Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 5-6568

van Yves Buysse (Vlaams Belang) d.d. 22 juni 2012

aan de vice-eersteminister en minister van Binnenlandse Zaken en Gelijke Kansen

Federale verkiezingen - Kiesbureaus - Leden - Aanduiding van vrijwilligers - Stand van zaken - Vlaams kiesdecreet

organisatie van verkiezingen
stembureau
verkiezing

Chronologie

22/6/2012Verzending vraag
5/9/2012Antwoord

Vraag nr. 5-6568 d.d. 22 juni 2012 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Door een aanpassing van art.95 §4 van het Kieswetboek werd het vanaf 2009 mogelijk dat vrijwilligers worden aangeduid als lid van een stem- of stemopnemingsbureau. Een rondzendbrief van Binnenlandse Zaken van 8 april 2009 bepaalt dat die vrijwilligers aangeduid worden in het Rijksregister, zodat ze gemakkelijk kunnen teruggevonden en eventueel opnieuw aangewezen worden.

De organisatie van gemeente- en provincieraadsverkiezingen is een bevoegdheid van de Gewesten. In het Vlaamse kiesdecreet werd echter de mogelijkheid om vrijwilligers aan te wijzen als leden van stem- en stemopnemingsbureaus niet in aanmerking genomen. Vlaams minister Bourgeois verantwoordde die keuze als volgt:

"Bij de jongste federale verkiezingen konden burgers zich bij hun gemeente melden als vrijwilliger voor een functie als bijzitter of voorzitter in een stembureau. Dat daar niet voor gekozen werd, heeft vooral te maken met de neutraliteit en de onafhankelijkheid die van een bureau wordt verwacht. Bij het werken met vrijwilligers is het theoretisch mogelijk dat bureaus 'gekleurd' worden samengesteld, terwijl de volstrekte neutraliteit voorop moet staan. Overigens waren er bij de verkiezingen van 2009 op een totaal van 101 046 leden van stembureaus maar 3 583 vrijwilligers."

Vandaar onze vragen:

1) Blijft de mogelijkheid om vrijwilligers aan te wijzen als leden van stem- en stemopnemingsbureaus bestaan voor de volgende federale verkiezingen?

2) Worden de vrijwilligers die zich in het verleden reeds aanmeldden en/of aangewezen werden, bij volgende verkiezingen automatisch opnieuw gecontacteerd?

3) Hoeveel van die vrijwilligers zijn momenteel geregistreerd in het Rijksregister?

4) Kan de minister ons een overzicht geven van de geregistreerde vrijwilligers per provincie?

5) Zal het niet verwarrend zijn voor burgers dat zij zich bij de ene verkiezing wel en bij de andere niet als vrijwilliger kunnen aanmelden? Is er ter zake overleg geweest tussen de minister en haar Vlaamse collega?

Antwoord ontvangen op 5 september 2012 :

1. De burger die zich bij zijn gemeentebestuur inschrijft als vrijwilliger om te zetelen in een stembureau bij een federale verkiezing, blijft inderdaad ingeschreven voor de volgende federale verkiezingen. 

In de praktijk wordt deze inschrijving vermeld in het dossier van de burger bij het Rijksregister. 

De burger die geen vrijwilliger meer wenst te zijn om te zetelen in een stembureau, moet zijn gemeentebestuur hiervan op de hoogte brengen, dat deze vermelding dan zal schrappen uit het Rijksregister. 

2. Een persoon die als vrijwilliger ingeschreven is, wordt niet automatisch aangewezen om te zetelen in een stembureau. 

Overeenkomstig het Kieswetboek is het bij federale verkiezingen (artikel 95, paragraaf 4) de voorzitter van het kantonhoofdbureau, in het algemeen een magistraat, die de leden van de stembureaus en de stemopnemingsbureaus aanwijst. 

Deze voorzitter kan beslissen of hij al dan niet beroep doet op de vrijwilligers die opgenomen zijn in het register van de gemeenten van zijn kanton. 

3 en 4. U vindt hieronder de cijfers betreffende het aantal vrijwilligers die ingeschreven zijn in het Rijksregister. 

Aantal vrijwilligers woonachtig in een Belgische gemeente (toestand op 01.07.2012) 

5.378

Opsplitsing van deze vrijwilligers naar provincie

Antwerpen 

1 116

Brussel-Hoofdstad (Administratief Arrondissement) 

203

Vlaams Brabant 

341

Waals-Brabant 

260

Oost-Vlaanderen 

1 267

West-Vlaanderen 

414

Henegouwen 

334

Luik

373

Limburg 

532

Luxemburg 

53

Namen

485

5. Zoals u weet werd, in overeenstemming met de “Lambermontakkoorden” in 2001, de volledige provinciale en gemeentelijke wetgeving, op enkele uitzonderingen na, overgedragen van de Federale Staat naar de drie Gewesten. Deze overdracht wordt geregeld door de bijzondere wet van 13 juli 2001 houdende overdracht van diverse bevoegdheden aan de gewesten en de gemeenschappen. 

Hieruit volgt dat, sinds de provincie- en gemeenteraadsverkiezingen van 8 oktober 2006, elke van de drie Gewesten exclusief bevoegd is voor de wetgeving, de reglementering en de organisatie van de provincie- en gemeenteraadsverkiezingen. 

Daarom zijn de gewesten bevoegd om al dan niet in hun kieswetgeving de mogelijkheid te vermelden om vrijwilligers aan te duiden als lid van een stembureau. 

Momenteel heeft enkel het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest een dergelijke mogelijkheid voorzien in zijn wetgeving.