Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 5-8427

van Bart De Nijn (N-VA) d.d. 8 maart 2013

aan de staatssecretaris voor Leefmilieu, Energie en Mobiliteit, toegevoegd aan de minister van Binnenlandse Zaken en Gelijke Kansen, en staatssecretaris voor Staatshervorming, toegevoegd aan de eerste minister

Speekseltesten - Mogelijke verdoezelingen van het resultaat - Overzicht

verkeerscontrole
politiecontrole
verdovend middel
verkeersveiligheid
officiële statistiek
Nationaal Instituut voor Criminalistiek en Criminologie
drugverslaving

Chronologie

8/3/2013Verzending vraag
17/6/2013Rappel
2/7/2013Antwoord

Vraag nr. 5-8427 d.d. 8 maart 2013 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Op 8 november 2011 antwoordde de staatssecretaris op een vraag van mijn collega Inge Faes dat 10 % van de speekseltesten vals positief waren. Om dit verder op te volgen zou ik graag volgende vragen stellen:

1) Hoeveel speekseltesten zijn er per provincie in 2012 afgenomen?

2) Welk percentage bleek in 2012 negatief, positief en vals positief?

3) Wordt er bijgehouden wat de oorzaak is van een eerste foutieve uitslag? Zo ja, kan de staatssecretaris mij de belangrijkste redenen en hun onderlinge verhoudingen geven ten opzichte van het totaal aantal vals positieve resultaten ?

4) Hoeveel mensen hebben klacht ingediend in 2012 nadat een valse positieve test werd afgelegd (en hierdoor hun recht tot rijden met 12 uur werd ingetrokken)?

5) Is de eventuele verandering in het percentage vals positieve testen te wijten aan het aantal testen die genomen zijn of aan de verbetering van de kwaliteit van de speekseltesten?

6) Heeft de staatssecretaris weet van het feit dat de test (en zeker de analyse) omzeild kan worden door peroxidase (wat in radijzen zit) bij voorkeur in te nemen met een oxidatief medium (zuurstofwater, Listerine) waardoor organische afvalstoffen in je speeksel worden afgebroken? Het nut van een bijkomende bloedanalyse kan in het licht van deze problematiek dan ook niet ontkend worden. Heeft het NICC rond deze thematiek reeds onderzoek gevoerd ?

Antwoord ontvangen op 2 juli 2013 :

Het geachte lid vindt hieronder het antwoord op zijn vraag :

1. Vermits de politie niet beschikt over volledige gegevens inzake drugscontroles, kan ik niet op deze vraag antwoorden. Niet alle politiezones vatten hun drugsgegevens in de statistische module Intregrated System Local Police (ISLP).

Wel vindt u in de tabel in bijlage het aantal processen-verbaal inzake drugs, vastgesteld van 2010 tot het eerste semester van 2012 en de verdeling per provincie en per categorie weggebruiker (info Centrex Wegverkeer).

2. In 2012 werden bij het Nationaal Instituut voor Criminalistiek (NICC) (met het oog op de analyse van het bloedstaal dat werd afgenomen na een positieve speekseltest) 1 718 dossiers ‘drugs in het verkeer’ geïntroduceerd. 223 positieve speekseltests konden niet bevestigd worden (= 13 % vals positieve resultaten).

3. De screeningstechniek (= test) geeft een snelle indicatie van mogelijk recent druggebruik. Deze is nooit 100 % specifiek en moet dus steeds bevestigd worden met een chromatografische techniek (= analyse) die in het laboratorium uitgevoerd moet worden.

Mogelijke oorzaken van vals positieve speekseltesten zijn een kruisreactiviteit voor een andere stof (bijvoorbeeld mephedrone (synthetische drug) met de amfetamineparameter of codeïne met de opiatenparameter) of een niet-recent gebruik van een product waarvoor de teruggevonden concentratie in het bloed lager ligt dan de drempelwaarde voorzien in de wet.

4. Het is van belang er op te wijzen dat eerst aan de hand van de gestandaardiseerde checklist wordt nagegaan of er indicaties zijn van tekenen van recent druggebruik. Indien blijkt dat er dergelijke indicaties zijn, wordt een speekseltest afgenomen. Indien ook die positief is, volgt een rijverbod van 12 uur; dit is niet meer dan een beveiligingsmaatregel. Ik ben niet op de hoogte van het aantal mensen dat een klacht heeft ingediend tegen het feit dat ze “onterecht” (de checklist heeft immers gewezen op indicaties van recent druggebruik, dit blijft ook overeind in geval de analyse de positieve speekseltest niet bevestigt) een rijverbod van 12 uur zouden hebben opgelegd gekregen.

5. In 2010/2011 werden er net als in 2012 ongeveer 10 % vals positieve resultaten bekomen met de speekseltest als indicatieve test. Voor de vroegere procedure met urine bleek dit ongeveer 17 % te zijn. Er is dus een verbetering tov urine als screeningsmatrix. Vooral voor cannabisgebruik is het aantal vals positieven sterk gedaald: 24 % vals positieven met de urinescreening en 10 % met de speekselscreening.

6. Er zijn geen wetenschappelijke publicaties beschikbaar over het omzeilen van de speekseltest. Zuivere peroxidase zou een invloed kunnen hebben op immunologische reacties (= een reactie gebaseerd op binding met een antilichaam zoals bijvoorbeeld in een speekseltest), maar de concentratie en de tijdsduur (reactietijd) die nodig is om het resultaat van de speekseltest te manipuleren zal niet gehaald worden door het eten van radijzen. De analyse zal zeker niet omzeild worden door peroxidase.

De technologie achter de speekselanalyse, die binnenkort de bloedanalyse zal vervangen, is dezelfde als voor het analyseren van bloedstalen, en zal geen invloed ondervinden van peroxidase.

Listerine wordt gebruikt als mondspoeling en kan theoretisch de concentratie in het speeksel beïnvloeden wanneer dadelijk na het spoelen een speekseltest wordt uitgevoerd. Speeksel wordt echter continue vernieuwd in de mond en wanneer de politie erop toeziet dat er kort voor het uitvoeren van de test niets gegeten of gedronken wordt, zal het resultaat normaal gezien niet beïnvloed worden. Listerine bestaat voor het grootste deel uit ethanol (20-30 %). Er is een wetenschappelijke publicatie (Influence of Ethanol on the Pharmacokinetic Properties of D9-Tetrahydrocannabinol in Oral Fluid. Journal of Analytical Toxicology 2013, Stefan W. Toennes, Kirsten Schneider, Cora Wunder, Gerold F. Kauert, Manfred R. Moeller, Eef L. Theunissen and Johannes G. Ramaekers doi:10.1093/jat/bkt002) die aantoont dat het drinken van alcohol geen invloed had op resultaat van de speekseltest na cannabisgebruik.

Het NICC heeft specifiek rond de thematiek van peroxidase in radijzen en de invloed op de speekseltest geen onderzoek uitgevoerd.