van de bepalingen van dit Verdrag van de Raad van Europa inzake de preventie en de bestrijding van geweld tegen vrouwen en huiselijk geweld (Verdrag van Istanbul), is dit duidelijk een transversale vraag.
1) Hebt u kennis kunnen nemen van het verslag van het IGVM?
2) Welke middelen worden ingezet om komaf te maken met dit fenomeen, dat onaanvaardbaar is in 2021?
3) Beschikt u over bijkomende informatie? Wat is de stand van zaken?
Als staatssecretaris voor Gendergelijkheid ben ik uiteraard zeer bezorgd over de alarmerende situaties die door het Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen zijn gemeld. Elke maand worden twee situaties van gedwongen huwelijken met een zeer hoog risico naar het Instituut doorverwezen, waaruit blijkt dat dergelijke gevallen helaas verre van uitzonderlijk zijn. Wegens het specifieke karakter van dit probleem doen slachtoffers nog steeds zelden aangifte bij politie en justitie, maar de gevallen die bij het Instituut of bij gespecialiseerde verenigingen worden gemeld, krijgen mijn volle aandacht.
De strijd tegen gedwongen huwelijken valt zowel onder de bevoegdheid van de federale staat als van de gemeenschappen en gewesten. Het komt er dus op aan gezamenlijk op te treden om gedwongen huwelijken te voorkomen en doeltreffend op te treden wanneer dergelijke huwelijken toch worden gesloten. Voor de deelstaten is een belangrijke rol weggelegd, gezien hun vermogen tot actie op het gebied van voorlichting, bewustmaking, opleiding, preventie, onderwijs en, uiteraard, zorg voor de slachtoffers.
In dit opzicht verricht de associatieve sector opmerkelijk werk met de initiatieven van het “Réseau Mariage et Migration”, de vereniging "violences et mariages forcés" en andere verenigingen die gesteund worden door de Franstalige en Brusselse deelstaten. Deze entiteiten zullen de haalbaarheid bestuderen van specifieke (transit)huisvesting en opvang en ondersteuning van volwassen slachtoffers in een opvangcentrum. Zij zijn ook van plan referentiepersonen aan te wijzen binnen de jeugdzorgsector, een gids op te stellen voor goede praktijken bij de ondersteuning van slachtoffers, enz. Ook in Vlaanderen zijn er positieve initiatieven. Zo ontwikkelt de stad Mechelen momenteel een nieuw holistisch project over de problematiek van gedwongen huwelijken en is het CAW Mechelen aangewezen als expertisecentrum op Vlaams niveau. De stad Mechelen plant ook maatregelen om gedwongen huwelijken te voorkomen op basis van een door het Instituut ontwikkelde meldcode voor ambtenaren van de burgerlijke stand. Het Family Justice Center van Limburg heeft ook een subsidie gekregen van de Vlaamse overheid om specifiek te werken rond gedwongen huwelijken.
Op federaal niveau bevat een omzendbrief over het strafrechtelijk beleid (COL 6/2017) richtlijnen voor politiële en justitiële actoren. Ik zou met de Minister van Justitie willen bespreken deze omzendbrief te evalueren en eventueel de toepassing ervan aan te passen. Ook het gebruik van de meldcode voor ambtenaren van de burgerlijke stand moet binnenkort het voorwerp uitmaken van een grondigere evaluatie door het Instituut. Deze evaluatie zal ook de gelegenheid bieden om na te gaan of op lokaal niveau nieuwe maatregelen kunnen worden genomen om de samenwerking en de netwerkvorming tussen de sectoren (gemeenten, politie, justitie en hulpverlening) te versterken.