|
|
Strijd tegen armoede - Automatische toekenning van rechten - Federale Overheidsdienst Mobiliteit
armoede
sociale rechten
gereduceerde prijs
OMNIO
kinderrijk gezin
vervoerstarief
Nationale Maatschappij der Belgische Spoorwegen
| 6/6/2013 | Verzending vraag |
| 10/9/2013 | Antwoord |
In de strijd tegen de armoede is een automatische toekenning van rechten een na te streven doel. Dit om te garanderen dat eenieder zijn rechten kan laten gelden. Zo bepaalt het federaal regeerakkoord dat overal waar mogelijk de automatische toekenning van sociale rechten versneld zal worden ingevoerd. Ook het Federaal Actieplan Administratieve Vereenvoudiging 2012-2015 bevat maatregelen om bepaalde rechten automatisch toe te kennen. Hetzelfde geldt voor het Federaal Plan Armoedebestrijding dat de federale regering op 14 september 2012 heeft goedgekeurd.
In kader daarvan heeft het Steunpunt tot bestrijding van armoede, bestaansonzekerheid en sociale uitsluiting op vraag van zijn Begeleidingscommissie een nota uitgewerkt rond de automatische toekenning van de rechten. Het heeft onderzocht welke rechten er al automatisch worden toegekend, en vooral voor welke rechten ambtshalve onderzoek vanwege de bevoegde instanties naar de voorwaarden waaraan voldaan moet worden om het recht te openen mogelijk is.
Zoals beschreven in de nota is het doel van automatisering een grotere effectiviteit van rechten, door een vermindering van de non take-up van rechten, een fenomeen dat wijder verspreid is dan algemeen gedacht en dat in het bijzonder de meest kwetsbare mensen treft. In termen van armoede vermindert de non-take up de impact van sociaal beleid en zorgt voor een verarming van de personen die de rechten niet vragen waarop ze beroep zouden kunnen doen.
In de stand van zaken met betrekking tot de automatische toekenning van rechten binnen de Federale Overheidsdienst (FOD) Mobiliteit lezen we dat binnen het bevoegdheidsdomein van de FOD twee rechten nog niet automatisch worden toegekend, maar waarvoor dat in principe wel zou kunnen.
Het gaat om de kortingskaart "verhoogde tegemoetkoming". In het kader van de bevoegdheden van de FOD Mobiliteit en Vervoer kunnen personen die onder het OMNIO-statuut vallen vervoerbewijzen verkrijgen tegen verminderde prijzen.
Dit recht op prijsreductie maakt integraal deel uit van de maatregelen waarin voorzien is in het beheerscontract tussen de Belgische staat en de Nationale Maatschappij der Belgische Spoorwegen (NMBS).
Deze kaart wordt niet automatisch toegekend: er moet eerst een attest worden aangevraagd bij het ziekenfonds alvorens een kaart kan worden aangevraagd bij de NMBS.
Het tweede recht is de kortingskaart voor grote gezinnen. Het recht wordt niet automatisch toegekend, maar eens toegekend wel automatisch hernieuwd.
De moeilijkheden zouden vooral te maken hebben met het attest van de gezinssamenstelling dat de aanvrager moet voorleggen.
Mijn vragen zijn als volgt:
1) Wat is de visie van de staatssecretaris wat de automatische toekenning van de rechten betreft als instrument in strijd tegen de armoede?
2) Wat de kortingskaart "verhoogde tegemoetkoming" betreft, zijn er al stappen gezet in de richting van een automatische toekenning ?
3) Indien ja, wat houden deze stappen exact in?
4) Indien neen, wat zijn de specifieke hinderpalen?
5) Welke stappen zal de staatssecretaris ondernemen om deze hinderpalen weg te werken?
6) Is er een concreet tijdsschema waarbinnen de veranderingen moeten plaatsvinden?
7) Hoeveel gerechtigden hebben in de loop van het voorbije jaar de kortingskaart "verhoogde tegemoetkoming" aangevraagd?
8) Om hoeveel gerechtigden gaat het in totaal, de non-take up meegerekend?
9) Wat is het totale bedrag van de toekenningen in het voorbije jaar?
Graag ook, voor alle vragen, cijfers voor de drie voorgaande jaren.
Zelfde vragen wat de kortingskaart voor grote gezinnen betreft:
10) Zijn er al stappen gezet in de richting van een automatische toekenning?
11) Indien ja, wat houden deze stappen exact in?
12) Indien neen, wat zijn de specifieke hinderpalen?
13) Welke stappen zal de staatssecretaris ondernemen om deze hinderpalen weg te werken?
14) Is er een concreet tijdsschema voorzien waarbinnen de veranderingen moeten plaatsvinden?
15) Hoeveel gerechtigden hebben in de loop van het voorbije jaar de kortingskaart voor grote gezinnen aangevraagd?
16) Om hoeveel gerechtigden gaat het in totaal, de non-take up meegerekend?
17) Wat is het totaal bedrag van de toekenningen in het voorbije jaar?
Graag ook, voor alle vragen, cijfers voor de drie voorgaande jaren.
1. In de problematiek van het gevecht tegen armoede, is de rol van de Federale Overheidsdienst (FOD) Mobiliteit en Vervoer op dit gebied beperkt.
Er zijn bepaalde beschikkingen inzake de tariefbepaling van het transport per spoor van die aard om bij te dragen aan en om de gelijkheid van kansen van personen getroffen door armoede te verbeteren. Dit is bijvoorbeeld het geval voor de kortingen en sociale kosteloosheden die toegepast worden op grond van het beheerscontract gesloten tussen de Staat en de Nationale Maatschappij der Belgische Spoorwegen (NMBS).
2, 3, 4, 5 en 6. Er zijn al stappen gezet in de richting van een automatische toekenning van de kortingskaart voor de “Verhoogde Tegemoetkoming”. Eind 2012 en begin 2013 werd de samenwerking tussen de NMBS en de de kruispuntbank van de sociale zekerheid verdergezet inzake het opzetten van een databank en een controlemechanisme om de juiste toekenning van het OMNIO-statuut aan het loket te vergemakkelijken.
Sinds 18 maart 2013 hoeft een rechthebbende geen attest meer aan te vragen bij het ziekenfonds om dan vervolgens een kaart aan te vragen bij de NMBS. Sindsdien heeft NMBS, samen met de kruispuntbank, een systeem opgezet dat aan de loketbediende toelaat om on-line en in real-time na te gaan of de reiziger die zich aandient, effectief rechthebbende is. Bij een positieve identificatie in de kruispuntdatabank, wordt de betreffende kaart meteen aangemaakt, en kan de reiziger aan het voordeeltarief reizen.
Indien de kruispuntdatabank niet consulteerbaar is ingevolge een technisch probleem, dient de aanvrager nog steeds een attest voor te leggen of later terug te komen. Dit is, volgens mijn informatie, zeldzaam.
7. Op basis van de informatie die meegedeeld werd door de NMBS in 2012 hebben 90 000 personen een nieuwe moederkaart “Verhoogde Tegemoetkoming” aangevraagd. Ongeveer 240 000 personen hebben in hetzelfde jaar een validering van hun kaart ‘Verhoogde tegemoetkoming’ aangevraagd.
8 en 16. De informatie in verband met het totaal aantal gerechtigden en de non-take up is niet beschikbaar zonder een meer uitgebreide analyse op basis van verschillende bronnen van statistieken.
9. De compensatie voor het toekennen van een kortingstarief aan rechthebbenden van het OMNIO-statuut kan niet nauwkeurig berekend worden omdat het nog afgerekend moet worden tussen de Federale Overheidsdienst Mobiliteit en Vervoer en NMBS.
10, 11, 12, 13 en 14. Op basis van de beschikbare informatie, tijdens elk vergadering met de Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid wordt het onderwerp van de kortingskaart voor grote gezinnen aangekaart. Verschillende soorten van gezinssamenstellingen in de maatschappij, en gezinssamenstellingen kunnen snel veranderen. Daarom is het moeilijk een automatisering van toekenning uit te voeren. NMBS blijft deze automatisatie verder onderzoeken samen met de Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid.
15. Volgens de cijfers van de NMBS, in 2012 werden bij NMBS ongeveer 29 000 kortingskaarten grote gezinnen uitgegeven.
17. De compensatie voor het toekennen van een kortingstarief aan grote gezinnen kan niet nauwkeurig berekend worden omdat deze deel uitmaakt van de dotatie gestort aan de NMBS door de Federale Overheidsdienst Mobiliteit en Vervoer om het geheel van kortingstarieven en kosteloosheden toegekend door de NMBS te dekken.