Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 5-8602

van Nele Lijnen (Open Vld) d.d. 26 maart 2013

aan de vice-eersteminister en minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, belast met Beliris en de Federale Culturele Instellingen

Energiedranken - Gezondheidsriciso's - Waarschuwing - Onderzoek

Hoge Gezondheidsraad
kalmerend middel
niet-alcoholhoudende drank
volksgezondheid
etiketteren

Chronologie

26/3/2013Verzending vraag
23/4/2013Antwoord

Vraag nr. 5-8602 d.d. 26 maart 2013 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Omtrent energiedranken is reeds veel te doen geweest. In Uruguay is de verkoop ervan nog steeds verboden en tot 2009 mochten ze ook in Noorwegen en Denemarken niet verkocht worden. In Canada moet volgende waarschuwing vermeld worden op het blikje: "Waarschuwing: bevat cafeïne. Niet aanbevolen voor kinderen, zwangere vrouwen of vrouwen die borstvoeding geven, personen die overgevoelig zijn voor cafeïne. Ook is mengen met alcohol niet aan te bevelen. Drink niet meer dan 500 ml per dag".

We zijn allemaal op de hoogte van de gezondheidsrisico's die de grote inname van energiedranken tot gevolg kunnen hebben. Mogelijke symptomen zijn: afwezig zijn, trillende handen, zware ogen, slijmerige keel, gevoelige tanden en buikpijn. Deze drank wordt dan ook vaak afgeraden voor mensen met ADHD. Personen kunnen ook angst, stress en hyperactiviteit vertonen na gebruik van hoge doseringen van de drank. In combinatie met alcohol kan de consumptie ervan tot zelfoverschatting leiden, wat op zich al een bijwerking van alcohol kan zijn, maar versterkt wordt door de oppeppende werking.

Over de nevenwerkingen van energiedranken in combinatie met kalmeermiddelen is momenteel weinig gekend. Een man die veroordeeld werd voor zware verkeersagressie, weet dit aan een overmatig gebruik van energiedranken en kalmeermiddelen. Als voorwaarde bij zijn vrijlating werd hem door de rechter dan ook een Red Bullverbod opgelegd.

Uit recent Amerikaans onderzoek blijkt ondertussen dat het verbruik van één tot drie blikjes energiedrank per dag al kan leiden tot hoge bloeddruk en mogelijk fataal hartfalen. Het interval van een segment van het hartritme was bij de onderzochte personen 10 milliseconden langer. Artsen beginnen zich zorgen te maken vanaf 30 milliseconden, maar hierdoor toont men wel aan dat energiedranken het hartritme verstoren. Bovendien ontdekte men dat de bovendruk van de gemeten bloeddruk tot 3,5 punten hoger lag na de consumptie van energiedranken. Amerikaanse artsen raden patiënten met hartproblemen of hoge bloeddruk daarom aan om voorzichtig om te springen met energiedranken. De bevindingen van deze onderzoekers vragen naar verder onderzoek van dit thema.

Ik heb dan ook volgende vragen voor de geachte minister:

1) U bent ongetwijfeld op de hoogte van een aantal negatieve effecten verbonden aan de grote inname van energiedranken. Bent u ook op de hoogte van enige wisselwerking met kalmeermiddelen of andere medicatie?

2) Vanaf welke dosis worden energiedranken een gevaar voor de gezondheid?

3) In Canada is een waarschuwing op het blikje verplicht. Waarom hebben wij in België niet dezelfde verplichte waarschuwing?

4) Zijn in België gevallen bekend van patiënten die problemen kregen na de inname van energiedranken?

5) Amerikaanse artsen vragen verder onderzoek naar de gevolgen van energiedranken. Bent u bereid om verder onderzoek te ondersteunen?

Antwoord ontvangen op 23 april 2013 :

1) De Hoge Gezondheidsraad heeft op 2 december 2009 een advies gegeven met betrekking tot energiedranken en een nieuw advies betreffende cafeïne getiteld “Gebruik van cafeïne in voedingsmiddelen” werd op 11 januari 2012 gepubliceerd.

Uit de ananalyse van het advies van 2009 van de Hoge Gezondheidsraad blijkt dat wanneer energiedranken geconsumeerd worden ter vervanging van cafeïnehoudende dranken, zoals bv. koffie of thee, er geen probleem is (behalve voor zwangere vrouwen). Bij kinderen, die gewoonlijk geen thee of koffie drinken kan de vervanging van cola en andere frisdranken door energiedranken hun dagelijkse cafeïnegebruik gevoelig doen stijgen en kan dat zorgen voor voorbijgaande gedragswijzigingen zoals agitatie, prikkelbaarheid, zenuwachtigheid of angst. Uit een studie (COT, 2008) blijkt bij inname vanaf 200 mg cafeïne per dag door zwangere vrouwen de ontwikkeling van de foetus kan beïnvloed worden. De adviezen van de Hoge Gezondheidsraad maken echter geen expliciete vermelding van interacties met geneesmiddelen.

2) Er zijn een aantal gerapporteerde gevallen van acute schadelijke effecten bij mensen die zeer grote hoeveelheden (1,5 l) energiedranken consumeerden ter gelegenheid van lichamelijke activiteit of, meer voorkomend, in combinatie met alcohol.

3) Wat betreft de waarschuwingen naar de kwetsbare verbruikers toe (zwangere en borstvoeding gevende vrouwen, kinderen tot 16 jaar en cafeïnegevoelige mensen), biedt de huidige wetgeving voldoende garanties. De etikettering van deze dranken moet immers een vermelding betreffende het hoge gehalte aan cafeïne bevatten, de vermelding van het gehalte aan cafeïne, uitgedrukt in mg/100ml, een vermelding voor mensen die het gebruik van het levensmiddel dienen te vermijden en een passende waarschuwing voor producten die bij overmatig gebruik een gezondheidsrisico kunnen inhouden. Deze vermeldingen zijn wettelijk verplicht krachtens het koninklijk besluit van 13 september 1999 betreffende de etikettering van voorverpakte voedingsmiddelen en krachtens de Verordening (EG) nr. 1924/2006 inzake voedings- en gezondheidsclaims voor levensmiddelen. Daarnaast heeft de nieuwe Europese verordening (EU) Nr. 1169/2011 betreffende de verstrekking van voedselinformatie aan consumenten die in de komende jaren de huidige bepalingen betreffende de etikettering zal vervangen, tot doel om de consumenten beter te informeren door de verplichte waarschuwing: “ Niet aanbevolen voor kinderen en vrouwen die zwanger zijn of borstvoeding geven ”.

4) Ik ben niet op de hoogte van problemen in België. De huidige wetgeving laat toe om zich te verzekeren van een beperking van de inname van cafeïne. Er is immers een maximumnorm van 320 mg/liter van toepassing voor de frisdranken. Door deze norm wordt de dagelijkse inname zoals aanbevolen door de Raad niet overschreden.

5) Uiteraard sta ik positief tegenover elk bijkomend onderzoek met betrekking tot cafeïne. Momenteel zijn er al nieuwe studies in ontwikkeling; volgende activiteiten zijn hiervan de voornaamste: