|
|
Dienstencheques - Uitbreiding - Tuinbouwsector - Tuinonderhoud
bijkomend voordeel
tuinbouw
bevoegdheidsoverdracht
particuliere tuin
zwartwerk
| 22/11/2012 | Verzending vraag |
| 11/2/2013 | Antwoord |
Het dienstenchequesysteem, ontwikkeld voor de Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening (RVA), promoot de ontwikkeling van buurtdiensten en -banen. Het kan hier zowel gaan om huishoudhulp als om begeleid transport van personen met verminderde mobiliteit. De regering creëert hiermee arbeidsplaatsen en tegelijk wordt zwart werk bestreden.
De tuinbouwsector is een sector die erg gevoelig is voor zwart werk. Ik krijg regelmatig klachten van tuinders omdat het moeilijk opboksen is tegen deze illegale concurrentie. Eén van hen opperde het idee om de dienstencheques toegankelijk te maken voor tuinderswerk. Zodoende legaliseert/creëert men honderden nieuwe banen. Uit een studie van Idea Consult blijkt ook dat hieromtrent een vraag bestaat bij de bevolking.
Bij de vorming van regering Leterme I was er een akkoord over de uitbreiding van de dienstencheques tot kleine klussen in en rond het huis, zoals onder andere tuinonderhoud. Deze verbreding werd echter nooit gerealiseerd.
Hierover volgende vragen:
1) Beschikt de minister over cijfers met betrekking tot zwartwerk in de tuinbouw (voor particulieren)? Hoe schat zij de huidige situatie in? Hoe staat zij tegenover het idee om de dienstencheques uit te breiden naar tuinklussen? Waarom vindt zij dit een slecht/goed idee? Gaat zij akkoord dat dit honderden nieuwe banen zal creëren/legaliseren?
2) Is de mogelijkheid van een uitbreiding naar tuin- en andere kleine klussen in het huishouden al ten gronde onderzocht en becijferd? Zijn er hieromtrent al gesprekken geweest met de sector? Zo ja, met welk resultaat en wat waren daarbij de belangrijkste conclusies? Zo neen, is de minister bereid dit alsnog te onderzoeken?
3) In het huidig regeerakkoord staat de overheveling van de dienstencheques naar de gewesten. Betekent dit dat de minister met betrekking tot de dienstencheques geen enkel nieuw initiatief zal nemen ?
Ik heb geen cijfers met betrekking tot het zwartwerk in de tuinbouw bij particulieren.
Indien de toegelaten activiteiten in het stelsel van de dienstencheques zouden uitgebreid worden met tuinonderhoud ontstaat er een reëel gevaar voor substitutie en verdringing van bestaande tewerkstelling. Eén van de initiële doelstellingen van het stelsel van de dienstencheques was het creëren van bijkomende tewerkstelling. Om geen substitutie te creëren en om oneerlijke concurrentie met de reguliere sector te vermijden werd er bewust gekozen om activiteiten te subsidiëren die nog niet bestonden op de reguliere arbeidsmarkt, met name thuishulp van huishoudelijke aard bij particuliere gebruikers. Bij tuinonderhoud bestaat er reeds een markt. Bij een uitbreiding van de toegelaten activiteiten naar tuinonderhoud gaan bestaande ondernemingen intreden. Die zullen er waarschijnlijk voor opteren om personeel te werk te stellen via het gesubsidieerde systeem van de dienstencheques waardoor substitutie wordt gecreëerd en bestaande tewerkstelling verdrongen wordt.
Verder is het systeem van de dienstencheques een zeer dure maatregel. In 2011 bedroeg de bruto-kostprijs 1,6 miljard euro. Indien we de toegelaten activiteiten zouden uitbreiden naar tuinonderhoud zal de kostprijs van het stelsel aanzienlijk stijgen. Bovendien moet er bij de kostprijsberekening ook rekening gehouden worden met het substitutie-effect. Het huidige systeem is duur maar genereert ook veel terugverdieneffecten door de creatie van bijkomende tewerkstelling. Bij de uitbreiding van de activiteiten naar tuinonderhoud zal de positieve impact op de tewerkstelling veel beperkter zijn. Deze maatregel zou veel kosten maar veel minder terugverdieneffecten genereren dan het huidige systeem.
In het kader van de evaluatie van het stelsel van de dienstencheques 2009 heeft Idea Consult een impactanalyse gemaakt van een aantal beleidsopties in het stelsel van de dienstencheques, onder andere van een eventuele uitbreiding van de toegelaten activiteiten (naar onder andere tuinonderhoud). Hierbij kwam men tot dezelfde conclusie. Deze maatregel zou tegemoetkomen aan de vraag van particulieren maar zou een ingrijpende verhoging van de kostprijs en een beperkte positieve impact op de tewerkstelling betekenen. Er werd ook naar de mening gevraagd van een aantal stakeholders (vakbonden/sectorfederaties/ enz.). Dit voorstel kon bij de meesten op weinig bijval rekenen. Er werden vooral vraagtekens geplaatst bij de betaalbaarheid van deze maatregel. Bovendien zou de uitbreiding naar tuinonderhoud veel investeringen vergen van de dienstencheque-ondernemingen waardoor de huidige federale tegemoetkoming niet zou volstaan.
Gelet op de negatieve impact op de tewerkstelling en de aanzienlijke verhoging van de kostprijs van het systeem lijkt het mij niet opportuun om het stelsel van de dienstencheques uit te breiden naar tuinonderhoud.
Ik heb reeds de nodige maatregelen genomen inzake professionalisering van de sector. Ik onderzoek ook de mogelijkheid van een variabele inruilwaarde. Het is evenwel niet mijn bedoeling om vlak voor de regionalisering nog ingrijpende wijzigingen door te voeren in het stelsel van de dienstencheques.