Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 5-5853

van Bert Anciaux (sp.a) d.d. 12 maart 2012

aan de vice-eersteminister en minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, belast met Beliris en de Federale Culturele Instellingen

Namaakgeneesmiddelen - Handel - Bestrijding

geneesmiddel
namaak
zwarte handel
douane
elektronische handel
toeleveringsketen

Chronologie

12/3/2012Verzending vraag
8/5/2012Antwoord

Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-5852

Vraag nr. 5-5853 d.d. 12 maart 2012 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Onlangs oogstte men bij een wereldwijde actie tegen namaakgeneesmiddelen in 81 landen ruim 2,4 miljoen valse medicamenten. Ook in België onderschepte de douane 116 van die pakketjes met tienduizenden namaaktabletten, capsules enzovoort. Toch stellen Douane en Accijnzen dat deze handel hand over hand toeneemt. De redenen zijn divers: het gemak van het internet, de schaamte om in een gewoon circuit te kopen (bijvoorbeeld Viagra), een lagere kostprijs...

Hierover de volgende vragen:

1) Beaamt de minister dat de handel in illegale geneesmiddelen uitdijt wegens onder andere het internet en dat de bestrijding daarvan complex en beweeglijk moet zijn?

2) In welke mate is de bestrijding van de illegale handel in geneesmiddelen een prioriteit voor de minister? Wie coördineert de bestrijding en hoe evalueert hij/zij het succes van deze aanpak?

3) Op welke wijze werken de diensten van politie en Douane en Accijnzen hier samen? Hoe evalueert de minister die samenwerking, welke pijnpunten kan zij hierin duiden en hoe kan ze deze samenwerking optimaliseren?

4) Voorziet de minister hieromtrent bijkomende, speciale of nieuwe maatregelen, instrumenten of plannen?

Antwoord ontvangen op 8 mei 2012 :

1. Een nauwkeurig antwoord geven op de vraag hoeveel verboden geneesmiddelen, voedingssupplementen zoals vitaminen enz. op internet te koop worden aangeboden, is onmogelijk. Het aantal websites dat toegankelijk is voor de Belgische bevolking is oneindig en steeds veranderlijk. Deze websites kunnen consumenten in alle uithoeken van de wereld bereiken en de diversiteit aan vergunde en verboden producten valt tevens moeilijk in te schatten. Bovendien kunnen die producten van overal worden verstuurd, zowel binnen als buiten de Europese Unie (EU). Desalniettemin kan men aan de hand van de cijfers medegedeeld door mijn diensten binnen het Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten (FAGG), meer bepaald in zijn activiteitenverslag 2010, over het aantal gecontroleerde postpakketten en het aantal geopende inbreukdossiers, effectief concluderen dat dit een belangrijk probleem blijft.

Zo werden in 2009 en 2010 op jaarbasis ongeveer 3 000 postpakketten – resulterend uit een internettransactie en afkomstig uit derde landen – onderschept in Zaventem en administratief afgehandeld door de SOE (Speciale Onderzoekseenheid) van het FAGG.

Er werden daarnaast ook illegale geneesmiddelen onderschept in de transitzone op de luchthaven van Luik (Bierset); doorgaans in grotere hoeveelheden dan een postpakket. In dat geval brengt de SOE de gezondheidsinstanties van het land van bestemming op de hoogte en geeft ze eventueel andere informatie door opdat die instanties zouden kunnen ingrijpen.

2. en 3. De aangehaalde problematiek behoort vast en zeker tot mijn prioriteiten.

De strijd tegen de illegale handel in geneesmiddelen op internet steunt op drie grote pijlers.

Enerzijds een legislatieve aanpak die de verkoop via internet van vrij verkrijgbare geneesmiddelen voor menselijk gebruik door vergunde apotheken moet regelen en de infiltratie van namaakgeneesmiddelen in de reguliere distributieketen moet voorkomen. Daartoe moet Richtlijn 2011/62/EU van het Europees Parlement en de Raad van 8 juni 2011 tot wijziging van Richtlijn 2001/83/EG tot vaststelling van een communautair wetboek betreffende geneesmiddelen voor menselijk gebruik, om te verhinderen dat vervalste geneesmiddelen in de legale distributieketen belanden, in Belgisch recht worden omgezet.

Ik citeer daarnaast de Conventie Medicrime aangenomen door het comité van ministers van de Raad van Europa op 8 december 2010 en opengesteld voor ondertekening op 28 oktober 2011.

Anderzijds, een aanpak in het teken van voorlichting en sensibilisering van het publiek, meer bepaald door middel van campagnes ontwikkeld door het FAGG.

Daartoe heb ik de twee grootscheepse informatiecampagnes van het FAGG actief gesteund. De eerste campagne, “Geneesmiddelen via Internet? Surf niet met uw gezondheid!” werd in oktober 2009 gelanceerd. Met deze campagne sensibiliseerde het FAGG het grote publiek voor de mogelijke gezondheidsgevaren die men loopt door geneesmiddelen op internet te kopen, buiten het legale circuit om. De tweede mediacampagne van het FAGG, “Een geneesmiddel is geen snoepje!”, dateert van september 2011. Een van de twaalf thema’s van die campagne was gewijd aan de risico’s verbonden aan de aankoop van geneesmiddelen via internet.

En tot slot, een meer repressieve aanpak op het terrein door de verschillende betrokken instanties. In dat opzicht moet in de praktijk rekening worden gehouden met de vestigingsplaats van de verantwoordelijke van de website, dit wil zeggen in België, een Europese lidstaat of buiten de EU. Hoe dan ook vereist het probleem zowel op nationaal als internationaal niveau een gecoördineerde aanpak tussen de verschillende autoriteiten bevoegd voor volksgezondheid, douane, justitie, politie en de Federale Overheidsdienst (FOD) Economie.

Op het operationele vlak vormt een samenwerking tussen douane, politie, justitie, de FOD Economie en de bevoegde instantie voor geneesmiddelen de beste oplossing om de illegale invoer van geneesmiddelen aan te pakken. Binnen de Belgische bevoegde autoriteit voor geneesmiddelen, het FAGG, werd een Speciale Onderzoekseenheid (SOE) opgericht die belast werd met de strijd tegen de farmaceutische criminaliteit, waaronder ook de illegale verkoop van geneesmiddelen via internet.

Een Europees initiatief: De HMA-WGEO (Head of Medicines Agencies Working Group Enforcement Officers), waaraan ook het FAGG deelneemt, houdt zich ook bezig met de illegale handel in geneesmiddelen en gezondheidsproducten op internet. Dit multidisciplinaire en multisectorale platform bestaande uit politie, douane en geneesmiddeleninspectie is een effectief netwerk dat over de grenzen heen de farmaceutische criminaliteit bestrijdt.

4. Richtlijn 2011/62/EU van het Europees parlement en de raad van 8 juni 2011 tot wijziging van Richtlijn 2001/83/EG tot vaststelling van een communautair wetboek betreffende geneesmiddelen voor menselijk gebruik, om te verhinderen dat vervalste geneesmiddelen in de legale distributieketen belanden, en de Conventie Medicrime bepalen dat de Lidstaten de samenwerking tussen de douane en de autoriteiten bevoegd voor geneesmiddelen moeten waarborgen.

Concreet ben ik van plan de bestaande samenwerking tussen douane, politie, justitie, de FOD Economie en het FAGG te formaliseren en te versterken.