Schriftelijke vraag nr. 7-1114

van Guy D'haeseleer (Vlaams Belang) d.d. 3 maart 2021

aan de vice-eersteminister en minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid

Tabaksbedrijven - Reclame en sponsoring - Verbod

tabaksindustrie
reclame
beschermheerschap

Chronologie

Vraag nr. 7-1114 d.d. 3 maart 2021 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

De beleidsdomeinen welzijn, volksgezondheid en gezin zijn Vlaamse gemeenschapsbevoegdheden en daarin kadert ook het gebruik van tabak. Dit betreft dus een transversale aangelegenheid

De reclame en sponsoring door tabaksbedrijven is sterk aan banden gelegd en de naleving van de wetten wordt door de Tabakscontroledienst gecontroleerd.

1) Hoeveel controles werden er verricht per jaar en per Gewest in 2019 en 2020?

2) Hoeveel inbreuken hebben uw diensten vastgesteld in 2019 en 2020, opgesplitst per jaar en per Gewest?

2) In hoeveel gevallen werd er een sanctie opgelegd, opgesplitst per jaar, per Gewest en per soort sanctie?

Antwoord ontvangen op 20 mei 2021 :

1) en 2) In onderstaande tabellen worden de controleresultaten weergegeven van de controles die de Tabaks- en Alcoholinspectiedienst uitvoerde in de jaren 2019 en 2020 op het tabaksreclameverbod. Het tabaksreclameverbod omvat het verbod op het voeren van reclame voor producten op basis van tabak, elektronische sigaretten en e-liquids, technische elementen en voor roken bestemde kruidenproducten. De cijfers worden verder opgesplitst per jaar en per gewest.

Naast de hierboven vermelde cijfers heeft de inspectiedienst ook opgetreden tegen online inbreuken op het tabaksreclameverbod. Voor online controles worden enkel de inbreuken geregistreerd. In 2019 werden er op 19 websites inbreuken gerapporteerd. Daarnaast liet de inspectiedienst 287 advertenties verwijderen op online marktplaatsen en platformen omwille van verboden tabaksreclame.

In 2020 heeft de inspectiedienst tijdens de eerste lockdown vooral online controles uitgevoerd. Er werden op 294 websites inbreuken vastgesteld op het tabaksreclameverbod. Daarnaast liet de inspectiedienst 638 advertenties verwijderen op online marktplaatsen en platformen omwille van verboden tabaksreclame.

3) De leidende ambtenaar van de juridische dienst van de FOD Volksgezondheid behandelde in 2019 en 2020 59 processen-verbaal voor inbreuken op de tabaksreclamewetgeving. Een opsplitsing per Gewest kan handmatig op basis van de postcode. Dit geeft de volgende cijfers:

Één proces-verbaal werd niet opgenomen in de tabel omdat het werd opgesteld lastens een buitenlandse onderneming. Het aantal processen-verbaal ligt duidelijk lager dan het aantal vastgestelde inbreuken. Dit is enerzijds te verklaren door het feit dat er niet altijd onmiddellijk een proces-verbaal wordt opgesteld, maar bijvoorbeeld eerst wordt geopteerd voor een schriftelijke waarschuwing. Anderzijds is het zo dat controles in gans België worden gedaan, maar dat het vaak om dezelfde inbreuken gaat, bijvoorbeeld een bepaalde reclametechniek van eenzelfde fabrikant. In dat geval worden meerdere vaststellingen samengevoegd in één proces-verbaal.

De sanctionering gebeurt middels een voorstel van administratieve geldboete, gebaseerd op de strafbepalingen die vermeld zijn in 15, §3 van de wet van 24 januari 1977 betreffende de bescherming van de gezondheid van de gebruikers op het stuk van de voedingsmiddelen en andere producten. Dit betekent in de praktijk een geldboete van minimaal 2 000 euro voor bijvoorbeeld dagbladhandels of 80 000 euro voor fabrikanten, invoerders, drukkers of uitgevers. Dit zijn richtbedragen die verhoogd worden bij herhaling.

Bij herhaaldelijke recidive wordt er niet altijd een voorstel van administratieve geldboete gedaan, maar wordt het dossier soms rechtstreeks overgemaakt aan het bevoegd parket voor verder gevolg.