Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 5-6131

van Richard Miller (MR) d.d. 24 april 2012

aan de vice-eersteminister en minister van Buitenlandse Zaken, Buitenlandse Handel en Europese Zaken

De veroordeling van de Wit-Russische activist Ales Bialiatski

rechten van de mens
Belarus
andersdenkende

Chronologie

24/4/2012Verzending vraag
9/5/2012Antwoord

Herkwalificatie van : vraag om uitleg 5-2020

Vraag nr. 5-6131 d.d. 24 april 2012 : (Vraag gesteld in het Frans)

De Wit-Russische opposant en activist Ales Bialiatski, vicevoorzitter van de Internationale Federatie voor mensenrechten en voorzitter van Viasna, een gekende Wit-Russische mensenrechtenorganisatie, werd op 24 november 2011 veroordeeld tot vier en een half jaar gevangenisstraf. Het gerechtshof van Minsk beschuldigde hem van “belastingontduiking op grote schaal” omdat hij geen belastingen zou hebben betaald op sommen geld die hij op buitenlandse rekeningen had staan (volgens het parket 567.000 euro). Nochtans was dat geld duidelijk bestemd om de activiteiten van Viasna te financieren.

De organisatie Viasna (“Lente” in het Wit-Russisch) waakt sinds 1996 over de naleving van de mensenrechten in Wit-Rusland, dat beschouwd wordt als “de laatste dictatuur van Europa”. De mensenrechtenorganisaties werken er in moeilijke omstandigheden. De Wit-Russische autoriteiten weigeren niet-gouvernementele organisaties (ngo's)bijna systematisch elk juridisch statuut. Sinds 2005 wordt elke activiteit in naam van een niet- geregistreerde organisatie beschouwd als een strafbaar feit. Gezien de druk van de Wit-Russische regering op ngo's en het vijandig klimaat waarin ze werken, financieren veel ngo's hun activiteiten vanuit het buitenland. Dat is ook het geval voor Viasna, die rekeningen bezat in Polen en Litouwen op naam van Ales Bialiatski.

Volgens Amesty International zijn de beschuldigingen duidelijk gebaseerd op politieke overwegingen en had hij nooit mogen worden aangehouden of berecht. Ales Bialiatski is een gewetensgevangene en moet bijgevolg onmiddellijk en zonder voorwaarden worden vrijgelaten. Mevrouw Ashton heeft van haar kant geprotesteerd tegen dit “politieke proces” en betreurt de intimidaties en pesterijen waarvan de vreedzame verdedigers van de mensenrechten in Wit-Rusland vaak het slachtoffer zijn.

Teneinde het “verstikkingsbeleid” tegen de civiele maatschappij en de oppositie te stoppen, moedigt de heer Bialiatski de versterking van de internationale sancties tegen het Wit-Russische regime aan en stelt hij de Europese Unie drie concrete maatregelen voor: de kredieten, waarvan Minsk sterk afhankelijk is, stopzetten; het stopzetten van de wapenaankopen uit Wit-Rusland; geraffineerde olie in Rusland kopen in plaats van in Minsk. Ik zou graag de mening van de minister weten over die voorgestelde sancties.

De Europese Unie oefent sancties uit ten aanzien van het Wit-Russische regime, die werden opgevoerd na de frauduleuze verkiezingen van 2010 tijdens dewelke veel opposanten werden gearresteerd. De sancties zullen pas worden opgeheven als alle politieke gevangenen zijn vrijgelaten. Acht de minister die sancties voldoende om het Wit-Russische staatsapparaat tot democratisering aan te sporen?

Wat denkt de minister van de drie maatregelen die Ales Bialiastki voorstelt? Zijn ze uitvoerbaar? Heeft de Europese Commissie ze in overweging genomen?

De Europese Commissie steunt de Wit-Russische onafhankelijke media en de burgermaatschappij. Ondanks die steun staat Wit-Rusland onderaan het klassement van de persvrijheid: het staat op de 168ste plaats van de 179 landen voor het jaar 2011 (volgens de vereniging Verslaggevers Zonder Grenzen). Op welke manier steunt de Commissie de verschillende actoren van de oppositie?

Antwoord ontvangen op 9 mei 2012 :

1. en 2. Mijn diensten volgen de mensenrechtensituatie in Belarus van dichtbij, met inbegrip van de veroordeling van de mensenrechtenverdediger en politieke gevangene Ales Bialiatski. Alle lidstaten, waaronder België, brengen de situatie van de politieke gevangenen en de repressie in Wit-Rusland ter sprake in hun politieke contacten met vertegenwoordigers van Wit-Rusland. België steunt het EU- beleid betreffende Wit-Rusland, ook voor wat betreft de politieke gevangenen. De vrijlating van deze gevangenen is een essentiële voorwaarde voor de verbetering van de relaties van de Europese Unie (EU) met Wit-Rusland. In dit verband steunt België de EU inspanningen om druk uit te oefenen op de autoriteiten in Minsk. Gelet op de voortdurende repressie in Wit-Rusland besliste de Raad Externe Betrekkingen van 23 maart 2012 om 12 personen op de lijst van personen gesanctioneerd door een bevriezing van activa en visumverbod toe te voegen (voornamelijk oligarchen, leden van de veiligheidsdiensten en rechters) en 29 entiteiten die aan de oligarchen behoren worden ook toegevoegd.

3. Tijdens de laatste Raad Buitenlandse Zaken heeft de EU haar engagement bevestigd naar de verdieping van haar betrokkenheid met de bevolking van Wit-Rusland en het maatschappelijk middenveld en om de democratische aspiraties van het Wit-Russische volk te ondersteunen. De EU is inderdaad bezig met de lancering van een “Europese dialoog over modernisering” met de Wit-Russische samenleving over de noodzakelijke hervormingen voor die modernisering, en de potentiële steun die de EU daaraan kan geven.