Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 5-4911

van Bert Anciaux (sp.a) d.d. 28 december 2011

aan de staatssecretaris voor Leefmilieu, Energie en Mobiliteit, toegevoegd aan de minister van Binnenlandse Zaken, en staatssecretaris voor Staatshervorming, toegevoegd aan de eerste minister

Dreigende stroompannes - Maatregelen - Effecten - Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas (CREG)

CREG
elektrische energie
elektriciteitsvoorziening

Chronologie

28/12/2011Verzending vraag
3/4/2012Antwoord

Herindiening van : schriftelijke vraag 5-3885

Vraag nr. 5-4911 d.d. 28 december 2011 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Recent meldden de geachte minister en de Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas (CREG) dat er tijdens de komende winter een mogelijkheid bestaat op stroompannes. Het zou gaan over het kortstondig wegvallen van de elektriciteitsvoorziening op uitzonderlijke piekmomenten, waarbij onder andere zonne- en windenergie stilvallen en teveel landgenoten gezamenlijk hun huishoudtoestellen zouden inschakelen. De oorzaak ligt - zo verklaren deskundigen - bij het sluiten van een aantal kerncentrales in Duitsland. De kans op stroompannes zou de komende jaren alsmaar groter worden.

Hierover de volgende vragen:

1) Bevestigt de geachte minister de reële kans op elektriciteitspannes, het kortstondig uitvallen van de elektriciteitsaanvoer, voor de komende winterperiode? Zo ja, hoe ontstond deze bedreiging?

2) Hoe komt het dat deze mogelijke elektriciteitsuitval, die men redelijk kan voorzien, niet verhinderd kan worden?

3) Bevestigt hij dat de kans op elektriciteitsuitvallen de komende jaren zal toenemen? Kan hij deze vermoedelijke evolutie meer gedetailleerd toelichten? Hoe komt het dat - ondanks dit weinig rooskleurige perspectief - deze uitvallen niet kunnen worden voorkomen?

4) Heeft hij zicht op de effecten van een - zelfs maar kortstondige - elektriciteitsuitval, onder andere voor (1) de veiligheid en specifiek de communicatie hieromtrent (2) de volksgezondheid, bijvoorbeeld ziekenhuizen enz. (3) de verkeerssignalisaties (4) het lucht- en treinverkeer (5) de elektronica in zowat alle maatschappelijke en economische geledingen enz.?

5) Vindt de geachte minister deze voorspelling voldoende bedreigend om hieromtrent actieplannen op te stellen? Gaf hij hiertoe al opdracht? Pleegde hij hierover overleg met de betrokken collega's uit de federale en gemeenschaps- en gewestregeringen? Zo ja, met welke resultaten? Zo niet, hoe motiveert hij de ontstentenis van dit overleg en de bijhorende actieplannen?

6) Zullen er ook in onze buurlanden vergelijkbare stroomuitvalmomenten voorkomen? Zo niet, hoe komt het dat andere landen hierop beter kunnen/konden anticiperen?

Antwoord ontvangen op 3 april 2012 :

Ik heb de eer om het volgende te antwoorden op de vragen van het geachte lid.

  1. Ondanks een verslechterde context in de grote buurlanden, is de Belgische toestand verbeterd in termen van invoer tijdens een winterpiek en dit in het bijzonder dankzij de ingebruikneming van de STEG-turbines van T-Power Tessenderlo en Duferco-Enel te Marcinelle, van twee gasturbines van Angleur voor een totaal van 971 MWe en in mindere mate door de ontwikkeling van Belgische fotovoltaïsche – en windparken, die een positieve maar onzekere bijdrage kunnen leveren.

    Overigens wordt er vastgesteld dat de weliswaar betreurenswaardige vertraging van de economische groei, een gunstig effect zou moeten hebben op het probleem van de winterpiek.

    Hoewel België gemiddeld minder afhankelijk is van invoer dan de afgelopen jaren, zal ons land tijdens een winterpiek op sommige momenten beroep moeten doen op invoer, want dan is er in België een vermogenstekort van 650 tot 700 MWe.Door de sluitingen in Duitsland en de toegenomen seizoenbehoeften in Frankrijk bestaat er wel degelijk een gevaar voor een tekort aan invoer vanuit het buitenland. Het risico op bevoorradingsonderbrekingen is niet te verwaarlozen. Daarom werden er crisisplannen uitgewerkt in samenwerking met de transmissienetbeheerder, Elia.

  2. De massale opmars van hernieuwbare energie in combinatie met de sluitingen van sommige productie-eenheden vergt aanpassingstijd alsook een coherent en gecoördineerd beleid op Europees niveau.

    Niet-voorziene sluitingen - zoals de massale stopzetting, zonder overleg met de transmissienetbeheerders, van de kerncentrales in Duitsland die de lokale spanning ondersteunen, - hebben geleid tot een bron van bezorgdheid voor het regionaal evenwicht in het transmissienet en op de Europese elektriciteitsmarkt.

  3. Momenteel lopen er verschillende studies om de vooruitzichten inzake vraag en aanbod te valideren. Er is een tweede prospectieve studie “elektriciteit” van start gegaan en de groep GEMIX zou in de loop van 2012 een update van zijn conclusies moeten voorleggen; daarin zouden meer bepaald de evolutie en de bijzonderheden van hernieuwbare energieën moeten verwerkt zijn.

    Daarnaast ben ik conform met het politieke regeerakkoord in samenwerking met de Algemene Directie Energie , belast met de uitwerking ten laatste tegen de maand juni 2012 van een nationaal uitrustingsprogramma voor de elektriciteitsproductie om een geloofwaardige elektriciteitsvoorziening van het land voor 2012 tot 2017 te verzekeren.

  4. Het beheer van de socio-economische gevolgen naar aanleiding van een elektriciteitsonderbreking valt onder de bevoegdheid van de minister van Binnenlandse Zaken. Met het oog op de redactie van een nationaal noodplan “Elektriciteitspanne” van grote omvang, heeft de Algemene Directie Crisiscentrum (ADCC – Federale Overheidsdienst (FOD) Binnenlandse Zaken), in samenwerking met de Algemene Directie Energie (FOD Economie, Kleine en middelgrote ondernemingen (K.M.O)., Middenstand en Energie), een diepgaande analyse uitgevoerd naar de socio-economische impact van een grootschalige en langdurige elektriciteitspanne. In deze impactanalyse kwamen onder meer ook de communicatie, de veiligheidssector, de gezondheidszorg en het verkeerswezen aanbod. In navolging van de resultaten van deze analyse, werkt de FOD Economie K.M.O., Middenstand en Energie momenteel nauw samen met de ADCC en de verschillende interventiediensten om een aantal maatregelen gericht op het beheer van de gevolgen van een grootschalige en langdurige elektriciteitspanne voor te bereiden.

  5. De transmissienetbeheerder Elia volgt heel aandachtig de problematiek van de winterpiek en besteedt in het bijzonder aandacht aan de ernstige vooruitzichten wanneer de komst van een winterpiek wordt aangekondigd.

    Elia staat klaar om het hoofd te bieden aan een plotse evenwichtsonderbreking omdat ze gebruik kan maken van een aantal goed gekende maatregelen, waaronder het mobiliseren van reservecapaciteit, beroep doen op afschakelbare klanten en de beperking van de export of gebruik te maken van het afschakelplan.

    Deze reflectie komt regelmatig aan bod tijdens de vergaderingen op Europees niveau, met name binnen het netwerk van de Europese transmissienetbeheerders.