Schriftelijke vraag nr. 6-2314

van Guy D'haeseleer (Vlaams Belang) d.d. 29 januari 2019

aan de minister van Veiligheid en Binnenlandse Zaken

Veiligheidsdiensten - Zelfmoorden - Aantal

politie
openbare veiligheid
zelfmoord
officiële statistiek
geografische spreiding

Chronologie

Herindiening van : schriftelijke vraag 6-1282

Vraag nr. 6-2314 d.d. 29 januari 2019 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

De beleidsdomeinen welzijn, volksgezondheid en gezin zijn een Vlaamse gemeenschapsbevoegdheid. Veiligheidsdiensten vallen onder de verantwoordelijkheid van het federaal niveau. Dit betreft dus een transversale bevoegdheid.

Het aantal zelfmoorden bij personen die werken voor één van onze veiligheidsdiensten ligt gemiddeld hoger in vergelijking met de totale bevolking.

1) Kan u meedelen hoeveel zelfmoorden er zich in 2014, 2015 en 2016 voordeden, opgesplitst per veiligheidsdienst en per Gewest ? Wat is de evolutie ten opzichte van de voorgaande jaren ?

2) a) Hoeveel van deze zelfmoorden werden gepleegd tijdens de uitoefening van de functie ?

b) In hoeveel van deze gevallen werd het dienstwapen gebruikt ?

3) a) Hoeveel van deze zelfmoorden werden gepleegd in de privésfeer ?

b) In hoeveel van deze gevallen werd het dienstwapen gebruikt ?

c) Op welke manier wordt er aan preventie gedaan om dit maatschappelijk fenomeen de kop in te drukken ?

d) Welke initiatieven werden dienaangaande genomen ?

4) a) In hoeveel van deze gevallen heeft men kunnen achterhalen wat de juiste reden voor de wanhoopsdaad was ?

b) In hoeveel gevallen lag een privéreden ten grondslag ?

c) In hoeveel gevallen was de wanhoopsdaad het gevolg van een probleem binnen de werksfeer ?

Antwoord ontvangen op 4 maart 2019 :

1) Hieronder vindt u het aantal zelfdodingen bij de Geïntegreerde Politie:

De statistieken leveren geen onderverdeling per veiligheidsdienst of per gewest.

2a-3b) Hieronder vindt u het aantal zelfdodingen bij de Federale Politie tijdens de uitoefening van de functie en het aantal zelfdoding op de werkplaats.

Ik beschik niet over de cijfers van de Lokale Politie.

Hieronder vindt u het aantal zelfdodingen binnen de Geïntegreerde Politie waarbij het dienstwapen werd gebruikt.

3a) Zie tabel vraag 2a.

Een zelfdoding of een poging is altijd een alarmsignaal. Zelfdoding is vanzelfsprekend niet altijd systematisch gelinkt aan het werk, maar een diverse invloed van factoren en omstandigheden op persoonlijk, psychisch, lichamelijk, sociaal en economisch vlak kunnen een rol spelen.  Een werkgever moet zich altijd bewust zijn van de arbeidsorganisatie, de relaties op de werkvloer en de herstructureringen en hun impact en de manier waarop deze evolueren.

De globale preventieaanpak van de psychosociale risico’s, geleid door de cel psychosociale aspecten op het werk van de interne dienst voor preventie en bescherming op het werk (CGWB), is in dat perspectief essentieel in de preventie van zelfmoorden op het werk.

3c-d)

Eerst verwijs ik naar het wettelijk kader. Artikel 16 van het KB van 3 juni 2007 betreffende de bewapening van de geïntegreerde politie[1] en hoofdstuk 3 van de omzendbrief GPI 62[2] leggen de voorwaarden en de procedure tot ontneming van de bewapening als veiligheidsmaatregel vast. Op het moment dat de functionele overste van mening is dat het voorhanden hebben of het dragen van de bewapening door een personeelslid een gevaar betekent voor hem of voor een derde, wegens omstandigheden eigen aan het beroep, aan zijn privéleven of te wijten aan zijn mentale, fysieke of psychische toestand, kan hij tijdelijk zijn bewapening intrekken.

Naast het wettelijke kader werden binnen de organisatie verschillende initiatieven genomen, namelijk:

– De interne dienst voor preventie en bescherming op het werk heeft Middagen van het welzijn georganiseerd met als thema zelfmoordpreventie in samenwerking met het Centrum voor zelfmoordpreventie (vzw). Het is inderdaad belangrijk om over deze feiten te praten, de oorzaken en het waarom te bevragen ook al is de link tussen het werk en het overgaan tot de daad zelf uiterst delicaat. De organisatie moet iedere dag waken over het behoud van de dialoog, de werksfeer en de solidariteit op de werkvloer. Dit is de beste manier om een aangename werkomgeving te creëren.

– In april 2017, op de internationale dag van de gezondheid en veiligheid, heeft CGWB een Middag van het welzijn georganiseerd met als thema “de rol van managers in welzijn op het werk en in de psychosociale risico’s op het werk”.

– De verspreiding van preventienieuwsbrieven met betrekking tot onder andere de werkrelaties, aanspreekpunten, vertrouwenspersonen, zelfdoding, zelfdoding preventie, …

– De opmaak en de verspreiding van preventiefiches naar aanleiding van evenementen, arbeidsongevallen, ernstige of interpellerende situaties, waaronder:

• relatieproblemen op het werk;

• problemen en zelfdoding;

• geweld op het werk: rol van de vertrouwenspersoon;

• terug aan het werk na een langdurige afwezigheid.

– De Nationale Politieacademie organiseert tweedaagse opleidingen zelfmoord preventie. Het doel van deze opleidingen, die gericht zijn op alle leden van de Geïntegreerde Politie, is dat collega’s alarmsignalen leren herkennen en methodes aangeleerd krijgen om tussen te komen en door te verwijzen naar interne of externe professionals, zoals respectievelijk het Stressteam[3] van de Federale Politie of het Centrum ter Preventie van Zelfdoding.

Tot slot organiseerde de Federale Politie in 2018 een bevraging gericht op de opmaak een risicoanalyse over psychosociale risico’s. Het item zelfdoding was opgenomen in die bevraging. Met de resultaten wil de Federale Politie haar welzijnsbeleid uitbouwen en maatregelen treffen die bijdragen tot ieders welbevinden. Concreet zullen de resultaten verder verfijnd worden. Vervolgens zal de Federale Politie in samenspraak met onder meer de syndicale partners actieplannen met gerichte maatregelen uitwerken.

4) “De” juiste oorzaak kan niet bepaald worden. Aan elke zelfdoding liggen immers verschillende factoren ten grondslag. Zelfdoding is het gevolg van een complexe combinatie van oorzaken, die zowel uit de privésfeer als de professionele sfeer kunnen komen.