Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 5-7071

van Cindy Franssen (CD&V) d.d. 20 september 2012

aan de minister van Justitie

StopArmoede.Nu - Maatschappelijk kwetsbare mensen - Overheid - Communicatie - Formulieren - Procedures - Begrijpbaarheid - Vereenvoudiging - Beleid - Middelen - Resultaten

armoede
administratieve formaliteit
sociaal achtergestelde groep

Chronologie

20/9/2012Verzending vraag
21/12/2012Antwoord

Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-7062
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-7063
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-7064
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-7065
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-7066
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-7067
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-7068
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-7069
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-7070
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-7072
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-7073
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-7074
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-7075
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-7076
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-7077
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-7078
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-7079

Vraag nr. 5-7071 d.d. 20 september 2012 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

StopArmoede.Nu is een actieplatform dat armoede hoog op de politieke agenda wil zetten. Op 13 december 2011 pleitte StopArmoede.Nu in haar eisenbundel voor verstaanbare papieren, eenvoudige procedures en een toegankelijke dienstverlening.

Begrijpbare formulieren en eenvoudige procedures zijn nodig om burgers te laten deelnemen aan de samenleving. Nog te vaak vormen papieren en procedures een hindernis en worden maatschappelijk kwetsbare mensen opnieuw achtergesteld. Vaak missen ze de vaardigheden, de middelen of het sociaal netwerk om hen de weg te wijzen.

StopArmoede.Nu vraagt dan ook dat de overheid eenvoudige formulieren voor de burgers opstelt. Dit betekent (1) dat de kernboodschap van elk document in een begrijpbare taal wordt opgesteld, (2) dat de kernboodschap gemakkelijk is terug te vinden in een document (3) en dat de overheid meer gebruik maakt van bestaande kennis over duidelijke taal.

Reeds in het Algemeen Verslag over de armoede (1994) wordt verwezen naar de 5 B's waaraan de rechtshulpinitiatieven dienen te worden getoetst, waaronder de begrijpbaarheid. Is de informatie en zijn adviezen in een heldere en eenvoudige taal uitgedrukt?

De federale regering beloofde specifiek aandacht te besteden aan haar communicatie ten opzichte van maatschappelijk kwetsbare groepen. In het eerste Federaal plan armoedebestrijding wordt vermeld dat ervaringsdeskundigen ingezet kunnen worden om de communicatie en toegankelijkheid van diensten te verhogen. Ook in actie 99 van het tweede plan wil de federale regering zich engageren om de kwaliteit van de communicatie te verhogen door ervaringsdeskundigen te betrekken bij het screenen van en adviseren over taalgebruik. Over de effectieve maatregelen van de ministers om deze actie tot stand te brengen, is echter geen informatie te vinden.

Graag had ik vernomen:

1) Plant u een vorming of opleiding omtrent het communiceren met maatschappelijk kwetsbare groepen zodat de diensten hun formulieren en procedures vlot en correct kunnen aanpassen?

a) Zo ja, hoe wordt deze georganiseerd? Wie kan deze opleiding volgen en met wie wordt er samengewerkt? Wanneer kunnen vormingssessies gevolgd worden?

b) Zo neen, waarom niet? Welke maatregelen zal u treffen zodat de diensten vlot en op een correcte manier de begrijpbaarheid en toegankelijkheid van hun communicatie kunnen verbeteren?

2) Kan u per dienst en/of beleidsdomein van de federale overheid waarvoor hij/zij bevoegd is, meedelen op welke wijze formulieren, documenten en procedures waarmee burgers in contact komen op hun begrijpbaarheid worden getoetst?

3) Kan u per dienst en/of beleidsdomein van de federale overheid waarvoor hij/zij bevoegd is, meedelen welke formulieren, documenten en procedures waarmee burgers in contact komen al zijn aangepast om de begrijpbaarheid van het formulier, document of de procedure te garanderen? Hoe worden deze aangepast?

4) Kan u per dienst en/of beleidsdomein van de federale overheid waarvoor hij/zij bevoegd is, meedelen of er een inventaris bestaat van formulieren, documenten en procedures waarmee burgers in contact komen die nog op hun begrijpbaarheid moeten worden getoetst en desgevallend worden aangepast? Zo neen, waarom niet? Graag een overzicht van deze lijst.

Antwoord ontvangen op 21 december 2012 :

De Federale Overheidsdienst (FOD) Justitie schenkt veel aandacht aan de justitiabelen en de burger, in het bijzonder inzake de leesbaarheid en de verstaanbaarheid van de documenten en formulieren die ten behoeve van hen zijn opgesteld, in de twee meest gesproken landstalen.

De FOD publiceert tevens tal van themabrochures om de burger zo goed mogelijk voor te lichten en zijn eventuele betrokkenheid bij de verschillende diensten die deel uit maken van de Belgische justitie te verduidelijken.

Een call center staat ter beschikking voor de burger om hem wegwijs te maken in mijn departement.

De FOD Justitie stelt alles in het werk om de toegang van de burger tot de justitie te vergemakkelijken en te vereenvoudigen, vanuit een bekommernis om sociale gelijkheid en eerbied voor ieders mensenrechten. In die zin werkt de FOD Justitie reeds verschillende jaren aan de vereenvoudiging van de rechtstaal.

1) Communicatie tussen de Rechterlijke Organisatie en de justitiabele gebeurt hoofdzakelijk via vonnissen. Er worden inspanningen geleverd om deze vonnissen leesbaarder te maken.

Het Instituut voor Gerechtelijke Opleiding organiseert een opleiding “Redactie van vonnissen en arresten”, die inzonderheid beoogt de rechterlijke beslissingen begrijpelijker en toegankelijker te maken voor de justitiabele. Deze opleiding is bestemd voor magistraten en juristen. Magistraten en deskundigen inzake leesbaarheid maken deel uit van de opleiders. Deze opleidingen worden elk jaar ingericht.

Dit sluit aan bij de meer algemene doelstelling om een meer klantvriendelijke justitie na te streven. De communicatietoegankelijkheid naar mensen die in armoede leven vormt hier een belangrijk deelaspect van. Ik verwijs hiervoor naar het recent Federaal Plan Armoedebestrijding waarin benadrukt wordt dat communicatie en taalgebruik essentiële instrumenten zijn om de nabijheid tot de burger te verbeteren.

2) De formulieren, documenten, procedures en rechterlijke beslissingen (vonnissen en arresten) waarmee de justitiabelen in contact kunnen komen worden momenteel niet aan een leesbaarheidstest onderworpen.

3) Er bestaat een instrument om de begrijpbaarheid van de procedures en de rechterlijke beslissingen te verbeteren: de FOD Justitie publiceert veel toegankelijke eenvoudige brochures in PDF-formaat op de website http://www.belgischstaatsblad.be/ of op aanvraag, in papieren versie. Het openbaar ministerie (http://www.om-mp.be) en de zittende magistratuur hebben ook een website ontwikkeld, met veel aandacht voor de leesbaarheid (thans wordt de laatste hand gelegd aan die website van de zittende magistratuur).

4) De Rechterlijke Organisatie beschikt niet over een lijst van formulieren, documenten en procedures waarmee de justitiabelen in aanraking komen en die nog aan een leesbaarheidstest moeten worden onderworpen. Het contact met de justitiabelen verloopt vooral via de rechterlijke beslissingen (vonnissen en arresten). Die kunnen niet gestandaardiseerd worden.