Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 5-9910

van Nele Lijnen (Open Vld) d.d. 24 september 2013

aan de staatssecretaris voor Leefmilieu, Energie en Mobiliteit, toegevoegd aan de minister van Binnenlandse Zaken en Gelijke Kansen, en staatssecretaris voor Staatshervorming, toegevoegd aan de eerste minister

Cybercrime - cijfers - hacking

computercriminaliteit
ministerie
gegevensbescherming

Chronologie

24/9/2013Verzending vraag
12/11/2013Rappel
18/12/2013Rappel
4/2/2014Herkwalificatie
25/2/2014Antwoord

Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-9897
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-9898
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-9899
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-9900
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-9901
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-9902
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-9903
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-9904
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-9905
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-9906
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-9907
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-9908
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-9909
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-9911
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-9912
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-9913
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-9914
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-9915
Geherkwalificeerd als : vraag om uitleg 5-4717

Vraag nr. 5-9910 d.d. 24 september 2013 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Gelet op de recente actualiteit omtrent cybercrime kreeg ik graag een antwoord op de volgende vragen:

1. Kan u mij een update geven wat betreft cybercrime bij uw diensten? Zijn uw diensten reeds het slachtoffer geworden van hackers of cybercriminelen, en indien ja, hoe vaak?

2. Is het aantal cyberaanvallen op uw diensten toegenomen de laatste jaren? Kan u toelichten, ook met cijfers?

3. Indien uw diensten reeds aangevallen zijn, wat was de aard en impact van elk incident ? Werd er bijvoorbeeld informatie gestolen, een server aangevallen, een PC aangevallen, infrastructuur gesaboteerd, enz. ? Kan u uitvoerig toelichten?

4. Heeft u, gelet op de cyberaanvallen op bepaalde overheidsdiensten, maatregelen genomen om uw diensten beter te beschermen? Zo ja, welke maatregelen? Zo neen, waarom niet?

5. Indien er sprake is of zou zijn van een cyberaanval op uw diensten ,wat is de standaard afhandelingsprocedure?

6. Is men bij uw diensten al naar het parket moeten stappen omwille van een cybercrime, en hoe vaak? Kan u toelichten?

7. Zijn uw diensten of administratie verplicht om zulk een aanval te melden aan FEDICT of CERT? Waarom wel of niet?

8. Hoe realistisch acht u het dat uw diensten reeds aangevallen zijn door cybercriminelen, maar dat door hun flexibele en hoogtechnologische technieken deze onopgemerkt bleven?

Antwoord ontvangen op 25 februari 2014 :

Voor wat de Federale Overheidsdienst (FOD) Mobiliteit betreft:

Aangezien u verwijst naar de recente actualiteit is “cybercrime” in deze vragen geïnterpreteerd als gerichte aanvallen op onze diensten en niet de algemene ( virussen, malware, spyware , enz.) bedreigingen. Voor deze laatste verwijs ik naar ons antwoord op uw vragen gesteld op 13 december 2012.

1/ Tot op heden hebben we nog geen (cybercrime) aanvallen gedetecteerd bij onze diensten

2/ Neen , (zie ook vraag 1 ) Cijfers zijn niet beschikbaar

3/ Niet van toepassing

4/ Onze maatregelen zijn gebaseerd op de ISO 27002 aanpak. Dit pakket van maatregelen heeft tot doel de veiligheid van informatie te verzekeren. Daarnaast proberen we afwijkende gedragingen in het netwerk te detecteren om eventuele nog niet geïdentificeerde aanvallen op te sporen

5/ We spreken in dit geval van een emercency prcedure in plaats van een standaard procedure. Wanneer een applicatie gecompromitteerd is zijn dit de belangrijkste stappen in de procedure :

6/ Neen (zie antwoord1 )

7/ Elke gerichte gedetecteerde aanval op onze diensten wordt gemeld aan

• Fedict en CERT om enerzijds andere diensten te waarschuwen en voor eventuele vraag voor support indien nodig

• Het parket

8/ De kans is reëel en wordt mede bepaald door de waarde van de gegevens die men op deze manier kan bemachtigen.

Voor wat de FOD Volksgezondheid en Leefmilieu betreft:

1/ Het lokale netwerk wordt beschermd door een firewall die de netwerkconnecties reguleert van en naar het Internet. De toegang tot Internetwebsites wordt gefilterd door een proxy zodat toegang tot gekende ‘gevaarlijke’ sites worden geblokkeerd. Via SSLVPN worden slechts VPN-connecties toegelaten mits een op de PC aanwezige up-to-date actieve virusscanner. Onze servers die publieke/externe services aanbieden (publieke website, mail, applicaties zoals portahealth en absenteisme, enz.) worden afgeschermd door een reverse proxy. Op alle Windows machines is McAfee Antivirus en McAfee SiteAdvisor geïnstalleerd.

Er zijn nooit sporen van een gerichte aanval tegen ons waargenomen.

2/ Het aantal detecties van de virusscan is gestegen. Er zijn daarvan geen historische data beschikbaar. Cijfers van aanvallen waargenomen door de netwerkbeveiligingsapparatuur (firewall, reverse proxy) zijn niet beschikbaar.

3/ Er zijn geen incidenten bekend.

4/ Er wordt steeds getracht om de software op de verschillende apparatuur up-to-date te houden. Verder wordt de antivirus op elke pc, zo goed mogelijk up-to-date gehouden, zowel de softwareversie als de virusdefinities.

Als antwoord op de meldingen in de pers van recente aanvallen en dreigingen bij andere instanties zijn er een aantal korte termijnmaatregelen genomen op netwerkniveau:

• belangrijke netwerkbeveiligingsapparatuur is up-to-date gebracht, bepaalde security instellingen zijn nagekeken

• de externe DNS is omgevormd tot een authorative DNS.

• Er is een nieuwe toegangsregel geconfigureerd op de firewall en de edge devices. Deze regel kan worden geactiveerd in geval van een aanval die bezig is. Bij activatie blokkeert deze regel de overgrote meerderheid van IP-adressen uit het buitenland.

• Er is een lijst opgesteld met contactdetails van instanties die geconsulteerd kunnen worden in geval van een aanval (Fedict, Rapid Response Team Checkpoint en CERT.be).

Op langere termijn zullen verdere acties worden ondernomen en de implementatie van een verdere beveiliging van het netwerk worden onderzocht:

• Niet-triviale upgrades van netwerkapparatuur

• Betere logging met analyse van netwerkactiviteit

• Onderzoek naar bijkomende beveiligingsmodules (zoals AFM en ASM voor de reverse proxy (F5 BIG-IP))

• Onderzoek naar een IPS/IDS oplossing

• Onderzoek naar een oplossing voor de netwerktoegang voor mobiele toestellen

Afhankelijk van de beschikbare tijd en middelen zal dit leiden naar een betere beveiliging van het netwerk.

5/ De aanval zal zo goed mogelijk met de beschikbare middelen worden gemitigeerd. De dienst belast met de Security op de FOD alsook Fedict zal op de hoogte worden gebracht en gevraagd om bijstand en advies.

Er wordt momenteel gewerkt aan een procedure voor het beheer van veiligheidsincidenten (volgens de beginselen van ITIL V3) inclusief escalatieprocedures, standaardresolutieschema’s, het inroepen van de hulp van een IRT (incident response team)

6/ Nee

7/ De veiligheidsadviseur van onze FOD vraagt melding te maken van elk security-incident. Deze dienst handelt dit verder af.

De FOD is niet verplicht om veiligheidsincidenten te melden aan FedICT of CERT, er bestaat geen enkele bindende wet.

De wetgevingen Rijksregister, KBO, e-Health en FediCT daarentegen leggen een verplichte rapportering aan het Directiecomité van de FOD door de Veiligheidsadviseur op

Incidenten die betrekking hebben op gegevens die vallen onder de toepassing van de wetgevingen KBO, e-health, reach en biociden worden, in toepassing van specifieke veiligheidsnomren, gemeld aan de desbetreffende centraliserende organismen (KBO/e-Health of ECHA)

Meer in het algemeen en in overeenstemming met de principes van een goed informatieveiligheidsbeheer (ISO 27xxx normen), zouden veiligheidsincidenten in de toekomst systematisch moeten gemeld worden aan de betrokken partners.

8/ Het is mogelijk dat er aanvallen of pogingen geweest zijn op onze diensten. Er werden echter geen uitvallen noch disfuncties vastgesteld noch gemeld, noch door de systeembeheerders noch door de gebruikers

Voor wat de FOD Economie betreft:

Wat betreft de FOD Economie, Kleine en Middelgrote Ondernemingen (KMO), Middenstand en Energie, verwijs ik het geachte lid naar het antwoord van mijn collega, de vice-eerste minister en minister van Economie, Consumenten en Noordzee, op de vraag nr. 5-9900.