|
|
Paraguay - Afzetting van president Lugo - Legitimiteit nieuwe president Franco - Standpunt België - Standpunt Europese Unie
Paraguay
staatsgreep
staatshoofd
| 4/7/2012 | Verzending vraag |
| 18/2/2013 | Antwoord |
Paraguay is niet langer welkom op de top van de Zuid-Amerikaanse vrijhandelszone Mercosur. Reden is de haastige afzetting van de Paraguayaanse president Fernando Lugo. Die actie is in het verkeerde keelgat geschoten van verschillende Zuid-Amerikaanse staatshoofden, die in de afzetting een verdoken staatsgreep zien. Zeven landen trokken hun ambassadeurs al terug uit Paraguay.
De nieuw aangetreden president Federico Franco verzet zich tegen de internationale kritiek. Volgens hem is de machtsovername op een uiterst normale en grondwettelijke manier verlopen. Met 39 stemmen voor en 4 stemmen tegen werd er in de Senaat volgens Franco transparant en democratisch beslist dat Lugo moest aftreden. Hij bestempelt de sancties van de buurlanden als onrechtvaardig voor de Paraguayaanse bevolking.
Hierover de volgende vragen:
1) Hoe evalueert de geachte minister de afzetting van de democratisch gekozen president Lugo van Paraguay? Deelt u de opvatting van onder andere de Argentijnse president Kirchner dat er sprake is van een staatsgreep en dat de democratische orde is verstoord? Hoe grondwettelijk is deze spoedprocedure tegen een president die niet wordt beschuldigd van corruptie of schendingen van de mensenrechten, maar gewoon van impopulair beleid?
2) Hoe beoordeelt de minister de legitimiteit van de nieuwe president? Erkent België de nieuwe president? Kan hij zijn antwoord toelichten?
3) Welk standpunt huldigt de Europese Unie in die zaak? Werd dit reeds besproken in de Raad van Ministers? Welke standpunt nam België daar in?
4) Beaamt de minister dat het arme Paraguay een jaar isolement best kan missen? Is hij het met mij eens dat men deze situatie best niet laat aanslepen tot augustus 2013 (wanneer er normaal gezien nieuwe verkiezingen zouden plaats vinden)? Zouden vervroegde verkiezingen een uitweg kunnen bieden?
1) Ik ben van mening dat voorzichtig en genuanceerd moet gereageerd worden op de afzetting van president Lugo in Paraguay.
Het is belangrijk te vermelden dat de afzettingsprocedure voorzien is in artikel 225 van de Paraguayaanse grondwet en dat ze is goedgekeurd door een heel ruime meerderheid in de Kamer van Volksvertegenwoordigers (76 stemmen vóór, 1 stem tegen en 3 afwezigen) en in de Senaat (39 stemmen vóór, 4 tegen en 2 afwezigen). De grondwet bepaalt geen termijnen voor de verschillende fases van de procedure.
De grondwet geeft als mogelijke reden voor het in gang zetten van de afzettingsprocedure ‘het slecht uitoefenen van zijn functies’ door de president. Hoewel dat een vaag concept is, valt niet te ontkennen dat president Lugo sinds juli 2009 niet meer over een meerderheid beschikte in het Parlement waardoor het moeilijk werd een doortastend beleid te voeren. De directe aanleiding voor de afzetting was het incident in Curuguaty waar tijdens een confrontatie tussen de politie en boeren die private eigendommen bezetten 17 personen om het leven kwamen (11 boeren en 6 agenten). Het Paraguayaanse Parlement, verkozen door het Paraguayaanse volk, heeft geoordeeld dat president Lugo zijn functie niet naar behoren vervulde en ik ben van mening dat België dat oordeel moet respecteren.
Het is een feit dat de procedure erg snel is afgehandeld en dat president Lugo weinig tijd heeft gehad om zich te verdedigen, maar dat maakt de procedure niet ongrondwettelijk en ik deel dus niet de opvatting van de Argentijnse presidente Kirchner dat hier sprake is van een staatsgreep.
Dat was ook de conclusie van de heer José Miguel Insulza, secretaris-generaal van de Organisatie van Amerikaanse Staten (OAS), na zijn missie in Paraguay. Hij concludeert in zijn rapport dat de procedure conform artikel 225 van de Paraguayaanse grondwet verliep en benadrukt dat president Lugo zich op het moment van de feiten bij de beslissing van het Parlement neergelegd heeft. Door die houding kon vice-president Federico Franco ingezworen worden als nieuwe president. Voormalig president Lugo is intussen op zijn standpunt teruggekomen en heeft een klacht ingediend bij het Paraguayaanse Hooggerechtshof omdat hij de beslissing van de Senaat ongrondwettelijk acht. Het Hooggerechtshof heeft ondertussen deze klacht verworpen en de beslissing van de Senaat grondwettelijk verklaard.
2) Aangezien de procedure niet ongrondwettelijk verlopen is, erkent België de legitimiteit van de nieuwe president. België erkent staten en niet regeringen en ziet dus geen enkele reden om onze traditioneel vriendschappelijke betrekkingen met Paraguay in de huidige omstandigheden aan een herziening te onderwerpen.
3) De Europese Unie heeft geen standpunt ingenomen in deze zaak. Van 16 tot en met 18 juli 2012 heeft een missie van acht Europese parlementsleden ter plaatse in Paraguay de situatie geanalyseerd. Het rapport van deze missie spreekt zich uit voor de continuïteit in de uitvoering van de Europese Unie en de bilaterale programma’s, legt de nadruk op het respecteren van de mensenrechten en het vasthouden aan de sociale hervormingen en drukt de hoop uit dat deze crisis in Paraguay geen bron wordt van een ruimer regionaal conflict. De situatie in Paraguay werd tot op heden nog niet besproken in de Raad van ministers van Buitenlandse Zaken. Terwijl de Europese Unie voorlopig geen gemeenschappelijk standpunt zal innemen, is er wel een consensus rond een gemeenschappelijke benadering van de toestand. De OAS bemiddelingen gaan verder en de Europese Unie volgt de verdere ontwikkelingen intern en extern bij buurlanden en regionale groepen.
4) Ik kan inderdaad beamen dat Paraguay een jaar isolement best kan missen. Daarom schaar ik mij achter de suggestie van de secretaris-generaal van de OAS, de heer José Miguel Insulza, om Paraguay te ondersteunen en te begeleiden in de overgangsperiode naar de presidentsverkiezingen die gepland zijn op 21 april 2013. Het is belangrijk een transparant en participatief electoraal proces te garanderen. De Europese Unie heeft een verkenningsmissie naar Paraguay gestuurd (12 tot 26 november 2012) met het oog op het evalueren van het opportuniteitskarakter van het sturen van een electorale waarnemersmissie. HV Catherine Ashton zal hierover binnenkort een definitieve beslissing nemen.