Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 5-8316

van Nele Lijnen (Open Vld) d.d. 26 februari 2013

aan de minister van Landsverdediging

Wapens - "Non-lethal weapons" - Active Denial System (ADS) - Silent Guardian - Long Range Acoustic Device (LRAD) - Belgisch leger - Gebruik

niet dodelijk wapen

Chronologie

26/2/2013Verzending vraag
28/3/2013Antwoord

Vraag nr. 5-8316 d.d. 26 februari 2013 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Het Amerikaanse leger is als wereldmacht vanzelfsprekend een van de grote innovatoren als het op nieuwe technologieën aankomt. Een van de nieuwste wapens is het Active Denial System (ADS). Het is slechts een van de nieuwe technieken die het Amerikaanse leger wil gebruiken om acties van tegenstanders te verhinderen zonder ze te doden (door gebruik te maken van non-lethal weapons). ADS is een wapen dat warmtegolven van zo'n 95 ghz gebruikt om tegenstanders letterlijk te verhitten. De stralen kunnen een kilometer ver reiken. Verschillende filmpjes op het internet demonstreren de werking van ADS. In het voertuig waarop het systeem geplaatst is, bedient een persoon het ADS. Op een scherm ziet hij de omgeving en bepaalt hij met de joystick waar de stralen op gericht worden.

Het Amerikaanse leger is overtuigd dat ADS veilig is. Zo zou de straling de huid minimaal doordringen, zonder permanente schade te veroorzaken. Men wil de technologie gebruiken bij militaire operaties, in gevangenissen en om protesten of andere vormen van samenscholing te controleren (crowd control). Een proefpersoon omschreef het effect als volgt: "De eerste milliseconde voelt het aan alsof je huid opwarmt. Dan wordt het warmer en warmer, het voelt alsof je in brand staat. Zodra je van de straal weggaat, wordt je huid terug normaal en de pijn is weg." Een te lange blootstelling kan echter leiden tot brandwonden, zoals een proefpersoon al kon ondervinden. Een andere test bleek uit te wijzen dat een te sterke blootstelling (door personen die aan de straal blootgesteld worden of de bediener van ADS) kan leiden tot kanker. Verder zijn er ook bezorgdheden over het gevaar voor mensen met juwelen of piercings. Mensen met tatoeages zouden ook ziek kunnen worden omdat de "gesmolten" tatoeages giftige stoffen kunnen lossen.

Een kleinere variant van ADS is de Silent Guardian, die ook in de Verenigde Staten ontwikkeld werd. Het toestel heeft een korter bereik (zo'n 550 meter), maar kan goed gebruikt worden door politie en ordediensten. Een testpersoon meldde dat de felle hitte weg was toen de straal stopte, maar dat zijn getroffen vingers uren later nog tintelden.

Een gelijkaardige technologie is de Long Range Acoustic Device (LRAD), die toelaat om niet alleen spraak maar ook pijnlijke tonen over langere afstanden te verzenden. LRAD wordt al enkele jaren ingezet in verschillende landen tegen bijvoorbeeld betogers. Zo gaf de Britse defensie toe dat LRAD operationeel was bij de recente Olympische Spelen in Londen.

Graag had ik de geachte minister hierover enkele vragen gesteld:

1) Hoe staat hij tegenover non-lethal weapons zoals de ADS, Silent Guardian en LRAD? Denkt hij dat ze aan belang zullen winnen doorheen de jaren bij buitenlandse operaties (dus ook bijvoorbeeld bij VN-operaties)?

2) Acht hij wapens zoals ADS, Silent Guardian en LRAD als potentieel gevaarlijk, of vindt hij het verantwoorde wapens?

3) Beschikt ons leger al over non-lethal weapons zoals ADS, Silent Guardian en LRAD? Welke non-lethal weapons gebruikt het leger, en welke is ze van plan om in de toekomst te implementeren?

4) Welke non-lethal technologieën zijn naast ADS, Silent Guardian en LRAD belangrijk bij legers in andere landen?

Antwoord ontvangen op 28 maart 2013 :

Het geachte lid wordt verzocht hierna het antwoord te willen vinden op de door haar gestelde vragen.

1. Behalve het patrimonium hernomen in punt 3 voorziet de Belgische Defensie geen aanschaf van andere niet-letale wapensystemen aangezien er geen behoefte hieromtrent bestaat.

2. Defensie heeft momenteel nog geen studie uitgevoerd over de ADS en de Silent Guardian wapensystemen aangezien er tot op heden geen behoefte hieromtrent werd uitgedrukt. Het LRAD systeem werd wel gebruikt in het kader van anti-piraterij operaties op zee om een directe communicatielijn op te zetten met kleine bootjes (type skiff) en heeft na evaluatie zijn nut bewezen. De inzet van dergelijk systeem vereist echter de nodige kennis van het materieel en de toepassing van de adequate veiligheidsmaatregelen.

3. Defensie beschikt momenteel enkel over één LRAD systeem dat als communicatiemiddel gebruikt werd door een fregat tijdens de Operatie Atalanta 2012-2013. Het patrimonium van Defensie aan niet-letale wapens omvat anderzijds telescopische wapenstokken, verblindingslampen, niet-letale geweren en pistolen evenals hun bijhorende niet-letale munitie. Er is geen aankoop van andere niet-letale wapens momenteel voorzien.

4. De partnerlanden, buiten enkele die geïnvesteerd hebben in niet-letale wapensystemen van het akoestische- of gerichte energie type, beschikken over een analoog arsenaal aan niet-letale wapens als België.