|
|
Psychiatrische patiënten - Misbruik - Sterfgevallen - Onafhankelijk toezicht
opname in psychiatrische kliniek
psychiatrische inrichting
geestelijk gehandicapte
sterftecijfer
dood
geweld
seksueel misdrijf
| 27/1/2011 | Verzending vraag |
| 14/9/2011 | Antwoord |
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-986
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-988
De situatie van psychiatrische patiënten in psychiatrische klinieken, interneringscentra en gevangenissen baart me steeds meer zorgen. Zowel qua seksueel misbruik als andere lichamelijke en geestelijke gewelddaden, lijken nog steeds onaanvaardbare toestanden te bestaan. Onlangs startte in Duitsland een ernstig onderzoek naar strafrechtelijke gewelddaden, na de vondst van een massagraf bij een door de nazi's geleid psychiatrisch ziekenhuis. Is het niet verwonderlijk en tegelijk beangstigend dat misbruiken die zich in de beslotenheid van deze instellingen ontwikkelen, nauwelijks het daglicht zien? De kansen dat patiënten, ook en misschien nog meer in psychiatrische ziekenhuizen, het slachtoffer kunnen worden van gewelddaden, lijken meer dan zuiver statistisch mogelijk.
Graag kreeg ik een antwoord op de volgende vragen:
1) Werden er door de diensten van Justitie, de politie of Volksgezondheid ooit onderzoeken uitgevoerd naar ongeoorloofde praktijken tegenover psychiatrische patiënten in psychiatrische klinieken, interneringscentra en gevangenissen? Werden er ooit stelselmatige misdrijven tegen deze patiënten vastgesteld? Werden er ooit onderzoeken uitgevoerd naar de doodsoorzaken van deze patiënten in dit soort instellingen? Werden er de voorbije twintig jaar lijkschouwingen uitgevoerd op sterfgevallen binnen psychiatrische instellingen? Met welke resultaten? Hoeveel mensen stierven er de jongste twintig jaar in deze instellingen een onnatuurlijke of verdachte dood? Hoeveel natuurlijke overlijdens werden er vastgesteld op patiënten, voor de categorie tot vijfentwintig jaar, de categorie tussen vijfentwintig en vijfendertig jaar en de categorie tussen vijfendertig en vijfenveertig jaar? Bij hoeveel van deze overlijdens werden er vaststellingen gedaan door artsen die niet verbonden waren aan de instelling en dus een onafhankelijk oordeel konden vellen?
2) Werden er ook in België onderzoeken uitgevoerd naar de praktijken in dit soort instellingen tussen 1930 en 1950? Werden de jongste tien jaar onderzoeken hierover uitgevoerd? Zo ja, met welke resultaten?
3) Hoeveel gevallen van seksueel misbruik zijn er de jongste vijftig jaar geregistreerd? Bestaan er hierover registers bij Justitie of bij de instellingen zelf? Hoeveel gevallen zijn gekend waarbij de inrichtende macht daders van seksuele misdrijven zelf bestrafte? Hoeveel dossiers werden er de jongste vijftig jaar overgemaakt aan Justitie of aan andere officiële diensten? Hoeveel overheidsgeld gaat er jaarlijks sinds 2000 naar de werking van deze instellingen voor de opvang van psychiatrische patiënten? Hoe evalueert en duidt u deze evolutie? Hoeveel geld gaat er naar controle en preventie van misbruiken en mishandelingen van patiënten?
4) Welke klachten werden er tussen 2006 en 2010 ingediend wegens mishandeling of misbruik van psychiatrische patiënten? Door wie en omwille van welke oorzaken? Met welke gevolgen?
5) Welke waarborgen op het onafhankelijk toezicht bestaan er vandaag binnen deze gesloten instellingen? Welke regels kunnen of moeten misbruiken en mishandelingen van deze uiterst onmondige medeburgers voorkomen? Worden er door de verschillende overheidsdiensten van Justitie, Binnenlandse Zaken en Volksgezondheid vandaag onaangekondigde controles uitgevoerd in deze psychiatrische klinieken, instellingen en centra? Sinds wanneer gebeuren deze controles en hoeveel werden er reeds jaarlijks uitgevoerd-sinds 2006? Waaruit bestaan die controles, wie voert ze uit en tot welke resultaten leidden ze? Hebben familieleden en vrienden toegang tot alle psychiatrische patiënten? Wanneer hebben deze instellingen het recht psychiatrische patiënten te onttrekken aan bezoek en controle van derden, vreemd aan de kliniek of instelling?
1) Noch in de criminaliteitsstatistieken van de Federale Politie, noch in de Jaarstatistiek van het Openbaar ministerie, noch in de veroordelingstatistieken worden specifiek cijfers bijgehouden omtrent misdrijven gepleegd ten aanzien van psychiatrische patiënten. Deze categorie wordt niet apart geregistreerd. We beschikken evenmin over cijfergegevens omtrent het aantal psychiatrische patiënten die zijn overleden in penitentiaire inrichtingen.
Het Directoraat-generaal Penitentiaire Inrichtingen voegt er aan toe dat er nog nooit een systematisch onderzoek gevoerd is naar ongeoorloofde praktijken ten opzichte van geïnterneerden en naar mortaliteit in het algemeen in de penitentiaire inrichtingen. Er zijn geen indicaties van stelselmatige ongeoorloofde praktijken ten opzichte van geïnterneerden in de penitentiaire inrichtingen. Indien er evenwel aanwijzingen zouden zijn van mishandeling van een geïnterneerde zullen - net als bij elk verdacht overlijden – de gerechtelijke autoriteiten hiervan in kennis gesteld worden.
2) We beschikken niet over informatie omtrent strafrechtelijke onderzoeken wegens mishandeling of misbruiken gepleegd ten aanzien van psychiatrische patiënten. Deze categorie wordt niet apart geregistreerd in de Jaarstatistiek van het Openbaar ministerie.
3) Noch in de criminaliteitsstatistieken van de Federale Politie, noch in de Jaarstatistiek van het Openbaar ministerie, noch in de veroordelingstatistieken worden specifiek cijfers bijgehouden omtrent seksueel misbruik gepleegd tegen psychiatrische patiënten. Deze categorie wordt niet apart geregistreerd.
4) We beschikken niet over informatie omtrent strafrechtelijke klachten wegens mishandeling of misbruiken tegen psychiatrische patiënten. Deze categorie wordt niet apart geregistreerd in de criminaliteitsstatistieken van de Federale Politie.
5) Een onafhankelijk toezicht op de penitentiaire inrichtingen is voorzien met de in 2003 opgerichte Commissies van toezicht en de overkoepelende Centrale Toezichtsraad voor het Gevangeniswezen. Deze toezichtorganen dienen toezicht te houden op de bejegening van de gedetineerden en geïnterneerden en de terzake geldende voorschriften. Het betreft een onafhankelijk toezicht ten opzichte van de penitentiaire administratie, op deze wijze wordt een garantie geboden tegen onmenselijke en vernederende behandelingen in de gevangenissen. Waarnemingen worden gerapporteerd aan de minister van Justitie en adviezen worden geformuleerd over penitentiaire aangelegenheden.
De Basiswet 12 januari 2005 betreffende het gevangeniswezen en de rechtspositie van de gedetineerden voorziet ook een beklagprocedure voor de gedetineerde bij de Commissies van toezicht, met een beroepsmogelijkheid tegen deze beslissingen bij de beroepscommissie van de Centrale Toezichtsraad voor het Gevangeniswezen. Deze klachtenprocedure dient echter nog concreet te worden uitgewerkt.
Daarnaast kan melding worden gemaakt van de Penitentiaire Gezondheidsdienst bij het Directoraat-generaal Penitentiaire Inrichtingen.
Deze dienst is als hoogste en leidinggevend orgaan belast met het inrichten, het leiden, het verstrekken van en het toezien op de gezondheidszorg binnen het kader van de uitvoering van straffen en vrijheidsberovende maatregelen.
In het kader van de Basiswet van 2005 werd tevens de Penitentiaire Gezondheidsraad opgericht. Deze raad adviseert de Minister van Justitie over de gezondheidszorg in de gevangenissen.
We hebben geen kennis van klachten bij deze commissies en diensten i.v.m. seksueel misbruik of gewelddaden tegen geinterneerden.