Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 5-7131

van Bert Anciaux (sp.a) d.d. 4 oktober 2012

aan de staatssecretaris voor Leefmilieu, Energie en Mobiliteit, toegevoegd aan de minister van Binnenlandse Zaken en Gelijke Kansen, en staatssecretaris voor Staatshervorming, toegevoegd aan de eerste minister

Luchthaven van Zaventem - Noodweer - Gestrande reizigers - Opvangcapaciteit - Maatregelen - Samenwerkingsakkoorden - Kosten

rechten van passagiers
luchthaven
weer en wind
passagier
sociale voorzieningen

Chronologie

4/10/2012Verzending vraag
10/9/2013Antwoord

Vraag nr. 5-7131 d.d. 4 oktober 2012 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

De stevige sneeuwval tijdens de winter van 2010-2011 veroorzaakte heel wat problemen voor het Europese luchtverkeer, niet in het minst voor de nationale luchthaven van Zaventem. De meeste vluchten van Heathrow en andere luchthavens werden toen afgeleid naar Zaventem, waardoor er eensklaps enkele duizenden mensen voor overnachting belandden in de transitzone. Het was duidelijk dat men op deze instroom niet was voorbereid. De gestrande reizigers werden dan ook geconfronteerd met een bijzonder gebrekkige en totaal onvoldoende opvang. Het inderhaast opgetrommelde Rode Kruis deed wat het kon, maar kon niet anders dan behelpen. Een Belgische debacle, een schaamtedossier.

Eerder werden de Europese luchthavens al geconfronteerd met duizenden gestrande reizigers, toen er zich een grote stofwolk afkomstig van een vulkaanuitbarsting verspreidde over het Europese continent.

Ik ga er vanuit dat men uit de gebeurtenissen lessen heeft getrokken. Met de winter op komst wil ik hierover de volgende vragen stellen:

1) Wat werd er intussen ondernomen om te verzekeren dat bij een plotselinge toevloed van reizigers een menswaardige opvang kan worden geboden? Is er geïnvesteerd in noodplannen en in een beter uitgeruste opvang?

2) Wat staat er in het beheerscontract met de exploitant van de luchthaven over de opvang van gestrande reizigers? Vindt de geachte staatssecretaris het niet vanzelfsprekend dat de exploitant in staat moet zijn om in een minimale opvang te voorzien voor de mensen die in de transitzone verblijven, ook in het geval van een noodsituatie? Zal hij het nodige doen om de exploitant te verplichten te investeren in een ernstig, haalbaar plan voor de opvang in dergelijke noodsituaties?

3) In welke mate zijn er structurele en operationele samenwerkingsverbanden met de exploitant, de hulpdiensten en -organisaties en politie- en brandweerdiensten? Werden er daaromtrent ook samenwerkingsakkoorden afgesloten met ziekenhuizen in de omgeving of met het Rode Kruis en/of andere verenigingen actief op het terrein van noodhulp?

5) In welke mate zijn er structurele en operationele samenwerkingsverbanden met andere Europese luchthavens en overheden? Bestaan er transnationale noodplannen voor deze uitzonderlijke situaties?

6) Wie draait er op voor de kosten die zulke noodsituaties voorbrengen?

Antwoord ontvangen op 10 september 2013 :

Het geachte lid vindt hieronder het antwoord op zijn vraag.

1. Wat betreft de winter 2010-2011, meen ik, op basis van informatie afkomstig van de luchthavenexploitant The Brussels Airport Company (TBAC) en gelet op de specifieke moeilijke omstandigheden als gevolg van de sluiting van de luchthaven Londen Heathrow omwille van zware sneeuwval, te kunnen stellen dat de opvang van de gestrande passagiers op de luchthaven van Zaventem geenszins beschouwd kan worden als ‘bijzonder gebrekkig en totaal onvoldoende’. TBAC evenals de andere leden van de luchthavengemeenschap hebben toen allen samengewerkt en zeer veel inspanningen geleverd teneinde deze gestrande passagiers in de eerste plaats op te vangen en vervolgens, toen dit noodzakelijk bleek gezien de aanhoudende sluiting van Heathrow, opvang en alternatieve transportmiddelen aan te bieden.

De problemen waarmee de luchthaven wordt geconfronteerd in geval van zulke uitzonderlijke situaties waarbij zeer vele passagiers onvoorzien geblokkeerd zijn in de luchthaven omwille van vele vertragingen en annulering van vluchten evenals de sluiting van andere luchthavens omwille van de extreme weersomstandigheden zijn de volgende:

Zie ook antwoord onder vraag 2 voor de genomen maatregelen i.v.m. opvang van gestrande passagiers.

2. In de exploitatielicentie van Brussel-Nationaal (koninklijk besluit 2004) worden er geen specifieke bepalingen vermeld omtrent opvang van gestrande passagiers in noodsituaties.

Niettemin is TBAC in staat om een minimale opvang te voorzien en hiertoe hebben zij de volgende maatregelen genomen :

Tijdens de noodsituatie eind december 2011 heeft TBAC, gezien de aanhoudende sluiting van de luchthaven Londen Heathrow, ook de nodige initiatieven genomen voor de repatriëring van gestrande passagiers met bussen.

3. Zie ook antwoord op vraag 2, meer bepaald:

5. Het “better airports” pakket van de Europese Commissie voorziet in een aantal voorgestelde maatregelen om op Europees niveau de aanpak van uitzonderlijke situaties te verbeteren en te coördineren, onder meer op het vlak van de toekenning van luchthavenslots, het beheer van het (luchtvaart)netwerk en de grondafhandeling. Deze maatregelen zijn erop gericht het aantal gestrande passagiers bij uitzonderlijke situaties te beperken.

6. TBAC laat mij weten dat in de praktijk (cfr winter 2011) een groot deel van deze kosten (zoals repatriëring via bussen, distributie water, vergoeding rode kruis enz.) door haar gedragen werd. De kosten resulterend uit vertragingen en annuleringen zouden in principe conform de bepalingen van de Europese unie verordening nr 261/2004 van 11 februari 2004 (vaststelling van gemeenschappelijke regels inzake compensatie en bijstand aan luchtreizigers bij instapweigering en annulering of langdurige vertraging van vluchten) grotendeels door de desbetreffende luchtvaartmaatschappijen gedragen moeten worden. Het bij de luchtvaartmaatschappijen terugvorderen van deze wegens noodsituaties gemaakte kosten blijkt echter in praktijk niet realiseerbaar, voornamelijk omdat luchtvaartmaatschappijen zich kunnen beroepen op “buitengewone omstandigheden” om uitsluiting van de verplichtingen in de vermelde verordening te bekomen.