Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 5-7312

van Bert Anciaux (sp.a) d.d. 22 november 2012

aan de vice-eersteminister en minister van Buitenlandse Zaken, Buitenlandse Handel en Europese Zaken

China - Orgaantransplantaties - Mensenrechten - Transplantatietoerisme - Orgaanoogsten - Wang Lijun

rechten van de mens
doodstraf
China
orgaantransplantatie

Chronologie

22/11/2012Verzending vraag
21/1/2013Antwoord

Vraag nr. 5-7312 d.d. 22 november 2012 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

De minister gaf in een antwoord (5-7179) te kennen dat deze vraag tot de bevoegdheid van de minister van Volksgezondheid behoort. Dit is echter geen technische aangelegenheid over orgaantransplantaties, maar een vraag over een mensenrechtenkwestie in een ander land. Ik meen dus dat de minister wel degelijk bevoegd is. Ik maak van de gelegenheid gebruik om de minister er tevens op te wijzen dat ik nog geen antwoord heb ontvangen op vraag 5-4607, die ook over de vervolging van de Falun Gong gaat.

Na talloze gruwelverhalen en getuigenissen die midden de jaren 1990 opdoken over het "oogsten" van organen besloot de Chinese overheid in 2006 een verbod in te voeren op de verkoop van menselijke organen voor transplantaties. Transplantatiecentra konden voortaan ook alleen nog organen wegnemen bij donoren die daarvoor schriftelijke toestemming hebben gegeven.

Op 12 september 2012 vonden over deze kwestie hoorzittingen plaats in de subcommissie Buitenlandse Zaken en Mensenrechten in het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden. Daaruit blijkt dat de schrijnende praktijken nog altijd plaatsvinden.

Hoewel volgens officiële cijfers weinig Chinezen organen doneren, voert China met 100.000 operaties als tweede na de Verenigde Staten de meest orgaantransplantaties uit. Met 600 transplantatiecentra is het ook een van de belangrijkste bestemmingen voor "transplantatietoerisme". Dit blijkt een zeer lucratieve praktijk voor de Chinese overheid.

China zelf beweert dat 90% van deze organen afkomstig is van veroordeelde en geëxecuteerde misdadigers. Dat kan natuurlijk niet worden nagegaan aangezien China weigert te communiceren over het aantal doodstraffen dat het jaarlijks uitvoert. Medische experts en mensenrechtenactivisten beoordelen die stelling echter als zeer onrealistisch en ze stellen met klem dat de organen ook van elders komen. Zo zijn er verschillende getuigenissen over het gedwongen wegnemen van organen bij levende en gedode (politieke) gevangenen, waaronder Falun Gong beoefenaars, Christenen, Oeigoeren en Tibetanen.

Hierover de volgende vragen:

1) Is de minister op de hoogte van deze uiterst ernstige beweringen? Over welke informatie beschikken de minister en zijn diensten aangaande deze kwestie? Wat heeft Buitenlandse Zaken al die jaren gedaan om hierover meer te weten te komen en bovenal om dit aan te klagen?

2) Vindt hij het niet merkwaardig dat de Chinese overheid weigert om cijfers bekend te maken over de orgaantransplantaties en het aantal uitgevoerde executies? Zal België iets ondernemen om de Chinese overheid tot meer transparantie te bewegen? Is de minister bereid om het probleem op Europees niveau aan te kaarten?

3) In februari 2012 heeft Wang Lijun, het voormalig hoofd van de politie in Chengdu, 48 uur gespendeerd in de Amerikaanse Ambassade, waar hij naartoe was gevlucht nadat hij uit de gratie van de communistische partij was gevallen. Volgens verschillende bronnen zou Wang Lijun nauw betrokken zijn geweest bij orgaanoogsten. Wang Lijun zou tijdens zijn korte verblijf op de ambassade hierover het boekje hebben opengedaan. Na de hoorzitting van 12 september hebben 106 volksvertegenwoordigers in een brief aan de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken gevraagd om deze informatie vrij te geven. Is de minister eveneens bereid om aan de Amerikaanse autoriteiten te vragen de informatie die ze hierover heeft te delen en openbaar te maken?

Antwoord ontvangen op 21 januari 2013 :

1. Ik ben van deze ernstige beschuldigingen over de verwijdering van organen op de hoogte. Dr Huige Li de Europese vertegenwoordiger van DAFOH (Doctors Against Forced Organ Harvesting) werd trouwens in december jongstleden door mijn strategische cel en mijn departement ontvangen en wees op de kwestie van orgaantransplantatie in China. 

2. Het aantal executies in China blijft een staatsgeheim. De Europese Unie aarzelt nooit om het dossier op te volgen en er tijdens de mensenrechtendialoog met China naar te refereren. Tijdens de laatste dialoog werd de kwestie van orgaandonatie ook snel aangekaart. Hoewel deze praktijken meermaals door de overheid werden ontkend, heeft Beijing in 2009 eindelijk toegegeven dat 65 % van de organen die voor transplantaties bestemd zijn van ter dood veroordeelden afkomstig waren, terwijl 35 % van levende donoren afkomstig zijn. In maart 2012 engageerde de Chinese overheid zich om de vraag naar organen van gevangenen te beëindigen in vijf jaar. De overheid heeft ook gemeld dat deze geleidelijke afschaffing in 2013 zou beginnen. De viceminister van Volksgezondheid Huang Jiefu heeft in november vorig jaar aangegeven dat binnen de twee jaar de orgaantransplantaties niet meer afhankelijk zouden zijn van donaties van geëxecuteerde gevangenen. 

3. Met betrekking tot de betrokkenheid van Wang Lijun in deze trafiek, maakt het deel van de geruchtenstroom die over de voormalige rechterhand van Bo Xilai de afgelopen weken circuleren. Of ze nu bewezen zijn of niet, hun doel is om hem in diskrediet te brengen. Er bestaat voor zover ik weet geen betrouwbare bron over deze verklaringen.