Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 5-985

van Bert Anciaux (sp.a) d.d. 27 januari 2011

aan de vice-eersteminister en minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, belast met Maatschappelijke Integratie

Drankmisbruik bij meerderjarigen - Cijfergegevens - Controles - Maatregelen

alcohol
alcoholisme
bewustmaking van de burgers

Chronologie

27/1/2011Verzending vraag
25/5/2011Antwoord

Vraag nr. 5-985 d.d. 27 januari 2011 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

De Federale Overheidsdienst (FOD) Volksgezondheid start een campagne tegen alcoholgebruik door minderjarigen in onder andere jeugdhuizen en andere jeugdwerkinitiatieven. Het probleem van drankmisbruik bij meerderjarigen is echter ontzettend veel groter, zowel kwantitatief als kwalitatief.

Graag kreeg ik een antwoord op de volgende vragen:

1) Beschikt de geachte minister over cijfers en ander onderzoeksmateriaal met betrekking tot het drankmisbruik van meerderjarigen en een gewogen, kwantitatieve en kwalitatieve vergelijking met minderjarigen? Beschikt zij over empirisch materiaal waaruit blijkt dat het probleem van drankmisbruik (relatief) groter is bij de ene of de andere groep?

2) Deelt ze mijn analyse dat een vermindering van het drankmisbruik bij volwassenen de beste preventie is voor drankmisbruik bij minderjarigen? Is zij het met me eens dat alcoholverslaving een der grootste verslavingen is en dat het hier gaat om een harde drug? Maakt de FOD Volksgezondheid een onderscheid tussen drankmisbruik en drankgebruik, en zo ja, op basis van welke criteria? Hoe zal ze een maatschappelijk draagvlak creëren om drankmisbruik ook echt te kunnen aanpakken?

3) Wat zal zij en haar FOD ondernemen om drankmisbruik bij meerderjarigen tegen te gaan? Overweegt zij ook hier een campagne? Hoeveel middelen en mensen kunnen worden ingezet voor zulke campagne? Plant zij, in samenwerking met Justitie, concrete acties rond deze problematiek om onder andere openbare dronkenschap sterker te beteugelen en te ontraden?

4) Bestaan er rond deze problematiek overleg en/of samenwerking met de gemeenschappen? Zo ja, kan ze die omschrijven? Zo neen, waarom niet?

Antwoord ontvangen op 25 mei 2011 :

1) Wij beschikken over gegevens van de nationale gezondheidsenquête door middel van interview 2008 die ons op basis van tal van indicatoren informeert over het gebruik van alcoholhoudende dranken in ons land. Hieruit leren we dat het problematisch alcoholgebruik meer mannen dan vrouwen treft (respectievelijk 13 % tegenover 7 %).

De problemen die te maken hebben met alcohol variëren met de leeftijd: 8 % van de jongeren van 15-24 jaar heeft al te maken gehad met problematisch gebruik, maar dit cijfer stijgt tot 13% bij de personen van 45-54 jaar. De prevalentie van problematisch alcoholgebruik neemt vervolgens gestaag af om nog maar 3 % van de personen van 75 jaar en meer te treffen.

De distributie volgens leeftijd en geslacht toont aan dat één jonge man (15-24 jaar) op tien al in aanraking komt met problematisch gebruik, dergelijk gebruik kent een recordcijfer (17 %) in de leeftijdsgroep van 25-34 jaar. Tussen de leeftijd van 45 en 64 jaar geeft iets meer dan 15 % van de mannen aan een problematisch alcoholprobleem te hebben. Bij de vrouwen wordt de problematische consumptie vaker gemeld op de leeftijd van 45-54 jaar (12 %).

Er zijn dus degelijk verschillen op het vlak van problematisch alcoholgebruik al naargelang de verschillende groepen die werden bestudeerd (leeftijdscategorieën, geslacht, enz.).

2) en 4) Het is evident dat problematisch alcoholgebruik bij volwassenen een groot probleem is omdat wij weten dat dit tot een groter alcoholgebruik bij hun kinderen kan leiden. Zoals u echter weet is preventie geen federale bevoegdheid, maar een bevoegdheid van de verschillende gemeenschappen. De federale overheid is binnen haar eigen bevoegdheden evenwel zeer actief om overmatig alcoholgebruik zo globaal mogelijk te bestrijden. Wij weten immers dat een doeltreffende bestrijding slechts mogelijk is via een combinatie van maatregelen die betrekking hebben op de verschillende aspecten ervan. Daarom heb ik met de verschillende ministers van de deelregeringen, bevoegd voor gezondheid, gewerkt aan de verklaring betreffende het toekomstig alcoholbeleid van juni 2008 en werden er ook nog andere acties opgezet door mijn collega’s van de federale regering.

3) Die gezamenlijke verklaring legt de doelstellingen vast die op het vlak van reclame en marketing moeten worden bereikt, namelijk “het convenant inzake reclame dat in 2005 tussen de sector, de gebruikers en de minister van Volksgezondheid afgesloten werd en dat het aan de Jury voor Ethische Praktijken overlaat om het respecteren van de toepassing van dit convenant te controleren, te institutionaliseren”. De institutionalisering van de overeenkomst maar ook het versterken van de tekst ervan is aan de gang, maar kan slechts afgerond en ingevoerd worden door een volwaardige regering.

Via het Fonds ter bestrijding van verslavingen dat door het Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering (RIZIV) wordt gespijsd, worden sinds 2007 vernieuwende projecten gefinancierd. Een aantal projecten ter bestrijding van de negatieve gevolgen van alcoholgebruik zijn onder andere :

1. www.alcoholhulp.be (CAD Limburg –sinds 2007 en loopt nu nog). Het doel is om online begeleiding voor te stellen en via het internet informatie rond alcoholproblemen te verspreiden (+ zelftest).

2. Nationale campagne drugs-alcohol (IDA – 2007 + 2009). Er werden twee terugkerende campagnes gerealiseerd. Een eerste “algemene” campagne voor het grote publiek waarin meerdere stoffen zijn opgenomen, en een specifieke campagne over jongeren en alcohol.

3. Alcohol binnen het gezin - focus op het kind/de jongere (Psychiatrisch Centrum OLV van Vrede 2007). Het doel is een netwerk te creëren voor de opvang van kinderen van alcohol- en drugsgebruikers en het optimaliseren van de individuele zorg en begeleiding van jongeren en hun ouders.

4. Kinderen van ouders met een verslavingsprobleem - alcohol/middelen en gezin (CAT Preventiehuis – 2007 + 2008). Project vroeginterventie voor kinderen van alcohol- en drugsgebruikers.

5. Liaison alcool (Interstices CHU St Pierre – sinds 2009 en loopt nu nog). Dit is een project om het verzorgend personeel van de verschillende eenheden van het ziekenhuis te sensibiliseren omtrent de behandeling van alcoholgerelateerde problemen.

6. Ontwikkeling van richtlijnen voor vroegdetectie en kort advies met betrekking tot de risico's van alcoholgebruik bij conceptie, zwangerschap en borstvoeding (IDA – 2009). Zij hebben een brochure opgesteld en verspreid over alcoholgebruik en zwangerschap, en zij hebben een studiedag georganiseerd voor de gezondheidswerkers.

7. Implementatie van een verslavingsproject bij de alcoholverslaafde persoon thuis (La CAHO – sinds 2010 en loopt nu nog).

8. Nationaal informatie- en sensibiliseringsproject: -16 geen alcohol (IDA – sinds 1 januari 2011). Met dit project wil men de kennis vergroten over de wijziging van de wetgeving rond het verbod op de verkoop van alcohol aan jongeren onder de 16 jaar (via stickers, affiches, via de geschreven pers, enz.).

9. Specifieke interventie bij alcoholproblemen op de spoedgevallendiensten (IDA – sinds 1 januari 2011). Met dit project wil men een specifiek interventiemodel uitwerken voor de spoedgevallendiensten in het kader van eventuele alcoholproblemen (samenwerking met 6 ziekenhuizen).

Budget van het fonds tot bestrijding van verslavingen :

Sinds de invoering van het fonds tot bestrijding van de verslavingen werd er 2 989 178 euro toegekend aan specifieke projecten rond alcohol.

Momenteel zijn er geen activiteiten in samenwerking met Justitie gepland.

Het thema alcohol zal ingevolge voormelde Gezamenlijke Verklaring voortaan binnen de Algemene Cel Drugsbeleid moeten worden uitgewerkt. Voormelde cel verzamelt immers alle overheden, op alle niveaus, bevoegd voor drugs, tabak, psychoactieve geneesmiddelen en alcohol inbegrepen.