Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 5-6665

van Bert Anciaux (sp.a) d.d. 3 juli 2012

aan de vice-eersteminister en minister van Buitenlandse Zaken, Buitenlandse Handel en Europese Zaken

Patrice Lumumba - Stichting Lumumba - Oprichting - Problemen - Budget - Dotatie - Plannen

Democratische Republiek Congo
stichting
democratisering
rechten van de mens
rechtsstaat

Chronologie

3/7/2012Verzending vraag
22/11/2012Antwoord

Vraag nr. 5-6665 d.d. 3 juli 2012 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Het federale parket stelde dat het Belgische gerecht wel degelijk bevoegd is in de zaak van de moord op de Congolese premier Patrice Lumumba. Dit dossier zal daarom opnieuw aandacht krijgen. Eerder ondervroeg ik de geachte minister in mijn schriftelijke vraag 5-4760 over de verdere (niet-gerechtelijke) afhandeling van deze zaak door België.

In dat antwoord vermeldt de geachte minister de oprichting van de Stichting Lumumba in 2002 door de toenmalige regering. De doelstellingen van deze stichting zouden aansluiten bij de idealen van de voormalige premier van Congo: de uitbouw van de democratie, de versterking van de rechtsstaat en de bevordering van de mensenrechten en van het onderwijs en de opleiding van jongeren (met name via studiebeurzen). Dit voorstel hield ook in de familie Lumumba in het beheer van de Stichting te betrekken. Op 29 november 2002 kende de ministerraad een budget van 1.250.000 euro aan de Stichting (en een jaarlijkse dotatie van 500.000 euro) toe .

Tot op heden kwam er niets terecht van deze stichting. Volgens de minister bleek het onmogelijk om statuten te formuleren die niet alleen in overeenstemming zijn met het Belgische recht maar die ook voldoen aan de wensen van de familie Lumumba. In februari 2005 werden er opnieuw een aantal voorstellen aan de familie Lumumba voorgelegd, maar tot op heden zouden zij nog niet gereageerd hebben.

Hierover de volgende vragen:

1) Welke concrete problemen doen/deden er zich voor die beletten om deze stichting daadwerkelijk op te richten? Waarin bestaat de onenigheid met de familie Lumumba?

2) Is dit budget nog steeds beschikbaar? Wordt er elk jaar nog steeds een dotatie toegekend aan deze fantoomstichting? Wat gebeurt er met dit geld? Wie beheert dit?

3) Is de geachte minister bereid om opnieuw een initiatief te nemen? Wanneer en op welke wijze denkt hij dit te doen?

Antwoord ontvangen op 22 november 2012 :

1)      Aan het project van de stichting Lumumba kon geen concrete invulling worden gegeven omdat er met de familie Lumumba meningsverschillen waren over de statuten van de stichting.

De familie Lumumba wilde een stichting naar Congolees recht terwijl wij alleen kunnen instemmen met een Internationale Vereniging zonder Winstoogmerk (IVZW) naar Belgisch recht. De familie Lumumba was er ook niet voor gewonnen om ons de te subsidiëren projecten ter controle voor te leggen, terwijl wij daartoe verplicht zijn overeenkomstig onze financiële procedures.

Andere meningsverschillen hadden betrekking op de samenstelling van de Raad van bestuur (die volgens de familie Lumumba alleen uit erfgenamen van Patrice Lumumba kon bestaan) en op het aandeel van de werkingskosten in het budget.

Begin 2004 konden we dan toch een voorstel van statuten naar de familie Lumumba sturen, waar ze op 13 april 2004 formeel mee instemde. Alleen werd nooit een project geformuleerd en de stichting was derhalve nooit operationeel. 

2)      In november 2003 kende de Federale Overheidsdienst (FOD) Buitenlandse Zaken aan de stichting een basistoelage van 1 250 000 euro toe. Maar omdat het toen nooit tot een akkoord met de familie Lumumba is gekomen, [ik denk dat hij bedoelt, akkoord met de statuten en de rest] werd het geld voorlopig op een rekening van onze ambassade in Kinshasa gestort.

Wegens het uitblijven van enige reactie gaf mijn voorganger op 1 december 2004 ten slotte de opdracht het bedrag terug de storten aan de schatkist, wat dan ook gebeurde op 28 december 2004.

Ook de geplande jaarlijkse dotaties van 500 000 euro werden uiteraard nooit gestort. 

3)      Het geld dat aan de stichting werd toegekend is dus niet meer beschikbaar en het lijkt hoe dan ook onmogelijk om een oplossing te vinden die aan onze juridische voorwaarden voldoet. Maar zoals mijn voorganger in februari 2005 in een brief aan de familie Lumumba al stelde, kan de familie te allen tijde projecten voorleggen die in het verlengde liggen van de doelstellingen van de Stichting. Na een beoordeling van deze projecten door onze diensten, kunnen ze in aanmerking komen voor financiering uit het budget Conflictpreventie en Vredesopbouw.