|
|
Tsjetsjenië - Holebi's - Schending mensenrechten - Veiligheidsraad van de Verenigde Naties (VN)
genderidentiteit
kwestie Tsjetsjenië
seksuele minderheid
rechten van de mens
Rusland
| 25/1/2019 | Verzending vraag (Einde van de antwoordtermijn: 28/2/2019) |
| 20/5/2019 | Antwoord |
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 6-2303
Diverse mensenrechtenorganisaties, waaronder het Russische LGTB netwerk en Amnesty International, trekken aan de alarmbel voor een nieuwe golf van arrestaties van holebi's in Tsjetsjenië. Bij deze nieuwe klopjacht op homoseksuele mannen en vrouwen zijn luidens de mensenrechtenactivisten minstens twee doden en veertig gewonden gevallen. Ook zouden veertig mensen zijn opgesloten in een regeringsgebouw in de stad Argun.
Sinds 2017 bereiken ons regelmatig berichten waaruit blijkt dat de Tsjetsjeense overheid systematisch vermeende holebi's in de gevangenis zet en aan foltering onderwerpt. Tsjetsjenië is een autonome republiek binnen Rusland en staat bekend als uiterst conservatief. Al meer dan twaalf jaar zwaait Ramzan Kadyrov met de steun van de Russische president Vladimir Poetin de plak als autoritaire leider.
Ondanks herhaald internationaal protest blijkt Tsjetsjenië te volharden in zijn gewelddadige repressie van de homogemeenschap.
Sinds 1 januari 2019 zetelt België voor een periode van twee jaar in de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties (VN). Dit is de instantie bij uitstek om de vastgestelde daden van agressie te onderzoeken en bij verdere schendingen van mensenrechten sancties op te leggen.
Deze vraag betreft een transversale aangelegenheid met de Gemeenschappen. Preventie van homofobie verloopt onder meer via het onderwijs en de media, wat gemeenschapsbevoegdheden zijn. Ik verwijs tevens naar het Interfederaal Actieplan tegen homofoob en transfoob geweld. Sinds de Sint Michielsakkoorden van 1993 zijn de Gemeenschappen ook bevoegd voor de buitenlandse aspecten van hun bevoegdheidsdomeinen, volgens het principe "in foro interno, in foro externo". Daarnaast betreft het tevens gelijke kansen en non discriminatie, wat eveneens een transversale aangelegenheid is.
Graag had ik dan ook volgende vragen voorgelegd:
1) Hoe reageert de minister op het systematisch opsluiten en folteren van holebi's in Tsjetsjenië? Is hij het met me eens dat dit een internationale schending van de mensenrechten is? Zo neen, waarom niet en kan hij dit toelichten? Zo ja, kan hij meedelen welke de volgende stappen dan zijn?
2) Is hij bereid met de Gemeenschappen te overleggen om aldus een gezamenlijk standpunt naar buiten te brengen? Kan hij de inhoud en het tijdschema toelichten?
3) Is hij bereid op korte termijn de Russische ambassadeur hieromtrent te ontbieden? Zo neen, waarom niet?
4) Kan hij meedelen of hij dit wil agenderen op de eerstvolgende VN Veiligheidsraad aangezien deze feiten reeds meer dan twee jaar duren en de veroordelingen van de internationale gemeenschap tot op vandaag weinig effect hadden op het terrein? Is hij bereid om sancties desgevallend naar voor te schuiven als "ultimum remedium"? Zo ja, kan hij dit toelichten? Zo neen, waarom niet?
1) De verslechtering van de mensenrechtensituatie in de Russische Federatie en in Tsjetsjenië, met inbegrip van de toenemende discriminatie van LGBTQI-personen, is een grote bezorgdheid voor België.
Deze kwestie wordt op de voet gevolgd door onze posten in Moskou en Sint-Petersburg alsook door mijn diensten in Brussel. Er zijn regelmatige contacten gelegd met het Russisch maatschappelijk middenveld, waaronder diverse organisaties die zich verzetten tegen discriminatie van LGBTQI-personen. Onze steun komt ook tot uiting via concrete acties zoals de deelname van onze diensten aan de evenementen ter gelegenheid van de Internationale Dag tegen homofobie en transfobie.
Naar aanleiding van de talrijke meldingen van mensenrechtenschendingen in Tsjetsjenië plegen we ook overleg met andere landen, waaronder onze Europese Unie (EU)-partners, om na te gaan welke internationale instrumenten we in het kader van de Verenigde Naties, de Raad van Europa of de Organisatie voor veiligheid en samenwerking in Europa (OVSE) kunnen gebruiken om ervoor te zorgen dat de Russische Federatie haar internationale verplichtingen inzake mensenrechten op haar gehele grondgebied, inclusief in de Noord-Kaukasus, nakomt. In EU-verband gebeurt dit in het kader van de EU-richtlijnen om de eerbiediging van alle fundamentele rechten van LGBTQI-personen te bevorderen en te waarborgen.
In het kader van de OVSE zijn verschillende initiatieven hiertoe ondernomen. Uiteindelijk werd in augustus 2018 het Mechanisme van Wenen in werking gesteld. Gezien het gebrek aan Russische medewerking aan deze procedure heeft een groep van zestien landen – waaronder België – besloten om het Moskou-mechanisme in te roepen op de Permanente Raad van 1 november 2018. Een expert werd aangesteld om een onderzoek in te stellen en aanbevelingen te doen over de mensenrechtenschendingen in Tsjetsjenië.
De OVSE-expert, de heer Wolfgang Benedek, heeft eind december zijn rapport gepubliceerd dat beschikbaar is op de website van de OVSE. België heeft zich aangesloten bij de gezamenlijke verklaring van de zestien deelnemende landen.
Door middel van deze verklaring nemen België en zijn partners kennis van de publicatie van het rapport en uiten zij hun bezorgdheid over de bevestiging van de beschuldigingen van ernstige mensenrechtenschendingen in Tsjetsjenië. In de verklaring wordt benadrukt dat dit verslag een belangrijke bijdrage levert aan de voortzetting van de dialoog en initiatieven om ervoor te zorgen dat de Russische Federatie de in het kader van de OVSE aangegane verbintenissen eerbiedigt en verdedigt. Het onderwerp blijft op de agenda van de OVSE en verschillende mogelijkheden worden momenteel overwogen om gevolg te geven aan het Benedek-rapport. Mijn diensten volgen deze ontwikkelingen actief op.
De EU heeft tijdens het Comité van ministers van de Raad van Europa van 30 januari een verklaring afgelegd. De Europese Unie en haar lidstaten herhaalden hun diepe bezorgdheid over recente rapporten die berichten over nieuwe gevallen van arrestaties, foltering en moord op Tsjetsjenen wegens hun seksuele geaardheid. Zij roept Rusland op om spoedig een onafhankelijk onderzoek in te stellen om ervoor te zorgen dat de daders van dergelijke feiten voor de rechter worden gebracht. De Europese Unie dringt er bij Rusland op aan zijn verplichtingen als lid van de Raad van Europa na te komen, meer bepaald wat betreft de artikelen 2, 3, 5 en 14 van het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens.
België is ook actief binnen de « Equal Rights Coalition » (ERC), die in januari 2019, net als in 2017, een verklaring publiceerde over de huidige situatie in Tsjetsjenië. Zij dringt er nogmaals bij de Russische autoriteiten op aan dringend actie te ondernemen om te reageren op deze golf van schendingen van de mensenrechten van LGBTQI-personen in Tsjetsjenië. Zij roept op tot de onmiddellijke vrijlating van eenieder die op grond van zijn seksuele geaardheid of genderidentiteit in hechtenis is genomen en dringt aan op een onpartijdig, grondig en snel onderzoek naar de uitgevoerde misdaden om degenen die deze daden hebben bevolen en gepleegd, ter verantwoording te roepen. Ten slotte herinnert zij Rusland aan zijn verplichting om te zorgen voor gelijke behandeling en bescherming van zijn LGBTQI-burgers.
2) Zoals u weet is een nieuw Interfederaal Actieplan tegen discriminatie en geweld ten aanzien van LGBTI-personen (2018/2019) in voege sinds juni 2018 (https://lgbti.be/nl). Met dit Interfederaal Actieplan willen de federale regering en de deelstaten discriminatie en geweld tegen personen op grond van hun seksuele oriëntatie, genderidentiteit, genderexpressie of intersekse / DSD-conditie voorkomen en bestrijden.
We bundelen de krachten waar nodig en mogelijk, zodat België permanent één van de meest vooruitstrevende landen is en blijft voor LGBTI-personen.
Overleg met de Gemeenschappen is derhalve niet noodzakelijk daar de acties die afgesproken werden en die ondernomen worden door Buitenlandse Zaken in het Actieplan duidelijk verwoord en opgenomen werden. Het betreft onder meer het verdedigen en promoten van mensenrechten van LGBTI-personen ten aanzien van landen die hun rechten schenden en het Europees LGBTI-beleid uitvoeren en versterken.
3) Ik heb de gelegenheid gehad om onze bezorgdheid over de mensenrechten in Rusland en in het bijzonder in Tsjetsjenië, met inbegrip van de LGBTQI-rechten, meermaals aan te snijden tijdens mijn ontmoetingen met mijn Russische homoloog, en ik zal dit blijven doen.
4) De Verenigde Naties (VN) Veiligheidsraad heeft als primaire verantwoordelijkheid de internationale vrede en veiligheid te handhaven en behandelt enkel vragen die deze bedreigen.
Gelet op de interne Russische aard van het geweld in Tsjetsjenië is de VN Veiligheidsraad dan ook niet het gepaste forum om deze kwestie aan te kaarten.