Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 5-5638

van André du Bus de Warnaffe (cdH) d.d. 15 februari 2012

aan de vice-eersteminister en minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, belast met Beliris en de Federale Culturele Instellingen

Hemofilie - Behandelingen - Bekostiging - Budget

bloedziekte
kosten voor gezondheidszorg
geneeswijze

Chronologie

15/2/2012Verzending vraag
28/9/2012Antwoord

Herindiening van : schriftelijke vraag 5-3777

Vraag nr. 5-5638 d.d. 15 februari 2012 : (Vraag gesteld in het Frans)

Hemofilie is een aangeboren en erfelijke stoornis in de bloedstolling, die wordt veroorzaakt door een geheel of gedeeltelijk gebrek aan een bepaalde stollingsfactor.

Vroeger moesten hemofiliepatiënten zeer voorzichtig zijn. De jongste decennia is geweldige vooruitgang geboekt in de behandeling van hemofilie.

Dankzij het beschikbaar worden van biotechnologische geneesmiddelen, die betrouwbaar en performant zijn, is hemofilie nu niet langer dodelijk. Er bestaan behandelingen om de complicaties te voorkomen of uit te stellen. De behandelingen genezen de patiënt niet, maar ze maken het mogelijk de ziekte goed te beheersen en een bijna normaal leven te leiden.

Bij hemofilie zijn veel actoren van de gezondheidszorg betrokken. De interventie van verschillende specialisten (hematologen, verpleegkundigen, orthopedisten, kinesi/fysiotherapeuten, psychologen, sociaal assistenten, tandartsen en andere zorgverstrekkers) is vereist om een kwaliteitsvolle aanpak te waarborgen en om de gevolgen van het gebrek aan de stollingsfactoren VIII en IX te minimaliseren.

De meeste mensen kennen de ziekte niet en er blijven nog heel wat uitdagingen; hemofilie is immers een zeldzame en dure ziekte.

Mijn vragen aan de geachte minister:

1) Over welke epidemiologische gegevens beschikt u met betrekking tot hemofilie, en meer bepaald inzake de behandeling? Komen die overeen met de statistieken van de Hemofilievereniging, die 988 patiënten met hemofilie A en B telt, waarvan 241 die jonger zijn dan 18?

2) Wat is het totaalbudget voor hemofilie? Wat is de kostprijs van de geneesmiddelen? Wat is de verhouding tussen de recombinante geneesmiddelen en de plasmageneesmiddelen? Staat een herziening van de klassen in het vooruitzicht? Hoeveel kost een eenheid van factor VIII gemiddeld in België?

3) Zitten de Belgische prijzen voor stollingsfactoren binnen het Europese gemiddelde? Zal u ze herzien?

4) Beschikt u over informatie over de klinische studies in België naar de stollingsfactoren van de nieuwe generatie, met een langere levensduur, die het mogelijk maken dat de patiënten minder vaak aan het infuus moeten?

5) Welke specifieke maatregelen met betrekking tot die ziekte zijn genomen in het kader van het Programma voor de verbetering van de levenskwaliteit van personen met chronische ziekten?

6) Door de programmawet van 22 december 2008 werd het Observatorium voor chronisch zieken opgericht bij het Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering, Riziv. Bestaat er een specifieke werkgroep voor hemofilie?

Antwoord ontvangen op 28 september 2012 :

1) Het plan “Prioriteit aan de Chronisch Zieken” bevat in de eerste plaats voornamelijk algemene maatregelen voor alle chronisch zieken en weinig specifieke maatregelen per aandoening.

Hemofilie is een zeldzame ziekte; de maatregelen die zullen worden genomen in het kader van onze Europese verplichtingen betreffende een “Plan voor Zeldzame Ziekten” (bijvoorbeeld: register, expertisecentra) zullen dus ook voor die ziekte gelden.

Er bestaat in de wetenschappelijke afdeling van het Observatorium voor chronische ziekten een werkgroep Hemofilie. In 2007 heeft de wetenschappelijke afdeling een rapport van de werkgroep uitgebracht, met een concreet voorstel voor de oprichting van referentiecentra voor hemofilie. Het koninklijk besluit betreffende de oprichting van die referentiecentra zal binnenkort worden afgerond. Het bepaalt dat het Verzekeringscomité Gezondheidszorg van het Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeits-verzekering (RIZIV) overeenkomsten zal kunnen afsluiten, enerzijds met een nationaal coördinatiecentrum voor hemofilie, en anderzijds met hemofiliebehandelingscentra.

2) Een ontwerpovereenkomst met de referentiecentra is uitgewerkt op basis van artikel 56 van de gecoördineerde wet van 14 juli 1994 betreffende de verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging en uitkeringen. Het ontwerpregister zal worden opgenomen in het register voor zeldzame ziekten. Het Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid heeft de opdracht gekregen voorbereidend werk te verrichten en een gebudgetteerd voorstel voor de oprichting van een register voor zeldzame ziekten te formuleren.

Het ontwerp werd dit jaar aan de verschillende instanties voorgelegd. De Inspecteur van Financiën en de minister van Begroting hebben opmerkingen gemaakt. De bevoegde dienst van het RIZIV heeft de gevraagde correcties aangebracht. Momenteel wordt het dossier opnieuw onderzocht door de verschillende instanties, die voor de publicatie ervan hun akkoord moeten geven.

Momenteel wordt de volledige verzorging gedekt door de verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging. Het koninklijk besluit waarin de opdrachten en voorwaarden worden bepaald waaraan de referentiecentra voor hemofilie moeten voldoen, zal binnenkort worden afgerond. De globale tenlasteneming van de patiënten, met de opstelling van een behandelingsplan, een follow-up door de mantelzorgers en een netwerk van geconventioneerde centra voor eerstelijnszorg zou de follow-up van de zorg en de coördinatie ervan moeten verzekeren. In dit stadium is een zorgtraject “Hemofilie” dus niet nodig.

3) 4) Aangezien er vele hemofiliepatiënten uitsluitend in het ziekenhuis behandeld worden en er van de ziekenhuizen geen gegevens per patiënt bekend zijn, kan ik u geen exacte getallen over het aantal hemofiliepatiënten in België geven. Hierbij moet tevens worden opgemerkt dat sommige van de geneesmiddelen bij hemofilie ook gebruikt worden bij patiënten die aan de ziekte van von Willebrand, een erfelijke bloedziekte, lijden.

Het aantal patiënten dat buiten het ziekenhuis behandeld wordt voor hemofilie en de ziekte van von Willebrand, bedroeg in 2010 321 patiënten, van wie 103 minderjarigen (Farmanetgegevens).

In 2010 werd er door de Verzekering voor Geneeskundige Verzorging en Uitkeringen 86,3 miljoen euro uitgegeven aan geneesmiddelen bij hemofilie en de ziekte van von Willebrand. 51,4 miljoen hiervan werd besteed aan geneesmiddelen die afgeleverd werden in apotheken opengesteld voor het publiek.

Bloedstollingsfactoren die met recombinant Desoxyribonucleic acid (DNA)-technologie bereid zijn worden meer gebruikt dan bloedstollingsfactoren bereid uit menselijk plasma. 83 % van de uitgaven en 84 % van het volume (in DDD gemeten) is afkomstig van via DNA-recombinanttechniek bereide stollingsfactoren.

De Commissie Tegemoetkoming Geneesmiddelen (CTG) heeft al in 2008 het onderwerp van een groepsgewijze herziening voor alle geneesmiddelen die aangewend worden bij de behandeling van hemofilie aangesneden. Tot nu toe is er in de CTG geen enkel voorstel tot wijziging van de vergoedingsvoorwaarden opgesteld.

De gemiddelde kosten van een eenheid Factor VIII bedragen 0,95 euro. Dit is ook het geval voor de gemiddelde kosten van een eenheid bloedstollingsfactor bereid met recombinant DNA-technologie. De gemiddelde kosten van een eenheid bloedstollingsfactor bereid uit menselijk bloedplasma liggen iets lager, namelijk 0,88 euro.

Tabel 1 geeft de RIZIV-uitgaven (in euro), het volume (in DDD) en de RIZIV-uitgave per DDD weer van geneesmiddelen bij hemofilie, per soort van afleverende apotheek en per type van productieproces voor het afleveringsjaar 2010, zoals ze in Farmanet (specialiteiten afgeleverd in een apotheek opengesteld voor het publiek en terugbetaald door het RIZIV) respectievelijk in de Doc_PH (specialiteiten afgeleverd in een ziekenhuisapotheek en terugbetaald door het RIZIV) voorkomen.

Tabel 2 geeft de RIZIV-uitgaven (in EUR), het volume (in DDD), de RIZIV-uitgave per DDD en de RIZIV-uitgave per eenheid weer van Factor VIII per apotheek opengesteld voor het publiek, per ziekenhuisapotheek en per type van productieproces voor het afleveringsjaar 2010, zoals ze in Farmanet (specialiteiten afgeleverd in een apotheek opengesteld voor het publiek en terugbetaald door het RIZIV) respectievelijk in de Doc_PH (specialiteiten afgeleverd in een ziekenhuisapotheek en terugbetaald door het RIZIV) voorkomen.

5) Het plan "Prioriteit aan de Chronisch Zieken" is bedoeld om de toegankelijkheid van de verzorging en de levenskwaliteit van de “chronisch zieken” in het algemeen te verbeteren. Hemofiliepatiënten in het bijzonder zullen kunnen gebruikmaken van de maatregelen die in die context zijn genomen (bijvoorbeeld het statuut van chronisch zieke, …).

6) Bij het Wetenschappelijk Comité inzake Chronische Ziekten (huidige wetenschappelijke afdeling van het Observatorium voor de Chronische Ziekten) werd een werkgroep "Hemofilie" opgericht die sinds het begin van de jaren 2000 werkzaam is. Die werkgroep ligt aan de basis van de ontwerpovereenkomst met de referentiecentra voor hemofilie.