Schriftelijke vraag nr. 6-306

van Jean-Jacques De Gucht (Open Vld) d.d. 10 december 2014

aan de minister van Justitie

Gelijke kansen - Racisme, antisemitisme en extreemrechts geweld - Cijfers - Parket - Vervolgingsgrond

antisemitisme
racisme
extreem rechts
gerechtelijke vervolging
officiële statistiek

Chronologie

Vraag nr. 6-306 d.d. 10 december 2014 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Het Nederlandse openbaar ministerie (OM) kiest bij racisme, antisemitisme en extreemrechts geweld vaak voor vervolging op basis van bijvoorbeeld belediging of bedreiging. Strafrechtelijke vervolging op basis van wetgeving inzake discriminatie gebeurt zelden.

Dat blijkt uit een rapport van het Verwey-Jonker Instituut, in opdracht van de Anne Frank Stichting. Er zijn 4283 incidenten van vorig jaar onderzocht op het gebied van racisme, antisemitisme en extreemrechts geweld. Daarvan werden 36 incidenten als "discriminatie" bestempeld: 1,6 %. Vaker kiest het OM voor strafrechtelijk minder zware alternatieven, zoals belediging of bedreiging. Vorig jaar waren er 2189 incidenten met betrekking tot racisme. Dat is een stijging ten opzichte van 2012 ; toen waren het er 2077. Net als in 2012 was een groot deel van de antisemitische scheldincidenten voetbalgerelateerd, zo staat in het rapport.

Deze vraag betreft gelijke kansen en is aldus een bevoegdheid van de Senaat conform artikel 79 van het Reglement van de Senaat en het betreft tevens een transversale aangelegenheid - Gemeenschappen.

Graag had ik u dan ook volgende vragen voorgelegd :

1) Hoeveel incidenten die te maken hebben met racisme, antisemitisme en extreemrechts geweld werden er respectievelijke de jongste drie jaar vervolgd door de parketten? Kunt u deze cijfers en hun tendens toelichten en zijn deze vergelijkbaar met het Nederlandse cijfer (4283 incidenten) op jaarbasis ?

2) Kiest het parket ook bij ons bij racistische en antisemitische incidenten veeleer voor de vervolging op basis van bedreiging en / of belediging ? Kunt u dit cijfermatig toelichten en desgevallend aangeven waarom dit ook bij ons zo is ?

3) Beschikt u over enig cijfermateriaal wat betreft antisemitische incidenten die voetbalgerelateerd zijn of is hiervan in ons land geen sprake ? Kunt u uitvoerig toelichten ?

4) Kunt u aangeven hoeveel mensen er respectievelijk de jongste drie jaar werden veroordeeld voor antisemitisme en / of daden van racisme ? Kunt u uitvoerig toelichten ?

Antwoord ontvangen op 22 september 2015 :

1) en 2) De statistisch analisten van het openbaar ministerie konden informatie extraheren over het aantal zaken van racisme en xenofobie bij meerderjarige personen die tijdens de jaren 2012 tot 2014 bij de correctionele parketten zijn ingestroomd. De gegevensbank van het College van procureurs-generaal werkt immers met specifieke tenlasteleggingscodes en contextcodes aan de hand waarvan zaken van deze aard kunnen worden geselecteerd.

Bovendien biedt het informaticasysteem REA/TPI de mogelijkheid een voornaamste tenlastelegging en secundaire tenlasteleggingen te registreren. De in tabel 1 opgenomen zaken betreffen de misdrijven vastgesteld op grond van de volgende voornaamste of secundaire tenlasteleggingscode :

– 56A : Racisme ;

– 56B : Xenofobie.

De gegevens geëxtraheerd door de statistisch analisten van het College van procureurs-generaal die als bijlage gaan, worden voorgesteld in de vorm van een tabel die de strafzaak als rekeneenheid gebruikt: eenzelfde zaak kan een of meerdere beklaagden tellen.

De statistisch analisten onderstrepen verder dat de op grond van het veld « context » geselecteerde zaken tenlasteleggingscodes kunnen hebben die verschillen van die inzake racisme en xenofobie. Omwille van de leesbaarheid worden de zaken die onder die contextcode zijn opgenomen, samengeteld. Ten slotte moet nog worden opgemerkt dat wanneer de preventiecodes « 56A : Racisme » of « 56B : Xenofobie » samen worden gebruikt met de verwijzing naar de context « Racisme / Xenofobie », de zaak enkel in de kolom van de preventiecode wordt opgenomen.

Diezelfde analisten voegen daar nog aan toe dat de gegevens van deze analyse geen indicatie zijn voor de reële criminaliteit inzake misdrijven van racisme en xenofobie. De kwantitatieve gegevens uit de tabellen van dit onderzoek omvatten immers enkel de bij de parketten aanhangig gemaakte dossiers die adequaat in het informaticasysteem REA/TPI werden gecodeerd.

3) Met betrekking tot deze vraag laten de statistisch analisten van het College van procureurs-generaal weten dat de in het kader van een voetbalmatch gepleegde misdrijven identificeerbaar zijn dankzij de contextcode « voetbal » die bij de codering van de zaken in het informaticasysteem REA/TPI beschikbaar is. Die contextcode is in de loop van de bestudeerde periode echter nooit gebruikt geweest met betrekking tot feiten van racisme, antisemitisme of extreemrechts geweld. Bijgevolg betreffen de voorgestelde gegevens in dit document de feiten van racisme, antisemitisme of extreemrechts geweld in de brede zin.

4) Wat de veroordelingsstatistieken betreft, heeft de dienst voor het Strafrechtelijk beleid de statistieken voor de feiten van antisemitisme en / of racisme op nationaal niveau per persoon voor de jaren 2010 tot 2013 meegedeeld. Dat komt overeen met tabel 2 die als bijlage gaat.

Eenzelfde persoon kan meerdere keren worden veroordeeld, hetzij in hetzelfde jaar, hetzij in verschillende jaren voor hetzelfde strafbaar feit (hier racisme en xenofobie). De veroordeelde personen worden slechts een keer per jaar geteld, zonder rekening te houden met het aantal keer dat zij zijn veroordeeld. In tabel 2 worden bijgevolg het aantal veroordeelde personen voor het strafbaar feit « racisme en xenofobie » en het aantal keer (een of twee keer) dat zij daarvoor in hetzelfde jaar zijn veroordeeld in aanmerking genomen.

Bijlagen :

Tabel 1 : Aantal zaken van racisme en xenofobie ingestroomd bij de correctionele parketten van België tussen 1 januari 2012 en 31 december 2014.

Gegevens weergegeven per jaar van instroom op grond van de tenlasteleggingscode of de geregistreerde contextcode (aantal en percentage per lijn).

Bron : gegevensbank van het College van procureurs-generaal – Statistisch analisten – Extractie 10 januari 2015.

Tabel 2 : Aantal veroordelingen op nationaal niveau voor feiten van antisemitisme en / of racisme per persoon en per jaar.

Bron : gegevensbank dienst voor het Strafrechtelijk beleid – Extractie januari 2015.