Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 5-6127

van Karl Vanlouwe (N-VA) d.d. 24 april 2012

aan de vice-eersteminister en minister van Buitenlandse Zaken, Buitenlandse Handel en Europese Zaken

De problematiek van de mensenrechten tijdens recente ontmoetingen met China

Syrië
China
rechten van de mens
officieel bezoek
Tibet-kwestie

Chronologie

24/4/2012Verzending vraag
6/6/2012Antwoord

Herkwalificatie van : vraag om uitleg 5-2001

Vraag nr. 5-6127 d.d. 24 april 2012 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

De geachte minister ontving op 8 februari 2012 de Chinese vice-minister van Buitenlandse Zaken Zhang Zhijun. Zoals gebruikelijk lag de nadruk van het gesprek op de versterking en verbreding van de Chinees-Belgische relaties in de economische en commerciële sfeer. Ook meldde U dat U met uw Chinese collega delicate onderwerpen zoals Syrië en het Iraans nucleair dossier hebt besproken.

Graag ontving ik wat meer informatie over de agendering van onderwerpen met betrekking tot mensenrechten en democratie in China tijdens de ontmoeting.

In deze commissie heeft U in het verleden al gemeld dat China aanvankelijk terughoudend was over interne problemen. Dat de federale regering bij elke gelegenheid de Chinese collega's over deze onderwerpen ondervraagt, verdient waardering.

Op 14 februari vond te Beijing de zesmaandelijkse EU-China summit plaats. Deze keer stond er ook een nieuwe dialoog over de mensenrechten op het programma. De EU wou bij deze ontmoeting onderwerpen als rechten voor minderheden, de rechtsstaat, de situatie van mensenrechtenactivisten, de vrijheid van meningsuiting, de ratificatie van de internationale conventie van burgerlijke en politieke rechten en de heropvoeding door arbeid bespreken.

Zo benadrukken China en de EU het belang en de promotie en bescherming van mensenrechten en de rechtsstaat. Beide partijen willen de dialoog met betrekking tot samenwerking op het vlak van mensenrechten versterken, op basis van gelijkheid en wederzijds respect. Tenslotte bevestigden beide partijen hun engagement om in de VN op het vlak van mensenrechten samen te werken (Both sides emphasized the importance of promotion and protection of human rights and the rule of law. Both sides looked forward to the strengthening of the EU-China dialogue and cooperation on human rights based on equality and mutual respect and expressed their readiness to work together for constant progress on the ground. Both sides confirmed their commitment to cooperate with UN human rights mechanisms).

Mijn vragen aan de minister betreffen :

1) zijn ontmoeting met de Chinese vice-minister van Buitenlandse Zaken Zhang Zhijun:

a) Welke onderwerpen inzake mensenrechten kwamen aan bod: de militarisatie van Xinjiang, zelfverbrandingen, en religieuze en culturele onderdrukking in Tibet, de vervolging van de Falun Gong, de heropvoedingskampen? Kunt u een algemeen verslag geven over de Chinese positie? Hoelang werd dit onderwerp besproken? Merkt U een evolutie in de Chinese positie?

b) Met betrekking tot Syrië: hoe evalueert U het gesprek en de positie van Beijing? Gaf vice-minister Zhijun de indruk dat China zijn standpunt in de VN-veiligheidsraad onvoorwaardelijk is, of dat het actief meewerkt aan alternatieve diplomatieke oplossingen?

2) de EU-China top van 14 februari te Beijing, en de EU-China mensenrechtendialoog:

a) Welke onderwerpen inzake mensenrechten kwamen aan bod : de militarisatie van Xinjiang, zelfverbrandingen en religieuze en culturele onderdrukking in Tibet, de vervolging van de Falun Gong, de heropvoedingskampen? Kunt u een algemeen verslag geven over de Chinese positie? Hoelang werd dit onderwerp besproken? Merkt U een evolutie op in de Chinese positie?

b) Met betrekking tot de spanning in Tibet: hoe ziet U dat de verdere ontwikkelingsplannen van China in Tibet de sociale malaise kunnen keren? Werd het Chinese optreden van veiligheidstroepen ook besproken en veroordeeld? (In addition, Premier Wen also answered questions concerning Tibet. Wen said that Tibet is an inalienable part of China. Tibetan fellows are a member of the great family of the Chinese nation and they are brothers of the Chinese nation. The Chinese government has long been committed to the economic and social development of Tibet and continues to increase efforts to support the development of Tibet. China has identified new development plans for Tibet with the main goal of enhancing and improving the lives of farmers and herdsmen in Tibet. Tibet practices regional autonomy by ethnic groups. The government attaches importance to protecting the ecological environment and traditional culture of Tibet. The government respects and protects the freedom of religious belief of the Tibetan people. Any attempt to incite a small number of monks to take drastic action to undermine the stability of Tibet is not conducive to the development of the Tibetan region, is not consistent with the interests of the Tibetan people, and is not popular among the people.)

c) Hoe ziet U het Chinese engagement inzake internationale samenwerking met betrekking tot mensenrechten evolueren?

d) Voldoet het mensenrechtenhoofdstuk in de gezamenlijke verklaring van de EU en China aan de zorgen van de EU en België, of schiet ze tekort in de afkeuring van het Chinese beleid? Zal de verklaring China er werkelijk toe aanzetten om zijn intern beleid bij te sturen in de richting die de EU in haar verklaringen steeds herhaalt?

e) Wanneer zal de volgende dialoog EU-China op het vlak van mensenrechten plaatsvinden?

Antwoord ontvangen op 6 juni 2012 :

  1. Zoals u in uw vraag reeds aangaf, ontmoette ik de Chinese vice-minister Van Buitenlandse Zaken Zhang Zhijun op 8 februari 2012.

    a) Ik uitte tijdens ons onderhoud mijn bezorgdheid over de situatie in Tibet, over de golf van zelfverbrandingen en over de toen zeer recente Chinese onderdrukking van Tibetaanse opstanden. Vice-minister Zhang uitte daarop het gekende Chinese standpunt dat de situatie in Tibet stabiel is en de regio een economische groei kent. De Dalai Lama zou de zelfverbrandingen aanmoedigen om zo internationale steun te verkrijgen voor de onafhankelijkheid van Tibet.

    Verder in het gesprek wees ik ook nog op de Belgische en Europese visie, dat het belangrijk is dat de enorme economische ontwikkeling van China ook gepaard gaat met een gelijkaardige verbetering van de mensenrechten. Vice-minister Zhang antwoordde hierop dat China nog steeds een ontwikkelingsland is en dit ook nog lang zal blijven. De huidige Chinese ontwikkeling is steeds op vreedzame wijze gebeurd: honderden miljoenen mensen zijn uit de armoede geraakt en de internationale orde werd nooit verstoord.

    b) Wat Syrië betreft heb ik benadrukt dat, gezien het extreme geweld dat daar gepleegd wordt, we het moeilijk vonden te begrijpen dat China de door Marokko ingediende ontwerptekst van VN resolutie niet steunde. De vice-minister antwoordde dat een extern uitgelokte regimewissel in strijd was met het VN Charter en dat enkel dialoog tussen de oppositie en de regering voor een oplossing kan zorgen.

  2. De EU-China top die voorzien was eind oktober 2011, werd uiteindelijk gehouden op 14 en 15 februari 2012 in Peking. Het uitstel kwam er omwille van de Europese financiële crisis en de uitzonderlijke top die daaraan werd gewijd.

    Ik maak het eerbare lid erop attent dat de EU-China top dus een jaarlijkse en geen zesmaandelijkse top betreft. Ik herinner er ook graag aan dat de lidstaten - waaronder dus ook België - niet aanwezig zijn op deze toppen ingevolge de inwerkingtreding van het Verdrag van Lissabon en dat de EU er vertegenwoordigd wordt door de voorzitter van de Europese Raad, Herman Van Rompuy, en de voorzitter van de Europese Commissie, José Manuel Barroso.

    a) Wat de mensenrechten aangaat, herinnerde raadsvoorzitter Van Rompuy het belang dat de EU hecht aan individuele vrijheden. Hij drukte de bezorgdheid van de EU uit over de beperkingen die in China worden opgelegd aan mensenrechtenverdedigers en riep China op om op een constructieve manier te reageren op de spanningen die uitbraken in sommige delen van het land, zoals in de Tibetaanse regio. Hij herinnerde eraan dat de bilaterale EU-China mensenrechten dialoog een belangrijk forum was om deze zaken te bespreken en om aan te tonen dat het respect voor de mensenrechten een wederzijdse bezorgdheid is. Hij pleitte daarom voor het behoud van de halfjaarlijkse EU-China mensenrechten dialoog. China wil de frequentie hiervan immers reduceren tot een jaarlijkse dialoog. Een lijst van individuele gevallen werd ook overgemaakt aan de Chinese gesprekspartners.

    b) Ondervraagd over de Tibetaanse kwestie benadrukte China dat Tibet de laatste jaren een aanzienlijke economische ontwikkeling kende en over een grote autonomie beschikt. Geconfronteerd met de berichten over de hardhandig onderdrukte manifestaties van de laatste maanden en het toenemende aantal zelfverbrandingen van Tibetaanse monniken, beschouw ik meer dan ooit dat de dialoog van de Chinese autoriteiten met de Tibetaanse vertegenwoordigers het enige spoor is dat kan leiden tot een duurzame oplossing met respect voor de culturele en religieuze Tibetaanse identiteit.

    c) d) China gedraagt zich meer en meer als een assertieve gesprekspartner in de internationale fora. Peking is een machtige speler in de VN. Zij kan meestal rekenen op de steun van een groot aantal bondgenoten die, zoals zij, huiverig staan tegenover externe bemoeienis in interne regeringspatronen. Aldus weigert China vaak landenresoluties te steunen (zoals voor Syrië, Sri Lanka, Zimbabwe of Birma). De Chinese houding in Genève toont bovendien de neiging om de structuren en de procedures ter bescherming van de mensenrechten af te zwakken.

    e) De datum van de volgende EU-China mensenrechtendialoog is nog niet vastgelegd. Ter gelegenheid van de februari top, heeft Herman Van Rompuy de hoop uitgedrukt dat de volgende dialoogronde snel kan doorgaan.