Schriftelijke vraag nr. 5-6450

van Bert Anciaux (sp.a) d.d. 12 juni 2012

aan de minister van Justitie

Justitiehuizen - Justitieassistenten - Besparingen - Tekort - Werkdruk

rechtsbijstand
rechterlijk beroep
tekort aan arbeidskrachten

Chronologie

Geherkwalificeerd als : vraag om uitleg 5-4515

Vraag nr. 5-6450 d.d. 12 juni 2012 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

De laatste tijd klinken er veel noodsignalen uit de justitiehuizen; vooral dan over het krakkemikkige personeelsbeleid en de te hoge werkdruk. Er wordt een personeelsinkrimping gepland, terwijl tegelijkertijd steeds meer opdrachten toestromen.

De besparingen wekken bij velen gerede twijfels. Het werk van de justitieassistent is cruciaal voor de werking van een moderne en humane justitie.

Hierover de volgende vragen:

1) Welke reden heeft de minister om op het personeel te besparen? Gaat het louter om een budgettaire kwestie - men moet ergens besparen - of is de geachte minister van mening dat de justitiehuizen ondermaats presteren en meer kunnen doen met minder middelen? Hoe evalueert ze de werking van de justitiehuizen in het algemeen?

2) Hoeveel justitieassistenten werkten er jaarlijks voor Justitie in de periode 2001-2011? Hoeveel zullen er dit zijn na de herstructurering?

3) Op basis van welke parameters beslist de geachte minister waar de afvloeiingen zullen plaatsvinden? Kan zij een overzicht geven van het aantal assistenten dat bij elk justitiehuis zal verdwijnen?

4) Bevestigt de geachte minister de stijgende werkdruk waarmee de justitieassistenten te kampen hebben? Hoeveel dossiers moest een justitieassistent jaarlijks gemiddeld behandelen in de periode 2001-2011? Wat is het gemiddelde per assistent in elk justitiehuis afzonderlijk? Wat zal dat zijn na de herstructurering?

5) Hoe kan de geachte minister op personeel besparen en tegelijk de stijgende werkdruk opvangen?

6) Beaamt de geachte minister dat die besparingen een harde en ongewenste ingreep betekenen voor al wie een meer humane werking van justitie nastreeft?

Antwoord ontvangen op 6 januari 2014 :

1. De lineaire besparingen van de Regering treffen alle departementen. Justitie is daarbij helaas geen uitzondering. Eind 2012 zijn er 44 nieuwe justitieassistenten in dienst gekomen; 33 voor het wegwerken van de achterstanden in de autonome werkstraf, elektronisch toezicht en probatie en 11 ter ondersteuning van de coördinatoren. Deze personeelsleden zijn in dienst gekomen met een contract voor bepaalde duur tot 31/12/2013. Bij hun aanwerving werden zij hierover duidelijk ingelicht. Gezien de federale besparingen waaraan alle federale overheidsdiensten onderhevig zijn, hebben wij inderdaad 16 van deze contracten moeten beëindigen. Dit is gebeurd in samenspraak met de regionale directeurs en op die plaatsen waar de achterstand in de behandeling van de dossiers het kleinst was. Concreet betekent dit dat er nog 28 andere personeelsleden met een contract van bepaalde duur en met die welbepaalde opdracht aan het werk zijn.

Binnen de huidige moeilijke budgettaire context, moet er binnen alle diensten van de federale overheid, ook van Justitie, nagedacht worden over de best mogelijke manier om het werk effectief en efficiënt uit te voeren. De Justitiehuizen beschikken bovendien over moderne managementtools die ervoor zorgen dat we hun werking van dichtbij kunnen opvolgen.

2. In bijlage vindt u een overzicht van de personeelssituatie van justitieassistenten vanaf 31 december 2010. U vindt daar ook de cijfers terug op 1 januari 2014 na de uitgevoerde besparing en stopzetting van de 16 contracten. Er zijn geen andere cijfers bekend uit de voorafgaande periode gezien er toen gewerkt werd met een ander informaticasysteem dat een andere manier hanteerde voor de berekening van de voltijdse equivalenten. Tot dit oude informaticasysteem hebben we geen toegang meer.

3. De beslissing is gemaakt na overleg met de betrokken actoren en dat op basis van de werklastmeting van 30 november 2013 en het aantal betaalde voltijds equivalenten (justitieassistenten) waarover elk justitiehuis beschikt.

In de volgende justitiehuizen worden contracten van bepaalde duur stopgezet met een vervaldatum op 31 december 2013:

Nederlandstalig : Brugge (1), Brussel (1), Dendermonde (1), Gent (1), Hasselt (1), Mechelen (1), Turnhout (1), Antwerpen (1)

Franstalig : Bergen (1), Doornik (1), Luik (2), Nijvel (1), Verviers (1), Brussel (2).

4. In de periode vanaf 2001 is er inderdaad sprake van een duidelijke stijging in het aantal door de justitiehuizen behandelde dossiers. Toch is het moeilijk deze stijging te vertalen in een percentage stijging van de werkdruk per justitieassistent omwille van twee redenen:

• de justitieassistenten zijn tewerkgesteld in zeven verschillende werksectoren waarvan er sommige sterk zijn gestegen (probatie, autonome werkstraf, elektronisch toezicht) terwijl andere sectoren vrij stabiel zijn gebleven (voorwaardelijke invrijheidsstelling, internering, bemiddeling in strafzaken). De opdrachten verschillen ook qua duur en intensiteit zodat stijgingen in bepaalde werksectoren de totale werklast in verschillende mate kunnen beïnvloeden.

• naast de stijging van het aantal opdrachten zijn er in deze periode vooral aanpassingen geweest aan de gevolgde werkwijze waarop de justitieassistenten hun opdrachten uitvoeren. Dit is in eerste instantie het gevolg van de uitvoering van een Business program reenginering (BPR), een analyse en uittekening van de te volgen werkprocessen, die heeft geleid tot gedetailleerde werkinstructies per opdracht. Hierdoor heeft de justitieassistent een veel duidelijker houvast over de manier waarop een opdracht dient uitgevoerd maar dient hij/zij ook alle voorziene stappen binnen de werkinstructies te volgen. De werklast per opdracht is dan ook moeilijker te vergelijken met de periode voor de invoering van deze gedetailleerde werkinstructies (voor of na 2005). Door regelmatige evaluaties van de BPR, wetenschappelijke ondersteuning en opleiding wordt de werkwijze van de justitieassistenten inhoudelijk steeds verder genuanceerd en verfijnd, hetgeen ook een invloed heeft op de werklast per opdracht.

Het werken vanuit gedetailleerde werkinstructies heeft het ook mogelijk gemaakt om een werklastmeting op te maken gebaseerd op de verschillende activiteiten die door de justitieassistent binnen elke opdracht per maand dienen uitgevoerd en op de nodige tijd die de justitieassistent hiervoor nodig heeft. Deze werklastmeting werd een viertal jaar geleden geïnformatiseerd (ressource planning) en werd reeds vanaf 2012 verder verfijnd. Deze oefening is momenteel in afronding zodat de directeurs van de justitiehuizen in 2014 de werklast per justitieassistent nog duidelijker zullen kunnen opvolgen en gelijkmatiger onder de justitieassistenten verdelen binnen de verschillende werksectoren.

5. Zoals eerder vermeld zitten we momenteel in een economische context van besparingen voor alle federale overheidsdiensten. Er zullen nieuwe werkmethodes moeten ontwikkeld worden om na te gaan waar de belangrijkste prioriteiten liggen van de justitiehuizen om de toenemende werkdruk te hanteren. Anderzijds is ook een deel van het takenpakket in het kader van het elektronisch toezicht verschoven naar het Nationaal Centrum voor Elektronisch Toezicht en worden ondertussen diverse vormen van elektronisch toezicht toegepast. Sommige soorten van toezicht gebeuren zonder de tussenkomst van de justitiehuizen.

Vervolgens is er natuurlijk ook de ongerustheid bij het personeel omwille van de overheveling naar de deelstaten. Dit zorgt voor een bijkomende spanning zolang er hierover geen volledige duidelijkheid kan worden over gegeven. Mijn administratie is ondertussen gestart met het opstarten van werkgroepen om die transfer zo optimaal mogelijk voor te bereiden. De bevoegdheden naar de deelstaten worden overgedragen op 1 juli 2014. Bij iedere stap die hierin wordt gezet, wordt in de mate van het mogelijke, een duidelijke en transparante communicatie gedaan naar alle betrokken personeelsleden.

6. Wij zijn onderhevig aan beslissingen betreffende de besparingen die gevallen zijn tijdens ministerraden in oktober en november 2013. De personeelsplannen dienen opgesteld te zijn tegen februari 2014, maar u begrijpt ook dat als we pas de nodige stopzettingen hadden uitgevoerd in 2014, dat we dan ook meer contracten hadden moeten stopzetten om een evenwicht te bereiken in het personeelsplan 2014 van de justitiehuizen. Op basis van de beschikbare gegevens over alle kredieten en middelen waarover de justitiehuizen zouden beschikken in 2014, was deze beslissing de beste en meest aangewezen om te voorkomen dat er nog meer contracten zouden worden stopgezet in 2014 en dus vooral met de bedoeling om nog erger leed te besparen.