Belgische overheidsuitgaven - Nationale Bank van België - Economische en financiële bevindingen voor 2020 - Conclusie
overheidsuitgave
centrale bank
economische analyse
5/3/2021 | Verzending vraag (Einde van de antwoordtermijn: 8/4/2021) |
15/6/2021 | Antwoord |
Motivering van het transversale karakter van de schriftelijke vraag: de Europese Unie maakt geen verschil tussen de federale en regionale overheidsfinanciën.
Op 12 februari 2021 presenteerde de Nationale Bank van België (NBB) haar economische en financiële bevindingen voor 2020. In dit verslag stelde de NBB: «Vooral de uitgaven voor de algemene dienstverlening, voor economische zaken en voor onderwijs zijn relatief omvangrijk in België.»
Daarom volgende vragen:
1) Op basis van welke studie kwam de NBB tot dit besluit?
2) Kan de geachte minister deze studie bezorgen?
3) Is hij zich bewust van de gemaakte conclusie van de NBB?
De stelling in het jaarverslag is gebaseerd op publiek beschikbare Eurostat-gegevens over de overheidsuitgaven. Het gaat om gegevens die worden uitgesplitst volgens de classificatie van de overheidsfuncties (COFOG), die in 1999 door de OESO werd ontwikkeld. Deze classificatie omvat tien categorieën die worden beschreven in bijlage 1. Die categorieën vertegenwoordigen de grote opdrachten van de overheid en maken internationale vergelijkingen mogelijk.
Zoals vermeld in het jaarverslag van de Bank, zijn de overheidsuitgaven in België, uitgedrukt in % bbp, hoog in vergelijking met het gemiddelde voor het eurogebied in 2019. Het gaat om een structureel gegeven, zoals blijkt uit onderstaande grafiek 1.
Grafiek 1 - Overheidsuitgaven (% bbp) |
Bron:EC |
Vervolgens is het mogelijk om het totaalbedrag van de uitgaven uit te splitsen volgens de functiecategorieën van de overheid. Uit grafiek 2 blijkt dat de uitgaven van de Belgische overheid in 2019 in het bijzonder in de categorieën van algemeen bestuur, economische zaken en onderwijs hoog zijn in vergelijking met het gemiddelde van het eurogebied en de grootste buurlanden (zie bijlage 2 voor de cijfers). Die conclusies kunnen ook worden getrokken voor de voorgaande jaren. Merk op dat de stelling in het jaarverslag 2020 van de NBB gebaseerd was op de COFOG-gegevens voor 2018, die hetzelfde beeld geven als de cijfers voor 2019. De cijfers van 2019 zijn beschikbaar sinds begin maart 2021.
Grafiek 2 - Overheidsuitgaven per functiecategorie (% bbp, 2019) |
Bron:EC |
Bijlage 1: classificatie van overheidsfuncties (COFOG)
Algemeen bestuur |
Werking van de uitvoerende en wetgevende organen, financiële en fiscale aangelegenheden, buitenlandse zaken, economische hulp aan het buitenland, fundamenteel onderzoek, onderzoek en ontwikkeling algemeen bestuur, transacties in verband met de openbare schuld, algemene overdrachten tussen verschillende bestuurlijke niveaus. |
Defensie |
Militaire defensie en bescherming van de bevolking, militaire hulp aan het buitenland, onderzoek en ontwikkeling op defensiegebied |
Openbare orde en veiligheid |
Politiediensten, brandweer en burgerlijke bescherming, rechtspraak, gevangeniswezen, onderzoek e n ontwikkeling op gebied van openbare orde en veiligheid |
Economische zaken |
Algemene zaken op economisch, commercieel en werkgelegenheidsgebied, landbouw, bosbouw, visvangst en jacht, brandstoffen en energie, mijnbouw, nijverheid en bouw en openbare werken, vervoer, communicatie, andere activiteitstakken, onderzoek en ontwikkeling op economisch gebied |
Milieubescherming |
Afvalbeheer, beheer van afvalwater, vermindering van de milieuverontreiniging, bescherming van de biodiversiteit en de landschappen, onderzoek en ontwikkeling op het gebied van milieubescherming |
Huisvesting en gemeenschapsvoorzieningen |
Huisvestingsbeleid, stads- en plattelandsontwikkeling, watervoorziening, straatverlichting, onderzoek en ontwikkeling op het gebied van huisvesting en gemeenschapsvoorzieningen |
Gezondheid |
Medische producten, toepassingen en uitrusting, extramurale dienstverlening, ziekenhuisdiensten, dienstverlening inzake volksgezondheid, onderzoek en ontwikkeling op het gebied van gezondheid |
Recreatie, cultuur en erediensten |
Diensten voor recreatie en sport, cultuur, radio, televisie en uitgeverijen, religieuze en andere gemeenschapsdiensten, onderzoek en ontwikkeling op het gebied van recreatie, cultuur en erediensten |
Onderwijs |
Peuter- en kleuteronderwijs en basisonderwijs, secundair onderwijs, post-secundair (niet-hoger) onderwijs, hoger onderwijs, onderwijs niet in te delen naar niveau, ondersteunende diensten voor het onderwijs, onderzoek en ontwikkeling op het gebied van onderwijs |
Sociale bescherming |
Ziekte en invaliditeit, bejaarden, langstlevenden, gezin en kinderen, werkloosheid, sociale huisvesting, sociale uitsluiting (n.e.g.), onderzoek en ontwikkeling op het gebied van sociale bescherming |
Bron :EC Ter info: de handleiding met de gedetailleerde classificatie is online beschikbaar: ed64a194-81db-112b-074b-b7a9eb946c32 (europa.eu) |
Bijlage 2: overheidsuitgaven per functie
(% bbp, 2019)
|
Eurogebied |
BE |
DE |
FR |
NL |
|
|
|
|
|
|
Totaal |
47,0 |
52,1 |
45,2 |
55,6 |
42,0 |
Algemeen bestuur |
5,8 |
6,9 |
5,7 |
5,5 |
4,1 |
Defensie |
1,2 |
0,8 |
1,1 |
1,7 |
1,3 |
Openbare orde en veiligheid |
1,7 |
1,7 |
1,6 |
1,6 |
1,8 |
Economische zaken |
4,3 |
6,7 |
3,3 |
6,0 |
3,8 |
Milieubescherming |
0,8 |
1,3 |
0,6 |
1,0 |
1,4 |
Huisvesting en gemeenschapsvoorzieningen |
0,6 |
0,3 |
0,4 |
1,1 |
0,4 |
Gezondheid |
7,2 |
7,6 |
7,4 |
8,0 |
7,7 |
Recreatie, cultuur en erediensten |
1,1 |
1,3 |
1,0 |
1,4 |
1,2 |
Onderwijs |
4,6 |
6,2 |
4,3 |
5,3 |
5,0 |
Sociale bescherming |
19,8 |
19,4 |
19,7 |
23,9 |
15,4 |