Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 5-8610

van Nele Lijnen (Open Vld) d.d. 26 maart 2013

aan de vice-eersteminister en minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, belast met Beliris en de Federale Culturele Instellingen

Infraroodstraling - Infraroodverwarming - Gezondheidrisico's - Normen en reglementering - Onderzoek

blootstelling aan straling
verwarming
gevaren voor de gezondheid
niet-ioniserende straling

Chronologie

26/3/2013Verzending vraag
23/9/2013Rappel
29/10/2013Rappel
3/12/2013Herkwalificatie
13/12/2013Antwoord

Geherkwalificeerd als : vraag om uitleg 5-4367

Vraag nr. 5-8610 d.d. 26 maart 2013 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Brusselse studenten melden mij dat een Brusselse organisatie die huisbazen van studentenkoten vertegenwoordigt en ook zelf koten beheert, een proefproject is gestart door in verschillende van hun panden de verwarming te vervangen door infraroodverwarming. Het principe van zulke verwarming is dat niet de lucht verwarmd wordt, maar de infraroodstraling zorgt ervoor dat de objecten in de kamer (waaronder ook de mens zelf) warmte gaan afstralen aan de lucht.

Op het internet is weinig te vinden over eventuele nadelen, op google krijgt men meteen een lange lijst met installateurs die hun product aanprijzen als het beste van het beste.

Wat gebeurt er in ons lichaam tijdens het gebruik van een infraroodcabine?

Het opwarmen van de huid en onderhuid wordt door het lichaam opgevangen met een aantal tegenreacties. Zo stroomt er via de geopende haarvaten extra bloed door de onderhuid om transpiratie mogelijk te maken. Het hart moet wat harder gaan werken. Dit heeft een goede doorbloeding van het gehele lichaam als resultaat. Met name stijve gewrichten en pijnlijke spieren hebben hier voordeel bij.

Hieruit blijkt duidelijk dat infraroodstraling een uitwerking heeft op het menselijk lichaam. Het gebruik van infraroodcabines is beperkt, maar in geval van de infraroodverwarming betreft het een straling die op een beperkte oppervlakte (studentenkoten) dag en nacht aanwezig is.

Bovendien blijkt uit ervaringen dat de luchtvochtigheid enorm toegenomen is in deze studentenkoten, wat ongetwijfeld ook gezondheidsrisico's met zich meebrengt.

Gelieve dan ook de onderstaande vragen te beantwoorden:

1) Is er een gezondheidsrisico verbonden aan de veelvuldige en langdurige blootstelling aan infraroodstraling? Kunt u uitvoerig toelichten waarom wel/niet en zowel op korte als lange termijn?

2) Is er een reglementering die voorschrijft wat de maximale stralingsintensiteit mag bedragen? Kunt u ook hier weer toelichten?

3) Is er ook onderzoek gedaan naar indirecte risico's die deze manier van verwarmen met zich mee kan brengen? (denk maar aan gezondheidsrisico's door hogere luchtvochtigheid) Kunt u toelichten?

Antwoord ontvangen op 13 december 2013 :

Ons wettelijk kader zegt duidelijk dat iedereen die een product op de markt brengt of een dienst aanbiedt, ervoor moet zorgen dat dit product veilig is en geen gevaar voor de gezondheid van de gebruiker inhoudt. De bevoegde minister hiervoor is mijn collega de heer Vande Lanotte, minister van consumenten.

Infraroodverwarmingsapparaten zijn niet nieuw en bestaan in alle soorten en maten. Ze worden vooral gebruikt voor verwarming van industriële en commerciële ruimtes, daar waar men te maken heeft met een frequent of groot warmteverlies (door poorten die vaak opengaan of op het open terras van een café). De warmte van infrarode straling concentreert zich op oppervlakten, en wordt daarom bijvoorbeeld toegepast om een pas geverfde muur sneller te laten drogen. Infraroodverwarming wordt aangeboden als een meer zuiver alternatief voor de klassieke verwarming omdat er geen convectieve warmtestroom is en bijgevolg geen stofcirculatie in de ruimte.

De gezondheidseffecten van infrarode straling zijn beschreven in de aanbevelingen van het internationale adviescomité ICNIRP (International Committee on Non-Ionising Radiation Protection). Te intensief infrarood licht kan de bovenste lagen van het oog beschadigen met als gevolg een hoornvliesontsteking of cataract, een typische beroepsziekte bij glasblazers en gieters. Kortgolvige infrarode straling (IR-A straling) kan bovendien, net zoals zichtbaar licht, diep in het oog dringen en het netvlies bereiken, waar een thermische schade kan ontstaan. Intensief infrarood licht veroorzaakt ook brandwonden op de huid. Deze effecten ontstaan echter bij een zeer hoge stralingsintensiteit.

Over lange-termijn effecten is weinig bekend. Sommige studies wijzen erop dat er blijkbaar fotochemische reacties in de huid optreden door IR-A straling die, zoals bij het UV-licht, tot een versnelde huidveroudering kan leiden. Te sterke infrarode straling bij langdurige blootstelling kan een warmtesteek veroorzaken, wat ook bij een klassiek verwarmingssysteem kan gebeuren, bijvoorbeeld in een sauna.

Het ICNIRP beveelt aan om de stralingssterkte bij langdurige blootstelling te beperken tot 100 W/m2 in warme ruimtes en 300 W/m2 in koude ruimtes. Er bestaan ook productnormen voor enkele specifieke toepassingen. Voor infraroodlampen, gebruikt in infrarode sauna's, geldt bijvoorbeeld een grenswaarde van 1000 W/m2. Deze lampen zijn genormaliseerd onder de Europese laagspanningsrichtlijn 2006/95/EG. Met gas gestookte donkerstralers (IR-stralers) vallen onder de Europese richtlijn voor gastoestellen 2009/142/EC. Afhankelijk van het systeem zijn er verschillende geharmoniseerde normen van toepassing. De donkerstralers worden aangewend in de industrie, voor commerciële gebouwen, en in labo's, en zijn wegens hun hoog vermogen niet geschikt voor huishoudelijk gebruik.

Dergelijke studies zijn mij niet bekend. Niet traditionele verwarmingssystemen worden nog niet zo lang toegepast voor huishoudelijk gebruik. Belangrijk is dat de fabrikanten en installateurs de bestaande wetgeving en wetenschappelijke aanbevelingen respecteren.