Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 5-6496

van Bert Anciaux (sp.a) d.d. 15 juni 2012

aan de minister van Justitie

Justitiebeleid - Herstelgerichte aanpak - Herintrede in maatschappij - Herstelconsulent - Impact - Budget - Beleid

gedetineerde
reclassering
strafgevangenis

Chronologie

15/6/2012Verzending vraag
24/7/2013Rappel
25/9/2013Antwoord

Vraag nr. 5-6496 d.d. 15 juni 2012 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

In 2000 installeerde Justitie in de gevangenissen de functie van "herstelconsulent". Die functie wou, naast de erg strafgerichte aanpak, de notie herstelgerichte aanpak invoeren en duurzaam verankeren. De herstelconsulenten kregen de expliciete opdracht om binnen de gevangenissen een reeks initiatieven te nemen die de gevangenen zouden voorbereiden op de herintrede in de maatschappij. Daartoe werd ook – op centraal niveau – een budget vrijgemaakt, bestemd voor het organiseren van vorming die gericht is op herstel en re-integratie. Enkele jaren geleden besliste Justitie om al die consulenten aan een examen te onderwerpen. Daarbij verdween de functie van herstelconsulent en werd een aantal van deze mensen in de directieteams van de gevangenissen opgenomen. Hun verantwoordelijkheid voor herstel werd gereduceerd tot één van de vele opdrachten en verloor prioriteit. Het is niet duidelijk wat er met het budget voor die werking gebeurde. Deze ontwikkeling laat geen twijfel: de aandacht voor een herstelgerichte aanpak verdween of werd marginaal.

Hierover de volgende vragen:

1) Bevestigt de geachte minister dat de functie van herstelconsulent uit het organogram van de gevangenissen verdween en dat de aandacht voor een herstelgerichte aanpak werd gereduceerd tot een van de vele aandachtspunten van een directielid van de gevangenissen?

2) Wat gebeurde er met het budget dat oorspronkelijk voor deze herstelgerichte aanpak werd geoormerkt? Kan dat budget nog expliciet worden teruggevonden op de begroting van Justitie of van de gevangenissen? Hoe evolueerde de omvang van dat budget? Welke uitgaven werden daar de vorige jaren mee betaald?

3) Hoe evalueert en apprecieert de minister het verdwijnen van de expliciete aandacht voor een herstelgerichte aanpak? Beaamt zij dat deze evolutie kenmerkend is voor een steeds meer bestraffende en dus repressieve benadering van de delinquenten, waarbij de sociale en op re-integratie gerichte maatregelen steeds meer verdwijnen? Bevestigt zij dat die evolutie helemaal tegengesteld is aan wat zowat alle experts als een mantra herhalen, namelijk dat gevangenisstraffen eerder een probleem vergroten dan verkleinen, zowel voor de samenleving als voor de delinquenten?

4) Plant de geachte minister maatregelen die aan de herstelgerichte aanpak binnen onze gevangenissen terug meer prioriteit zullen geven? Zo ja, welke en wanneer? Zo niet, waarom vindt de minister die benadering niet prioritair?

Antwoord ontvangen op 25 september 2013 :

1. Het klopt dat de functie van herstelconsulent is verdwenen uit het organogram van de gevangenissen. Wij verwijzen in dit verband echter naar de tekst van het Activiteitenverslag DG EPI 2008 pagina 24 :

Structurele verankering herstelgerichte detentie

Het DG EPI voert zijn taken uit binnen de geest van een herstelgerichte justitie. De integratie van het project herstelgerichte detentie kreeg een centrale plaats binnen het takenpakket van de regionale directies in 2008. De opdracht van de respectievelijke coördinatoren en lokale herstelconsulenten werden verruimd en hun functie structureel verankerd binnen de directieteams. Dit betekent concreet dat de projectfase wordt afgesloten en dat herstelgerichte detentie voortaan geconsolideerd wordt in de missie, visie, strategische en operationele doelstellingen van het DG EPI. Heel wat herstelgerichte initiatieven lopen verder of breiden immers uit. 

2. Na een drastische lineaire vermindering van het budget voor de werkingsmiddelen in 2010 diende compensatie gevonden te worden om de onsamendrukbare werkingsmiddelen op peil te houden. Om die reden werden de 200 000 euro die voorzien waren voor de herstelgerichte aanpak herverdeeld. De herstelgerichte aanpak wordt sedertdien ten laste genomen door het Steunfonds Gedetineerden van elke Penitentiaire Inrichting. De lineaire vermindering werd sedertdien niet hersteld.  

3. De expliciete aandacht voor een herstelgerichte aanpak is geenszins verdwenen aangezien dit werd verankerd in de dagelijkse van het DG EPI en haar partners.

Niet enkel is de verankering voorzien in het wettelijk kader (basiswet) wat de herstelgerichte aanpak een wettelijke opdracht maakt. Het werd eveneens opgenomen in de missie van het DG EPI, alsook als doelstelling in het Strategisch plan voor de hulp- en dienstverlening aan gedetineerden van de Vlaamse Gemeenschap. In dit kader is een jaarlijks minimum aanbod van herstelgerichte activiteiten verplicht voor elke penitentiaire inrichting : 

Daarnaast worden in het kader van de externe rechtpositie de stappen die een gedetineerde ondernomen heeft ten aanzien van de slachtoffers in acht genomen door de Strafuitvoeringsrechtbank bij haar beslissing met betrekking tot de al dan niet toekenning van diverse strafuitvoeringsmodaliteiten.  

4. Herstelgerichte aanpak wordt momenteel als prioritair beschouwd gezien de bovenvermelde argumentatie.