Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 5-5613

van Karl Vanlouwe (N-VA) d.d. 10 februari 2012

aan de vice-eersteminister en minister van Buitenlandse Zaken, Buitenlandse Handel en Europese Zaken

Staatsveiligheid - Spionageactiviteiten in België - Buitenlandse inlichtingendiensten - Persona non grata

staatsveiligheid
spionage
geheime dienst
Rusland
personeel in diplomatieke dienst

Chronologie

10/2/2012Verzending vraag
18/6/2012Antwoord

Vraag nr. 5-5613 d.d. 10 februari 2012 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Uit een interview met de heer Alain Winants, administrateur-generaal van de Staatsveiligheid, blijkt dat de Belgische geheime dienst ingevolge belangrijke wetswijzigingen, zoals onder meer de invoering van de wet op de Bijzondere Opsporingsmethoden, een competitieve dienst is geworden die zich thans kan meten met buitenlandse geheime diensten. Volgens de administrateur-generaal was het de hoogste tijd om die inhaalbeweging te maken.

Eén van de opmerkelijke uitspraken van het hoofd van de staatsveiligheid gaat over de aantrekkingskracht van België, meer bepaald Brussel als hoofdstad van Europa en als zetel van de NAVO, voor buitenlandse inlichtingendiensten.

Zo wordt onder meer gewezen op de activiteiten van de Russische Federatie in ons land. Daarnaast wordt ook de nadruk gelegd op de activiteiten van andere inlichtingendiensten, zoals uit de Volksrepubliek China en Iran. Over Rusland stelt de administrateur-generaal dat "de activiteiten van de Russen in ons land minstens terug op het niveau zitten van tijdens de koude oorlog." De titel van het interview is dan ook letterlijk : "Er zijn in Brussel meer spionnen dan tijdens de koude oorlog."

Mijn vragen aan de geachte minister zijn dan ook de volgende :

1)Hebt u weet van feiten waaruit zou blijken dat Russische inlichtingendiensten actief zijn in ons land ? Zo ja welke feiten en welke maatregelen werden genomen ?

2) Is hierbij sprake van illegale activiteiten zoals bijvoorbeeld valse naamdracht, valse documenten (identiteitsbewijzen, visa, internationale paspoorten,…) of valse contracten ?

3) Werden er sinds het jaar 2000 in overeenstemming met het Verdrag van Wenen inzake Diplomatiek Verkeer van 18 april 1961 mensen het land uitgezet ?

4) Kan u een overzicht bezorgen van het aantal buitenlandse diplomaten of mensen met een diplomatiek of consulair statuut die in overeenstemming met artikel 9 van voormeld verdrag "persona non grata" zijn verklaard of die "niet aanvaardbaar zijn" voor ons land ?

5) Hebt u eveneens weet of Belgische ambtenaren betrokken zouden zijn bij illegale activiteiten? Kan u dan ook een overzicht geven van het aantal Belgisch diplomaten, diplomatiek of consulair personeel die -sinds 2000- naar ons land zijn teruggeroepen op basis van vermoedens of betrokkenheid bij spionage-activiteiten ?

6) Is het mogelijk in positief geval ook mee te delen welke maatregelen of sancties (tuchtrechtelijk of strafrechtelijk) zouden genomen zijn ?

Antwoord ontvangen op 18 juni 2012 :

1. De Nationale Veiligheidsoverheid (NVO) waarvan het voorzitterschap en het secretariaat gevestigd zijn op de Federale Overheidsdienst (FOD) Buitenlandse Zaken, vertegenwoordigt België in het North Atlantic Treaty Organisation (NATO) Security Committee. De NVO wordt via dit comité geïnformeerd over activiteiten van buitenlandse inlichtingendiensten op Belgisch grondgebied, gericht tegen de NATO.

Gezien de informatie met betrekking tot de feiten en maatregelen geclassificeerd zijn op niveau NATO SECRET, kan deze informatie, overeenkomstig de bepalingen van de Wet van 11 december 1998 betreffende de classificatie en de veiligheidsmachtigingen, -attesten en -adviezen enkel meegedeeld worden aan houders van een overeenstemmende veiligheidsmachtiging en met de noodzaak tot kennisname. 

2. Gelet op de classificatie van de informatie kan de NVO hierover geen uitspraken doen. 

3. Volgens de gegevens waarover ik beschik heeft België destijds 2 Russische diplomaten die verbonden waren aan de Permanente vertegenwoordiging van Rusland bij de NAVO te Brussel ‘persona non grata’ verklaard omdat de activiteiten die ze uitoefenden niet in overeenstemming waren met hun diplomatiek statuut. ‘Als vergeldingsmaatregel hebben de Russische autoriteiten ook 2 diplomaten (die echter niet de Belgische nationaliteit hadden) en die verbonden waren aan het NAVO verbindingsbureau te Moskou ‘persona non grata’ verklaard.  

4. België heeft de voorbije jaren geen formele weigeringen uitgesproken tegen de benoeming van diplomaten of consuls. 

5. In het kader van de veiligheidsmachtigingen en dit sinds 2006, heeft de NVO de toekenning van de gevraagde veiligheidsmachtiging geweigerd aan 2 ambtenaren waarvan het veiligheidsonderzoek toeliet vast te stellen dat er onvoldoende garanties bestaan ten aanzien van hun loyaliteit.

1 van deze ambtenaren heeft vervolgens beroep aangetekend tegen deze beslissing bij het Beroepsorgaan inzake veiligheidsmachtigingen, -attesten en adviezen, die de beslissing van de NVO herriep. De 2e ambtenaar tekende geen beroep aan tegen de beslissing.
Sedert 2000 werd bij één ambtenaar een vermoeden van spionage vastgesteld.
 

6. Ingevolge een rapport van de Staatsveiligheid werd deze ambtenaar teruggeroepen naar het Hoofdbestuur. Deze persoon is voor het ogenblik geschorst in het belang van de dienst.