Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 5-6307

van Bert Anciaux (sp.a) d.d. 24 mei 2012

aan de vice-eersteminister en minister van Binnenlandse Zaken en Gelijke Kansen

Ongeval - Verplichte evacuatie uit woningen - Gevolgen bij weigering - Opvang - Veiligheid - Terugkeer

evacuatie van de bevolking
ramp door menselijk toedoen
natuurramp
openbare veiligheid

Chronologie

24/5/2012Verzending vraag
25/7/2012Antwoord

Vraag nr. 5-6307 d.d. 24 mei 2012 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Bij het recente treinongeval in Godinne verplichtte de politie sommige bewoners om hun huis te verlaten. Nu blijkt dat mensen die daar geen gevolg aan gaven zullen worden vervolgd en beboet.

Hierover de volgende vragen:

1) Onder welke omstandigheden en met welke wettelijke instrumenten kan de politie bewoners verplichten om hun woning te verlaten? Zijn daarvoor bijzondere wetten van kracht of zijn daarvoor speciale beslissingen van een rechter noodzakelijk?

2) Wat zijn de (mogelijke) gevolgen van het niet ingaan op dit bevel of verzoek? Kunnen bewoners die weigeren om hun huis te verlaten daarvoor worden beboet? Zo ja, onder welke voorwaarden en volgens welke wetten? Zo niet, is het bericht over mogelijke boetes voor bewoners van Godinne die hun huis niet verlieten, uit de lucht gegrepen?

3) Wie draagt de aansprakelijkheid en de kosten voor de gezondheid, de opvang en begeleiding voor mensen die hun woning verlaten door een bevel van de politie?

4) Wie draagt de aansprakelijkheid voor de toestand van het huis, de veiligheid van de inboedel, enz. nadat bewoners verplicht werden om hun huis te verlaten?

5) Wie beslist er over het moment dat bewoners terug naar hun woning kunnen keren?

Antwoord ontvangen op 25 juli 2012 :

  1. Bij een noodsituatie moet de administratieve overheid die bevoegd is om de noodsituatie te beheren (naargelang de omvang van de noodsituatie: de burgemeester, de gouverneur of de minister van Binnenlandse Zaken) beslissen over de gepaste maatregelen van bestuurlijke politie om de bescherming van de bevolking te verzekeren. Het kan bijvoorbeeld gaan om schuilen, isolering, evacueren of om een verbod om bepaalde zones te betreden.

    Het is de verantwoordelijkheid van de overheid die bevoegd is om de noodsituatie te beheren om de meest geschikte maatregel in functie van de omstandigheden te evalueren.

    Volgens mijn informatie heeft de burgemeester van Yvoir, op basis van de nieuwe gemeentewet en op advies van de interventiediensten, een besluit genomen dat de instelling van een veiligheidsperimeter van 500 meter oplegde en dat verbood om deze perimeter te betreden of om er te verblijven.

    Een dergelijke maatregel van bestuurlijke politie is een uitvoerbare titel en kan dus het voorwerp zijn van een gedwongen uitvoering zonder dat er een beslissing van de rechter nodig is, en dit conform het privilège du préalable (vermoeden van rechtmatigheid) en het voorrecht van de gedwongen uitvoering die de Administratie heeft.

    Er moet opgemerkt worden dat als een beschermingsmaatregel, zoals een evacuatie, dringend genomen moet worden en dat de administratieve overheid deze maatregel niet of nog niet kan nemen, de brandweer of de politiediensten ter plaatse over deze maatregel kunnen beslissen. Ze handelen dan in het kader van hun opdracht tot bescherming van personen, respectievelijk op basis van de wet betreffende de civiele bescherming en de wet op het politieambt. De beslissing tot evacuatie heeft in dat geval echter geen uitvoerbare macht, in tegenstelling tot het bevel van de administratieve overheid.

  2. Volgens mijn informatie vermeldde het bevel tot evacuatie van de burgemeester van Yvoir politie hoofdstraffen bij niet-naleving van de maatregel.

  3. Het is de administratieve overheid die bevoegd is om de noodsituatie te beheren die verantwoordelijk is om in eerste instantie in te staan voor de opvang en de opvolging van de geëvacueerde personen, evenals voor de kosten die eruit voortvloeien.

    In de veronderstelling dat een noodsituatie het gevolg is van een fout die de burgerlijke aansprakelijkheid van een derde kan aanspreken, kan de overheid die schade lijdt zoals de blootstelling aan de kosten die verbonden zijn aan de evacuatie van de buurtbewoners, echter overwegen om de vergoeding te eisen van de persoon die in fout was en dit op basis van de artikelen 1382 en 1383 van het burgerlijk wetboek. Het gaat dan om een toepassing van de principes van gemeen recht van de burgerlijke aansprakelijkheid.

  4. De orde op de plaats van de noodsituatie wordt verzekerd door discipline 3, conform artikel 12 van het koninklijk besluit van 16 februari 2006 betreffende de nood- en interventieplannen. Het komt er voor de politiediensten met name op aan om de openbare orde te bewaren en te herstellen, de verschillende afgebakende perimeters te bewaken, de toegang tot deze perimeters te controleren en plunderingen te vermijden.

  5. Doorgaans is het de overheid die beslist heeft om te evacueren die de evacuatie logischerwijze ook opheft, eens ze er zeker van is dat er geen gevaar meer is voor de bevolking.

    Volgens mijn informatie heeft de burgemeester van Yvoir de veiligheidsperimeter opgeheven op 16 mei 2012, waarbij de buurtbewoners de toelating kregen om terug te keren naar hun woning.