|
|
Overlijden in het buitenland - Consulaire bijstand
Belgen in het buitenland
dood
ambassade
consulaat
officieel document
| 27/1/2011 | Verzending vraag |
| 4/7/2011 | Antwoord |
Op de website van de Federale Overheidsdienst (FOD) Buitenlandse Zaken wordt onder het item "Overlijden in het buitenland" voornamelijk ingegaan op het probleem van de akte van het overlijden van de burgerlijke bestand. Tot slot stelt de FOD terecht de vraag: "Kan de Ambassade of het Consulaat van België of de FOD Buitenlandse Zaken mij helpen bij overlijden van een familielid in het buitenland?", met het antwoord: "De Federale Overheidsdienst Buitenlandse Zaken en de Ambassade of het Consulaat van België kunnen hulp bieden bij het verstrekken van inlichtingen alsook bij de repatriëring van het stoffelijk overschot en van de persoonlijke bezittingen van de overledene. U vindt de nodige inlichtingen hierover in de rubriek "Bijstand"."
Een rubriek "Bijstand" heeft de vraagsteller onder deze naam op de website niet gevonden. Wel vinden we onder "Belgen in nood" items als "Consulaire bijstand", "Bijstand in een crisis" en een "Europese consulaire bijstand", maar geen van deze gaan verder in op de problemen met betrekking tot een overlijden van een familielid in het buitenland.
Uit de algemene beleidsnota Buitenlands Beleid (Doc Kamer, nr. 52-2225/010) halen we een veertiende krachtlijn: "de Belgen die langdurig of tijdelijk in het buitenland verblijven moeten op een duidelijk dienstenpakket kunnen rekenen: consulaire bijstand indien zij in moeilijkheden geraken (zowel in individuele gevallen als bij crisistoestanden die meerdere landgenoten treffen en waarbij het Crisiscentrum wordt geactiveerd), diplomatieke tussenkomst indien zij onheus behandeld worden, beroep op ambassades en consulaten als “buitenlands gemeentehuis" […] ".
Bij een verdacht of gewelddadig overlijden van een familielid in het buitenland wordt de familie geconfronteerd met elementen van het gerechtelijk onderzoek, zoals een toxicologisch verslag of een lijkschouwing. Het is de familie die correspondeert over de juridische afhandeling van het gerechtelijk onderzoek in het buitenland. In sommige gevallen is de persoon overleden in een land waar de technologische evolutie van het gerechtelijk onderzoek de vergelijking van een televisieprogramma als CSI Miami niet kan doorstaan. Een toxicologisch onderzoek kan aldus ontbreken. Bij de repatriëring van Belgische onderdanen die in het buitenland in verdachte of criminele omstandigheden zijn omgekomen, hangt het vervolgens van de familie af of er zo'n onderzoek volgt. Mocht dit gebeurd zijn in het binnenland dan zou de verantwoordelijkheid voor rekening zijn van de overheid.
Graag kreeg ik een antwoord op de volgende vragen:
1) Hoeveel Belgen zijn in de laatste jaren in het buitenland overleden?
2) Hoeveel Belgen zijn in de laatste jaren in het buitenland in verdachte omstandigheden omgekomen, met name in omstandigheden die het midden houden tussen een ongeval, doodslag of moord?
3) Hoeveel Belgen zijn in de laatste jaren in het buitenland op een duidelijk misdadige wijze omgebracht?
4) Volgen de FOD Buitenlandse Zaken, de ambassades en / of consulaten een andere procedure naargelang van de omstandigheden van het overlijden?
5) Is er een duidelijk dienstenpakket afgebakend voor het overlijden van een familielid in het buitenland? Is dat sinds de laatste beleidsnota verbeterd? Is hiervoor een informatiebrochure voor de familie beschikbaar?
6) Wanneer en hoe wordt de familie geïnformeerd over de mogelijkheden op consulaire bijstand (automatisch, bij aanvraag, …) met betrekking tot de verschillende elementen van een overlijden van een familielid in het buitenland (inlichtingen, repatriëring, overbrengen van persoonlijke bezittingen, erfeniskwesties, …)?
7) Heeft België een procedure om de resultaten van het gerechtelijk onderzoek in het buitenland te volgen en de familie juridische bijstand te verlenen?
8) Kan de Belgische familie van een overledene in het buitenland een beroep doen op Belgische juridische instanties om hen bij te staan in het onderzoek dat in het buitenland wordt gevoerd? Kan een familie bij de politie, een onderzoeksrechter, een procureur of bij iemand anders terecht als het documenten van het buitenland ontvangt, zoals een rapport van de lijkschouwing, een toxicologisch verslag, enzovoort, om die documenten of het onderzoek in zijn geheel te duiden of wanneer de familie betrokken documenten na maanden nog niet heeft ontvangen, terwijl ze toch bestaan?
9) Mag ik concluderen dat de behandeling van een misdaad op een Belgisch Staatsburger in het buitenland afhangt van de stand van de technologische evolutie van het land waar de misdaad is gebeurd?
10) Als de familie nog vragen heeft over de doodsoorzaak of over het in het buitenland gevoerde onderzoek en ze wil na de repatriëring nog onderzoek(en) voeren, bijvoorbeeld een toxicologisch onderzoek, wie betaalt dat dan?
11) Mag ik concluderen dat de behandeling van een misdaad op een Belgisch Staatsburger in het buitenland afhangt van de wil, de mogelijkheden (tijd, kennis, financieel, ....) of de mentale flexibiliteit van de familie die volledig in een rouwproces zijn ondergedompeld?
1-2-3. De Federale Overheidsdienst (FOD) Buitenlandse Zaken wordt niet noodzakelijk van elk overlijden van een Belg in het buitenland ingelicht. Daar komt bij dat het aantal overleden Belgen in het buitenland niet per doodsoorzaak bijgehouden wordt. Volgens onze informatie gaat het om:
2007: 230 Belgen overleden. 2008: 250 Belgen overleden. 2009: 277 Belgen overleden. 2010: 246 Belgen overleden.
4. Afhankelijk van de omstandigheden hierboven omschreven zal de rol van de post sterk variëren. De post dient, zodra een overlijden gemeld wordt, de dienst bijstand van mijn departement onmiddellijk hiervan in te lichten. De post probeert, in samenwerking met de lokale autoriteiten, zoveel mogelijk de oorzaak en de omstandigheden van het overlijden te achterhalen. Verder kan de post, indien dat nodig is en op vraag van de betrokken dienst, tussenkomen om bijvoorbeeld een overlijdensakte te bekomen. Het gebeurt dat het zelfs voor onze Ambassade onmogelijk is zulke documenten op te vragen. In sommige omstandigheden wordt een lijkenpas opgesteld.
5. Er bestaat een basisprocedure telkens een overlijden aan een post wordt gemeld. Naargelang de omstandigheden en de plaats van het overlijden, de familiale en sociale situatie van de overledene, zijn of haar domicilieadres en het al dan niet verzekerd zijn van betrokkene samen met een waaier van onvoorziene omstandigheden zal de tussenkomst van de post en het resultaat ervan verschillend zijn. Om die reden bestaat er geen informatiebrochure.
6. Noch de Ambassade noch de bevoegde dienst mag een overlijden rechtstreeks aan de nabestaanden meedelen. De Ambassade dient de dienst bijstand in te lichten die vervolgens aan de lokale politie vraagt om de familie op de hoogte te brengen. Daarna staat het de nabestaanden vrij om contact op te nemen met de dienst bijstand voor de verdere afhandeling van een begrafenis ter plaatse, een repatriëring van het stoffelijk overschot en het opvolgen van een onderzoek. Het terugsturen van persoonlijke bezittingen, erfeniskwesties, het opvragen en bekomen van allerlei akten zijn de bevoegdheid van de dienst notariaat of burgerlijke stand van de FOD.
7. Een gerechtelijk onderzoek kan opgevolgd worden indien dat nodig is, bijvoorbeeld door gebrekkige communicatie van een lokale overheid. Het verlenen van juridische bijstand valt niet onder de bevoegdheid van de ambassade. De ambassade kan een lijst verschaffen van lokale advocaten.
8. Belgische gerechtelijke instanties zijn niet bevoegd in het buitenland. Als blijkt dat het plaatselijk onderzoek niet vordert kan het federaal parket eventueel via een internationaal verzoek tot rechtshulp het gerechtelijk onderzoek trachten te bespoedigen.
9. De technische middelen die de lokale politionele en gerechtelijke autoriteiten inzetten, kunnen inderdaad een rol spelen in de oplossing van een misdaad.
10. Deze kosten worden gedragen door de verzekering van de overleden landgenoot of indien hij niet verzekerd is door zijn familie.
11. De behandeling van een misdaad in het buitenland hangt in de eerste plaats af van de bevoegde lokale autoriteiten. Onze posten staan de familie bij waar ze kunnen. Familieleden kunnen een beroep doen op een advocaat die hun belangen behartigt of zelf met de plaatselijke autoriteiten contact opnemen, bvb. indien de familie in het land van overlijden woonachtig is.