Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 5-6622

van Dirk Claes (CD&V) d.d. 29 juni 2012

aan de vice-eersteminister en minister van Binnenlandse Zaken en Gelijke Kansen

Referentieadres - Openbaar Centrum voor Maatschappelijk Welzijn - Particulier - Procedure - Overtredingen - Verbeteringen

domicilie
OCMW
dakloze

Chronologie

29/6/2012Verzending vraag
5/9/2012Antwoord

Vraag nr. 5-6622 d.d. 29 juni 2012 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Een referentieadres biedt aan mensen die niet in België wonen of er geen verblijfplaats hebben, de mogelijkheid om toch een contactadres te hebben in een Belgische gemeente. Het referentieadres is een administratief adres waar men post en administratieve documenten kan ontvangen. De persoon die gebruik maakt van het referentieadres hoeft er zelf niet te wonen.

Het gebruik van een referentieadres richt zich voornamelijk op daklozen en personen die voor hun studie of werk voor een langere periode in het buitenland vertoeven. Het referentieadres kan bij een particulier persoon of bij een Openbaar Centrum voor Maatschappelijk Welzijn (OCMW) opgenomen worden.

Graag had ik een antwoord gekregen op volgende vragen:

1) Wat moet men doen om een referentieadres bij het OCMW te bekomen? Wat om het adres te behouden? Zijn er speciale voorwaarden aan gekoppeld? Welke voorzorgen moet het OCMW in acht nemen?

2) Wat moet men doen om een referentieadres bij een particulier te bekomen? Wat om het adres te behouden? Zijn er speciale voorwaarden aan gekoppeld? Welke voorzorgen moet de gemeente in acht nemen?

3) In principe moet een aanvraag voor een inschrijving van een referentieadres ingediend worden bij het OCMW of de gemeente waar men zich op dat moment bevindt. Zijn er gemeenten en/of OCMW's waar in verhouding zeer veel referentieadressen opgegeven worden? Zo ja, welke zijn dat? Ziet u hiervoor bepaalde verklaringen? Is er reden tot verhoogde waakzaamheid?

4) Welke gevolgen heeft een inschrijving als referentieadres voor de persoon die aanvaardt dat iemand zich bij hem/haar inschrijft? Kan deze mee verantwoordelijk gesteld worden voor de ingeschrevene? Wordt die ingeschrevene beschouwd als deel van het gezin?

5) Hebt u zicht op het aantal mensen die in overtreding zijn? Hoeveel mensen hadden twee referentieadressen? Hoeveel mensen hadden tegelijk een referentieadres en een gewoon adres? Graag een opsplitsing voor de laatste drie jaren en per gewest.

6) Acht de geachte minister het systeem van een referentieadres voor verbetering vatbaar? Zijn er knelpunten waaraan gewerkt moet worden?

Antwoord ontvangen op 5 september 2012 :

Het geachte lid vindt hieronder het antwoord op zijn vragen : 

1. Wat moet men doen om een referentieadres bij het OCMW te bekomen? Wat om het adres te behouden? Zijn er speciale voorwaarden aan gekoppeld? Welke voorzorgen moet het OCMW in acht nemen? 

Personen die bij gebrek aan voldoende bestaansmiddelen geen verblijfplaats hebben of meer hebben, kunnen onder referentieadres worden ingeschreven bij het OCMW van de gemeente waar zij gewoonlijk vertoeven. Een voorwaarde hiervoor is dat men bij het OCMW de dienstverlening vraagt in de zin van artikel 57 van de organieke wet van 8 juli 1976 op de openbare centra voor maatschappelijk welzijn, of het leefloon, waarin de wet van 26 maart 2002 betreffende het recht op maatschappelijke integratie voorziet. Het is de taak van het OCMW om te controleren of deze voorwaarde is vervuld. Wanneer dit het geval is, levert het OCMW een attest af aan de aanvrager van het referentieadres. Met dit attest dient betrokkene zich te wenden tot het gemeentebestuur. Het is het gemeentebestuur dat de aanvrager inschrijft onder referentieadres bij het OCMW, nadat het gemeentebestuur heeft gecontroleerd of de betrokkene niet is ingeschreven in een gemeentelijk register in België (bevolkingsregister, vreemdelingenregister of wachtregister). 

Om deze inschrijving onder referentieadres te behouden, dient de betrokkene zich ten minste één maal per trimester aan te bieden bij het OCMW. 

2. Wat moet men doen om een referentieadres bij een particulier te bekomen? Wat om het adres te behouden? Zijn er speciale voorwaarden aan gekoppeld? Welke voorzorgen moet de gemeente in acht nemen? 

Personen die bij gebrek aan voldoende bestaansmiddelen geen verblijfplaats hebben of meer hebben, beschikken eveneens over de mogelijkheid om zich onder referentieadres te laten inschrijven bij een natuurlijke persoon. In voorkomend geval zijn dezelfde voorwaarden en modaliteiten van toepassing als bij inschrijving onder referentieadres bij het OCMW (dit wil zeggen aflevering van het attest door het OCMW, controle door het gemeentebestuur of de aanvrager niet is ingeschreven in een gemeentelijk register). 

Om eventuele misbruiken te vermijden, wordt aan de gemeenten gevraagd de nodige voorzichtigheid aan de dag te leggen wanneer een persoon om zijn inschrijving onder referentieadres verzoekt bij een natuurlijke persoon om de reden dat hij, ingevolge een gebrek aan voldoende bestaansmiddelen, geen verblijfplaats (meer) zou hebben. In dit geval is het aangewezen dat de gemeente een controle van de hoofdverblijfplaats van de aanvrager van het referentieadres verricht, dit om te vermijden iemand onder referentieadres wordt ingeschreven bij een particulier (en zich hierdoor weet te onttrekken aan schuldeisers of gerechtsdeurwaarders), terwijl deze persoon in werkelijkheid ergens elders zijn hoofdverblijfplaats zou hebben. Evenmin kan iemand onder referentieadres worden ingeschreven indien zij blijken dat betrokkene effectief zijn hoofdverblijfplaats heeft gevestigd op het adres van het gevraagde referentieadres.  

Om de inschrijving onder referentieadres bij een natuurlijke persoon te behouden, is het eveneens vereist dat de betrokkene zich ten minste één maal ter trimester aanbiedt bij het OCMW dat hem het vereiste attest afleverde. 

3. In principe moet een aanvraag voor een inschrijving van een referentieadres ingediend worden bij het OCMW of de gemeente waar men zich op dat moment bevindt. Zijn er gemeenten en/of OCMW’s waar in verhouding zeer veel referentieadressen opgegeven worden? Zo ja, welke zijn dat? Ziet u hiervoor bepaalde verklaringen? Is er reden tot verhoogde waakzaamheid? 

Ik dien het geachte lid op te wijzen dat het aantal referentieadressen per OCMW in verhouding staat  met het aantal inwoners van een gemeente. Het geachte lid kan in bijlage de lijst ,met observatiedatum van 6 augustus  2012 , terugvinden met het aantal referentieadressen per OCMW. Indien er geen personen ingeschreven zijn op het referentieadres van een OCMW dan is deze niet opgenomen in de lijst.  

4. Welke gevolgen heeft een inschrijving als referentieadres voor de persoon die aanvaardt dat iemand zich bij hem/haar inschrijft? Kan deze mee verantwoordelijk gesteld worden voor de ingeschrevene? Wordt die ingeschrevene beschouwd als deel van het gezin? 

De persoon die de inschrijving onder referentieadres van een andere persoon bij hem/haar aanvaardt, verbindt zich ertoe alle voor die persoon bestemde post of alle administratieve documenten te zullen doorsturen of te laten bezorgen. 

De persoon die het referentieadres verstrekt kan niet getroffen worden door beslissingen tot inbeslagname uitgesproken ten aanzien van de persoon die bij hem/haar onder referentieadres staat ingeschreven. 

Het is zo dat een onder referentieadres ingeschreven persoon geen deel uitmaakt van het gezin van de referentieadresverstrekker, zodat dit voor laatst vermelde geen invloed heeft op zijn inkomen of zijn sociale uitkeringen. 

5. Hebt u zicht op het aantal mensen die in overtreding zijn? Hoeveel mensen hadden twee referentieadressen? Hoeveel mensen hadden tegelijk een referentieadres en een gewoon adres? Graag een opsplitsing voor de laatste drie jaren per gewest. 

Ik dien er de aandacht van het geachte lid op te vestigen dat het niet mogelijk is om tegelijkertijd te zijn ingeschreven onder een reëel adres en een referentieadres of onder twee verschillende referentieadressen. 

6. Acht de geachte minister het systeem van een referentieadres voor verbetering vatbaar? Zijn er knelpunten waar gewerkt aan moet worden? 

Het blijkt dat dakloze personen niet steeds op de hoogte zijn  van hun rechten en de mogelijkheid om een referentieadres bij het OCMW te bekomen. Daarom is er een nauwe samenwerking opgezet tussen mijn departement en het departement Maatschappelijke Integratie, in die zin dat vanuit de POD Maatschappelijke Integratie twee ervaringsdeskundigen inzake kansarmoede naar de Federale Overheidsdienst (FOD) Binnenlandse Zaken werden gedetacheerd, die in overleg met ambtenaren van mijn departement werken rond het opzetten van een sensibiliseringscampagne, die tot doel heeft om ‘sociaal uitgeslotenen’ bewust te maken van het belang van een inschrijving in de bevolkingsregisters, wat in voorkomend geval mogelijk is door het opteren voor een referentieadres.