|
|
Energiedranken - Verkoop aan minderjarigen - Mogelijke gezondheidsproblemen - Eventueel verbod of beperking - Geplande maatregelen
niet-alcoholhoudende drank
kalmerend middel
koolzuurhoudende drank
volksgezondheid
jongere
minderjarigheid
drugverslaving
verkoopvergunning
| 25/9/2018 | Verzending vraag (Einde van de antwoordtermijn: 25/10/2018) |
| 8/1/2019 | Antwoord |
De Britse regering gaat energiedranken verbieden voor kinderen en adolescenten van zestien of achttien jaar (die vraag is nog open).
Volgens sommige bronnen waren energiedranken in het Verenigd Koninkrijk goedkoper dan andere frisdranken en is de consumptie ervan 50% hoger dan in andere Europese landen.
Het verbod is vooral bedoeld om obesitas bij kinderen terug te dringen, die voor een stuk aan die producten te wijten is.
Obesitas is niet het enige gezondheidsrisico dat verbonden is aan die energiedranken.
Af en toe een blikje drinken is misschien niet gevaarlijk voor de gezondheid, maar vastgesteld wordt dat jongeren op een avond vaak veel van deze dranken tot zich nemen in combinatie met alcohol. Dan valt er te vrezen voor cardio-vasculaire stoornissen, zoals hypertensie, hartkloppingen of zelfs een hartstilstand.
De consumptie van die dranken kan bovendien tot verslaving leiden: het drinken van een mengsel van energiedrank en alcohol maakt grote hoeveelheden dopamine vrij -een gelukshormoon- wat een euforisch gevoel tot stand brengt dat de toestand na de inname van drugs benadert.
Om de overconsumptie van cafeïne tegen te gaan verplicht een Europese verordening een waarschuwing te vermelden op alle dranken die meer dan 150 mg cafeïne per liter bevatten. Zo bevat een blikje Red Bull bijvoorbeeld 80 mg cafeïne, of 320 mg per liter. Er staat dus op vermeld: "hoog cafeïnegehalte, niet geschikt voor kinderen, zwangere vrouwen en zogende moeders. Drink met mate."
In ons land is er geen enkel wettelijk verbod voor de verkoop aan minderjarigen. Er is een vrijwillige gedragscode in de voedingssector om de verkoop van energiedranken aan kinderen onder twaalf jaar te verbieden.
In ons land worden volgens medische waarnemers veel van die dranken geconsumeerd en sommigen vinden dat België, of beter nog Europa, een gelijkaardige maatregel moet nemen als die welke in Groot-Brittannië wordt overwogen.
De Senaat is bevoegd voor deze vraag omdat ze transversaal is: het federale niveau is bevoegd voor maatregelen inzake volksgezondheid en de deelstaten voor de preventie.
Obesitas, hartproblemen, verslaving, … Tal van gezondheidsproblemen worden met die dranken in verband gebracht.
Beschikt u over bijkomende informatie met betrekking tot dit dossier? Worden er maatregelen overwogen op het federale niveau? Wordt er contact opgenomen met de verschillende beleidsniveaus?
Ik ben momenteel geen voorstander om beperkende maatregelen te treffen voor de verkoop van dit soort producten aan kinderen onder de zestien jaar of achttien jaar. Zoals voor andere levensmiddelen kan een overmatig gebruik van dit soort producten problemen opleveren. Bij een gematigd gebruik is er geen specifiek risico. Uit de ter beschikking staande consumptiegegevens blijkt geen consumptiegewoonte die problematisch zou zijn (zie hieronder). Anderzijds bieden de huidige wettelijke maatregelen voldoende bescherming voor de gezondheid van de consumenten, inclusief de gezondheid van minderjarigen (zie hieronder).
De beschikbare officiële gegevens werden aangeleverd door de laatste voedselconsumptiepeiling die van 2014 tot 2015 uitgevoerd werd. Het is weinig waarschijnlijk dat die gegevens sedertdien sterk geëvolueerd zijn.
Die gegevens toonden aan dat 62,6 % van de veertien tot zeventien-jarigen verklaarde dat ze nooit energiedranken drinken, 26,3 % minder dan één keer per week, 3,7 % één keer per week, 5,2 % twee tot vier keer per week, 0,7 % vijf tot zes keer per week en 1,5 % meer dan één keer per dag.
De EFSA (Europese Autoriteit voor voedselveiligheid) heeft in een wetenschappelijke opinie van 2015, op basis van een evaluatie van de risico’s, geconcludeerd dat een gewone inname van cafeïne tot 5,7 mg per dag en per kg lichaamsgewicht geen nefast effect heeft op de gezondheid voor alle leeftijdsgroepen, inclusief kinderen.
Uit de voedselconsumptiepeiling bleek dat die door de EFSA vastgelegde grens slechts voor 0,04 % van de drie tot negen-jarigen en voor 0,086 % van de tien tot zeventien-jarigen overschreden zou worden.
Ook toonde die peiling aan dat de gemiddelde bijdrage van energiedranken tot de blootstelling van de volledige bevolking aan cafeïne slechts 1,2 % zou zijn, terwijl de traditionele frisdranken het meest zouden bijdragen, met name 20,8 %.
De bijdrage van de deelcategorie « energierijke dranken » in de totale aanvoer van suikers bedraagt 0,5 %, hetgeen een relatief gering aandeel is.
Op dit ogenblik ben ik van mening dat de volgende reglementaire maatregelen de gezondheid van de bevolking voldoende beschermen tegen de risico’s inzake overmatig gebruik van cafeïne. De Belgische situatie is niet vergelijkbaar met die van Groot-Brittannië.
Op Belgisch niveau is het maximumgehalte aan cafeïne in energiedranken wettelijk vastgelegd op 320 mg per liter teneinde de risico’s door een mogelijk overmatig gebruik te beperken. De plantenextracten die cafeïne aanleveren, worden ook in aanmerking genomen in die grenswaarde.
Een ontwerp van ministerieel besluit werd door de federale overheidsdienst (FOD) Volksgezondheid uitgewerkt teneinde de hoeveelheid cafeïne in voedingssupplementen te beperken tot 80 mg per dag. Bedoeling van die beperking is een overmatig gebruik van cafeïne via « shots » – geconcentreerde dranken met cafeïne die jongeren vaak drinken – te voorkomen. Ik heb dat besluit onlangs goedgekeurd en het zal heel binnenkort in werking treden.
Op Europees niveau voorziet verordening (EG) nr. 1169/2011 betreffende de verstrekking van voedselinformatie aan consumenten, voor energiedranken met meer dan 150 mg per liter, de vermelding op het etiket van het cafeïnegehalte en van de volgende waarschuwing : « Hoog cafeïnegehalte, niet aanbevolen voor kinderen en vrouwen die zwanger zijn of borstvoeding geven ».
Maar vrijwillige maatregelen kunnen het wettelijke hulpmiddel aanvullen en de problemen helpen voorkomen.
De maatregelen inzake preventie en sensibilisatie met het oog op de beperking van de impact van niet-overdraagbare ziekten zoals obesitas en hart- en vaatziekten, die veroorzaakt kunnen worden door slechte voeding, of het effect van het verbruik van alkohol, kunnen zeer nuttig zijn. Zoals u het weet, vallen deze maatregelen onder de bevoegdheid van de deelstaten.
Wat betreft mijn acties op federaal niveau, ben ik in 2016 met de voedingsindustrie en met de sector van de grootdistributie overeengekomen om de hoeveelheden suikers en vetten in hun producten, inclusief frisdrank, te verminderen. Eind augustus laatstleden presenteerde de industrie de eerste resultaten van die inspanningen inzake herformulering, en die zijn bemoedigend : voor frisdrank registreren we een gemiddelde daling van de geconsumeerde suikers met 7,12 %, meer bepaald dankzij het feit dat de Belgen meer voor niet-gesuikerde dranken kiezen.
Heel recentelijk besliste ik om de « Nutri-Score » in te voeren als systeem voor bewuste voedingsinformatie op levensmiddelen. Verschillende groepen van distributeurs en fabrikanten toonden een sterke interesse, en sommigen hebben al beslist om het systeem toe te passen. Dit systeem laat toe om een globale score in verband met de voedingswaarde van een bepaald levensmiddel te verkrijgen. De berekening van die score houdt rekening met positieve elementen zoals bijvoorbeeld de gehalten aan fruit, groenten, peulvruchten, vezels, …, en met negatieve elementen zoals de gehalten aan suikers, vetten en zout. Afhankelijk van het verkregen resultaat krijgt het product een kleurcode. Donkergroen komt overeen met de letter A, lichtgroen met B, geel met C, licht oranje met D en tot slot fel oranje met E. De groene producten zijn de meest evenwichtige terwijl de consumptie van fel oranje producten best beperkt wordt. Ik ben ervan overtuigd dat de toepassing van de « Nutri-Score » een belangrijke impuls zal geven aan een verdere verbetering van de nutritionele samenstelling van de producten op de markt, ook voor dit soort dranken, en / of aan een verandering van de consumptiegewoonten. De volgende stap zal erin bestaan om tot een harmonisering op Europees niveau te komen, met medewerking van de Europese Commissie.