Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 6-1016

van Bert Anciaux (sp.a) d.d. 1 augustus 2016

aan de minister van Mobiliteit, belast met Belgocontrol en de Nationale Maatschappij der Belgische spoorwegen

Openbaar Vervoer - Zwartrijden - Psychisch zwakke personen - Overleg met de Gemeenschappen en de Gewesten

Nationale Maatschappij der Belgische Spoorwegen
openbaar vervoer
geestelijk gehandicapte
geldboete
plaatsbewijs

Chronologie

1/8/2016Verzending vraag (Einde van de antwoordtermijn: 1/9/2016)
12/10/2016Antwoord

Vraag nr. 6-1016 d.d. 1 augustus 2016 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Regelmatig doen zich bij de NMBS en bij de regionale vervoersmaatschappijen problemen voor met psychisch kwetsbare personen die zwart rijden.

Er is me een zaak bekend waarbij een psychisch zieke zoon een boete bij de NMBS heeft voor 12.000 euro wegens zwartrijden op de trein. De jongen is zich van geen kwaad bewust en kampt al geruime tijd met psychische problemen, waarvoor hij tevens in behandeling is. Maar de openbare vervoersmaatschappij wil van geen wijken weten en vordert de totale som via gerechtelijke weg. De ouders zijn uiteraard ten einde raad en vrezen zelfs dat ze hun woonst moeten verkopen om deze boete en alle gerechtelijke kosten te kunnen betalen.

Het is toch niet ernstig dat ouders of familieleden of partners moeten opdraaien voor de handelingen van hun psychisch gestoord kind, partner of familielid en dat de NMBS of de regionale vervoersmaatschappijen geen begrip opbrengen voor de medische situatie van deze zogenaamde zwartrijders? De problematiek doet zich ook voor bij volwassen kinderen van een zieke ouder, waar de kinderen dan moeten opdraaien voor de problemen veroorzaakt door de psychisch zieke ouder.

Deze problematiek staat echter niet alleen. Hij werd reeds uitgebreid toegelicht in onder andere het tijdschrift van de belangengroep Similes, die opkomt voor de ouders met psychisch zieke kinderen.

Is de minister zich bewust van deze problematiek?

Werd over deze problemen al overleg gepleegd met de verantwoordelijke collega's binnen de Gewesten om zo te komen tot een gemeenschappelijke aanpak van deze problematiek?

Heeft de minister begrip voor de vraag om psychisch zieke mensen die door hun ziekte zwartrijden op het openbaar vervoer niet te vervolgen en de boetes kwijt te schelden?

Heeft de minister hierover al overleg gepleegd met de verantwoordelijke collega's van de Gemeenschappen en de collega van Volksgezondheid die samen bevoegd zijn voor de psychische gezondheid van onze bevolking?

Werd hierover reeds overleg gepleegd met de minister van Justitie, zodat er geen processen meer worden opgesteld?

Heeft de minister een kijk op de problematiek? Hoeveel mensen hebben op dit ogenblik boetes bij de NMBS wegens zwartrijden en hoeveel daarvan zijn psychisch ziek? Hoe was de situatie in 2015, 2014, 2013, 2012 en 2011?

Is er überhaupt iemand binnen de NMBS die zich met deze problematiek bezig houdt? Zo ja, wie is de contactpersoon waarmee de ouders van psychisch zieke kinderen contact kunnen opnemen?

Heeft de NMBS al overleg gepleegd met onder meer De Lijn, de MIVB en de TEC om te zien hoe ze gemeenschappelijk een procedure kunnen opzetten en begripvol kunnen zijn voor deze problematiek?

Antwoord ontvangen op 12 oktober 2016 :

De Nationale Maatschappij der Belgische Spoorwegen (NMBS) laat mij weten dat ze niet over dergelijke statistieken beschikt. Documenten van psychiaters worden niet in aanmerking genomen bij vragen om tussen te komen in het kader van vaststellingen van onregelmatigheid die erop gericht zijn deze ongedaan te maken of het bedrag ervan te verlagen. De enige situatie die in aanmerking wordt genomen, is die waarbij de onregelmatige reiziger onder de bescherming van de wet tot bescherming van de maatschappij is geplaatst.

De NMBS biedt verschillende verkoopkanalen aan (website, mobiele NMBS-app, de loketten, de automaten) opdat haar klanten ervoor kunnen zorgen dat ze in het bezit van een geldig vervoerbewijs zijn voordat ze op de trein stappen en op die manier onregelmatigheden kunnen vermijden.

Daarnaast biedt de NMBS tal van tarieven aan waarmee vermeden kan worden dat er telkens vervoerbewijzen moet worden aangekocht (de passen, de tienrittenkaarten, de abonnementen).

Blinden en slechtzienden reizen gratis (wat ook geldt voor assistentiehonden). Personen met een fysieke of mentale handicap die voldoen aan de criteria die door de federale overheidsdienst (FOD) zijn vastgelegd, kunnen zich door iemand laten begeleiden die hen helpt bij de aankoop van het vervoerbewijs. Die persoon reist gratis (kaart « kosteloze begeleider »).

Voor wie niet in het bezit is van een geldige kortingskaart gelden dezelfde voorwaarden als voor de andere reizigers.

Wie moeilijkheden ondervindt bij de aankoop, kan zich laten helpen door iemand uit zijn omgeving. Aan de automaat kan er ook hulp bij de aankoop worden gevraagd door naar het gratis nummer te bellen dat op de automaten terug te vinden is. Reizigers die naar dit nummer bellen, komen terecht bij een NMBS-medewerker die hen kan helpen en de verkoopdialoog zelf kan overnemen om hen bij hun aankoop te helpen. Van deze dienst kan zo vaak als nodig gebruik worden gemaakt.