Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 5-7313

van Yoeri Vastersavendts (Open Vld) d.d. 22 november 2012

aan de vice-eersteminister en minister van Financiën en Duurzame Ontwikkeling, belast met Ambtenarenzaken

Kredietratingbureaus - Collectieve procedures - Aansluiting - Kringloopfonds

financiële solvabiliteit
durfkapitaal
kapitaalbelegging
algemeen belang
rechtsingang
aansprakelijkheidsvordering
Kringloopfonds
Federale Participatie- en Investeringsmaatschappij
Federaal Dienstencentrum
collectief verhaal
kredietrating

Chronologie

22/11/2012Verzending vraag
4/2/2013Antwoord

Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-7314

Vraag nr. 5-7313 d.d. 22 november 2012 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Juristen onderzoeken de mogelijkheid om collectieve procedures op te starten tegen het kredietratingbureau Standard and Poor's (S&P) in Europa, onder meer in naam van Franse investeerders. Maandag werd de kredietbeoordelaar al in Australië veroordeeld voor een 'misleidende' rating van toxische producten. S&P werd veroordeeld tot de compensatie voor lokale gemeenschappen die miljoenen dollars verloren met aandelen die zeer goed genoteerd stonden bij het Amerikaanse kredietbureau en die tijdens de financiële crisis van 2008 instortten. Ook onze banken hebben in de periode vóór 2008 diverse producten afgenomen waarvan nu blijkt dat de rating niet correct was. Voor sommige instellingen heeft dit tot op heden gevolgen voor de belastingbetaler. Ook de overheid werd overigens het slachtoffer van gelijkaardige producten. Zo kocht onder meer het nu in vereffening getreden kringloopfonds voor 25,5 miljoen euro aan CDO's.

Graag had ik dan ook volgende vragen voorgelegd aan de minister:

1) Kan hij aangeven of er ook door onze regering en/of de Federale Participatie- en Investeringsmaatschappij (FPIM) of andere overheidsbedrijven en/of departementen wordt onderzocht of ook zij zich wensen aan te sluiten bij collectieve procedures tegen de ratingagentschappen? Kan hij dit uitvoerig toelichten?

2) Kan de minister aangeven wanneer het al of niet opstarten van collectieve procedures tegen ratingagentschappen tengevolge de toekenning van een foute rating werd besproken op regeringsniveau? Kan hij dat uitvoerig toelichten?

3) Kan de minister aangeven of de vereffenaar van het kringloopfonds en/of de bevoegde overheid dit overweegt, rekening houdend met de duidelijke schade ten belope van 25 miljoen euro?

Antwoord ontvangen op 4 februari 2013 :

1. De Federale Participatie- en Investeringsmaatschappij en het Participatiefonds hebben, overeenkomstig de informatie waarover mijn diensten beschikken, geen schade geleden. Ik heb evenmin weet van schade geleden door andere departementen of overheidsbedrijven. Wat de Schatkist betreft, kan niet uitgesloten worden dat er door het feit dat de Staat opgeroepen werd om enkele banken financieel te steunen onrechtstreeks gevolgen geweest zijn. Hun situatie kan eventueel beïnvloed geweest zijn door foutieve ratings. De eventuele impact hiervan valt echter niet te specifiëren en a fortiori niet te becijferen. In deze context overweegt de Thesaurie dan ook niet om zich aan te sluiten bij eventuele collectieve procedures.

Ik wil er op wijzen dat er momenteel nog geen wettelijk kader bestaat voor een zogenaamde “class action” in België en dat dergelijke procedures meestal voorbehouden worden aan consumenten of kleine beleggers. Bovendien zou ook onderzocht moeten worden welke nationale jurisdictie bevoegd is om kennis te nemen van een dergelijke vordering; zoals u wellicht weet vestigden de meeste ratingbureaus hun zetel immers in het buitenland. De vraag stelt zich in die context ook of een ratingbureau überhaupt aansprakelijk gesteld kan worden voor een rating die achteraf foutief blijkt te zijn, indien er geen kwaad opzet in het spel is. Bijvoorbeeld in de Verenigde Staten werd eerder al geoordeeld dat het verlenen van een rating onder de vrijheid van meningsuiting valt en dus als een “loutere opinie” moet beschouwd worden.

Tot slot wens ik op te merken dat het instellen van een juridische procedure meestal te laat komt, de schade is dan immers reeds geschied. Het lijkt mij beter om foutieve ratings te voorkomen dan te genezen. Momenteel ligt op Europees niveau een nieuw voorstel van verordening ter bespreking voor inzake de ratingbureaus (Voorstel van Verordening van het Europees Parlement en de Raad tot wijziging van Verordening (EG) nr. 1060/2009 inzake ratingbureaus (COM(2011)747)). Deze verordening zou de kwaliteit van ratings aanzienlijk moeten verbeteren en de afhankelijkheid van financiële instellingen voor ratings moeten verminderen. Daarnaast wordt voorzien in een verdergaande regeling inzake belangenconflicten. Er wordt ook een Europese ratingindex ingevoerd en de ESMA (European Securities and Market Authority) stelt technische reguleringsnormen op om de ratingschalen te harmoniseren. Belangrijk hierbij is dat ook een regeling wordt uitgewerkt voor de aansprakelijkheid van ratingbureaus voor de door hen afgeleverde ratings en de invoering van een sanctiemechanisme, wanneer de communautaire regels niet worden nageleefd.  

2. In afwezigheid van grondige gegevens over een mogelijke schade of een fout vanwege de ratingbureaus, werd de mogelijkheid om aan te sluiten bij collectieve procedures niet besproken door de regering.

3. De opportuniteit van het instellen van een juridische procedure voor eventuele schade die het Kringloopfonds geleden zou hebben door foutieve ratings, moet overgelaten worden aan het oordeel van de vereffenaar van het Kringloopfonds, die hiervoor het beste geplaatst is.