Schriftelijke vraag nr. 5-7798

van Yoeri Vastersavendts (Open Vld) d.d. 18 januari 2013

aan de minister van Justitie

Antisemitisme - Racisme - Aangiftes bij de politie - Veroordelingen - Prioriteiten - Internet

racisme
strafsanctie
officiële statistiek
antisemitisme
computercriminaliteit

Chronologie

Vraag nr. 5-7798 d.d. 18 januari 2013 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Het Nederlandse CIDI (Centrum Informatie en Documentatie Israël) registreerde in 2011 28 gevallen van 'lastigvallen en schelden', tegen 9 gevallen in 2010. Het totaal aantal antisemitische incidenten nam af van 124 in 2010 tot 113 vorig jaar. Die daling is vooral te danken aan het kleinere aantal haatmails dat werd ontvangen. Het CIDI noemt de toename van het aantal scheldpartijen aan het adres van Joden fors. In 2009 kwamen er bij de organisatie 20 meldingen binnen van confrontaties op straat met als aanleiding de Israëlische acties in Gaza. Vorig jaar was er geen buitenlandse oorzaak aan te wijzen, aldus het CIDI. Het CIDI noemt het verontrustend dat slachtoffers de scheldpartijen vaak niet melden. De mensen die worden uitgescholden en lastiggevallen, denken dat de daders toch niet kunnen worden opgespoord omdat het onbekenden zijn, luidt de verklaring.

Ook in ons land bleek uit diverse mediaberichten dat er nog steeds sprake is van antisemitisme, waarbij naast verbaal geweld ook fysiek geweld niet wordt geschuwd.

Ik had graag volgende vragen voorgelegd aan de minister:

1) Kan de minister aangeven hoeveel maal, respectievelijk in 2009, 2010 en 2011, aangifte werd gedaan bij de politie voor respectievelijk antisemitisme en racisme? Om welk soort misdrijven gaat het? Hoeveel mensen werden op jaarbasis hiervoor beboet of kregen een alternatieve straf opgelegd?

2) In Nederland zou bij de politie geringe bereidheid bestaan om aangiftes van antisemitisme op te nemen? Kan de minister de situatie in ons land toelichten?

3) Hoeveel maal werd iemand veroordeeld voor respectievelijk antisemitisme en racisme? Kan de minister het aantal veroordelingen op jaarbasis geven voor de jaren 2009, 2010 en 2011 en kan ze eventueel eveneens ingaan op de strafmaat? Kan ze de cijfers uitvoerig duiden en aangeven of haar beleid ter zake werkt?

4) Hoe denkt de minister ervoor te zorgen dat het openbaar ministerie meer prioriteit zal geven aan de vervolging van antisemitisme, mede vanwege het risico op verjaring?

5) Op welke manier worden slachtoffers van antisemitisme geïnformeerd over eventuele aanhoudingen?

6) Welke concrete acties worden ondernomen om antisemitisme op het internet, met name op discussiesites, actief op te sporen? Hoeveel rechercheurs houden zich hiermee bezig?

7) Meent de minister dat bijkomende stappen moeten worden gezet om het racisme op het internet en het antisemitisme in het bijzonder aan te pakken en te vervolgen?

8) Is er sprake van een bepaalde tendens inzake antisemitisme?

Antwoord ontvangen op 15 april 2013 :

Op grond van de inlichtingen die mij door het College van Procureurs-generaal, de Federale Politie, de VCLP en de Dienst voor het Strafrechtelijk beleid werden overgemaakt, kan ik het volgende antwoorden.  

Antwoord vraag 1

Ik maak u in tabel 1 opgenomen als bijlage het aantal door de politiediensten geregistreerde feiten inzake racisme en xenofobie, negationisme en revisionisme over. Het betreft de gegevens op het nationale niveau voor de volledige jaren 2009 tot en met 2011. De datum van afsluiting van de gegevensbank is 27 april 2012. Het begrip "antisemitisme" bestaat niet als zodanig in de nomenclatuur van de Belgische politiediensten. 

Wat de parketstatistieken betreft, kan ik u het volgende meedelen. Bij de invoer van een nieuwe zaak in het REA/TPI-informaticasysteem van de correctionele parketten kan de gebruiker aangeven dat het misdrijf zich in een specifieke context heeft afgespeeld. Het contextveld van het REA/TPI-systeem bevat de optie “Racisme/Xenofobie”. Aan de hand van dit veld kan evenwel geen onderscheid worden gemaakt tussen gevallen van antisemitisme en de andere gevallen van racisme. Bijgevolg kunnen de statistische analisten van het College van procureurs-generaal geen statistieken leveren.  

Antwoord vraag 2

De Vaste Commissie van de Lokale Politie (VCLP) heeft op lokaal vlak geen kennis van geringe bereidheid bij de politie om aangiftes van antisemitisme op te nemen. De wettelijke bepalingen inzake het opnemen van klachten zijn vastgelegd (zie onder andere artikel 40 Wet Politieambt). De 195 korpschefs van de lokale politie moeten op de goede uitvoering hiervan toezien.  

Antwoord vraag 3

Ik maak u in tabel 2 opgenomen als bijlage het aantal veroordelingen voor racisme en xenofobie (wet 30 juli 1981) voor de jaren 2006 tot en met 2010 over. Het is niet mogelijk om gevallen van antisemitisme te onderscheiden van andere gevallen van racisme.  

Opmerking: de cijfers die worden weergegeven voor de jaren 2006 tot 2010 zijn betrouwbaar maar maken een onderschatting uit van de werkelijkheid ten gevolge van een achterstand bij de registratie van de veroordelingsbulletins in het Centraal Strafregister. Anno november 2012 zijn naar schatting +/- 300 000 veroordelingsbulletins nog niet ingevoerd in het Centraal strafregister. De oudste ontbrekende vonnisdata gaan terug tot het laatste kwartaal van 2006. Een representatieve steekproef van 2000 nog niet ingevoerde dossiers leert ons dat het in de meerderheid van de gevallen (83 %) gaat om veroordelingen uitgesproken door de politierechtbanken. 14 % betreft veroordelingen uitgesproken door de correctionele parketten en 0,7% geeft betrekking op veroordelingen door de raadkamer. Het aandeel veroordelingen door de hoven van beroep en van de jeugdrechtbanken is telkens 1,5%. Aangezien het om een steekproef gaat, geven deze percentages enkel een indicatie van hoe groot de onderschatting vermoedelijk is. Het grote aandeel niet-ingevoerde veroordelingsbulletins afkomstig van de politierechtbanken is te verklaren door de prioriteitenvolgorde die door het Centraal Strafregister wordt gehanteerd bij het invoeren van de veroordelingsbulletins. In de loop van 2013 zal een automatische voeding van de databank van het Centraal Strafregister vanuit de MACH-databank mogelijk worden gemaakt, waardoor de achterstand systematisch zal kunnen worden weggewerkt en de veroordelingsstatistieken vervolledigd. 

Antwoord vraag 4 en 7

Er wordt een omzendbrief inzake racisme en discriminatie voorbereid door het College van Procureurs-generaal. Deze omzendbrief heeft als doel enerzijds het parket te sensibiliseren voor de problematiek en de bestaande wetgeving, anderzijds de magistraten op het terrein beter te oriënteren in de opsporing en vervolging van deze misdrijven. Daarin zitten ook racisme en discriminatie op het internet begrepen. De nodige richtlijnen zullen via deze omzendbrief aangereikt worden aan de magistraten van het openbaar ministerie.  

Antwoord vraag 5

Burgers die klacht indienen bij de politie krijgen een attest van klachtneerlegging mee. Het document bevat onder andere praktische informatie over het bekomen van de hoedanigheid van benadeelde persoon (art. 5bis VTSv.) en de mogelijkheid om zich burgerlijke partij te stellen. De slachtoffers die niet geregistreerd zijn als benadeelde krijgen geen informatie van het openbaar ministerie over de genomen beslissing omtrent hun zaak. Het statuut van benadeelde persoon verplicht het openbaar ministerie de persoon op de hoogte te houden van het gevolg dat aan zijn zaak wordt gegeven. De benadeelde persoon krijgt echter geen inzage in het strafdossier. De rechtstreekse slachtoffers die zich burgerlijke partij hebben gesteld kunnen wel inzage krijgen in het strafdossier (artikel 61ter Sv.).  

Antwoord vraag 6

De federale politie is niet als dusdanig systematisch en gericht actief in het opsporen van antisemitisme op het Internet en in het bijzonder discussiesites. Zij richt zich meer algemeen op het opsporen en onderzoeken van diverse vormen van gewelddadige radicalisering en extremistische of terroristische misdrijven. Uiteraard heeft zij daarbij ook aandacht voor die vormen van radicalisering die zich uiten door het aanzetten tot haat waaronder ook deze geïnspireerd door antisemitisme. De politie zal na de ontdekking of de melding van een misdrijf een proces-verbaal opstellen en zich richten op de instructies van de magistraat om het verder onderzoek te voeren. Door hun betrokkenheid bij de ‘waakcel antisemitisme’ zijn de lokale politie van Brussel en Antwerpen en de federale politie bijzonder gesensibiliseerd voor deze problematiek. 

Binnen de centrale antiterrorismedienst van de federale politie zijn actueel twee FTE systematisch actief met het opsporen van gewelddadige radicalisering en extremistische en terroristische misdrijven op het Internet. Zij werken daarvoor concreet samen met de inlichtingendiensten en OCAD. Daarnaast voeren binnen diverse entiteiten van de geïntegreerde politie een onbekend aantal medewerkers onderzoek- en evenementgebonden opsporingen uit op het Internet met betrekking tot gewelddadige radicalisering en extremistisch en terroristische misdrijven. 

Antwoord vraag 8

Het totale aantal meldingen (82) in 2011 met betrekking tot antisemitisme bij het Centrum voor gelijkheid van kansen en voor racismebestrijding is het tweede hoogste sinds 2004. In de helft van deze 82 meldingen gaat het over uitlatingen op het internet. Voor meer details verwijs ik u graag naar het jaarverslag 2011 van het Centrum (zie http://www.diversiteit.be/?action=publicatie_detail&id=147&thema=2&select_page=216, deel antisemitisme, pagina's 77-78).

Annexe / Bijlage 

Tableau 1. Nombre de faits enregistrés par les services de police en matière de racisme et xénophobie, négationnisme et révisionnisme pour la période 2009-2011

Tabel 1. Aantal door de politiediensten geregistreerde feiten inzake racisme en xenofobie, negationisme en revisionisme voor de jaren 2009 tot en met 2011 

Source: BNG / Bron: ANG 

Tableau 2. Nombre de condamnations pour racisme et xénophobie (loi du 30 juillet 1981) pour la période 2006-2010

Tabel 2. Aantal veroordelingen voor racisme en xenofobie (wet 30 juli 1981) voor de jaren 2006 tot en met 2010 

Source: Casier judiciaire central / Bron: Centraal Strafregister