Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 5-4753

van Bert Anciaux (sp.a) d.d. 28 december 2011

aan de minister van Overheidsbedrijven, Wetenschapsbeleid en Ontwikkelingssamenwerking, belast met Grote Steden

Galileo - Werking - Kostprijs

satellietnavigatie
satelliet
EU-programma
Europees Ruimteagentschap

Chronologie

28/12/2011Verzending vraag
28/2/2012Antwoord

Herindiening van : schriftelijke vraag 5-3612

Vraag nr. 5-4753 d.d. 28 december 2011 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Recent lanceerde men de eerste satellieten in een baan om de aarde teneinde het Europees navigatiesysteem van Europa, Galileo, te straten. Reeds meer dan tien jaar wordt dit project als een topprioriteit beschouwd op het vlak van Europese wetenschapsbeleid. Galileo werd tot op heden betaald vanuit de middelen van de Europese Commissie, dus door de Europese belastingbetaler. De kostprijs wordt geraamd op ongeveer vier miljard euro en achthonderd miljoen euro per jaar.

1) Kan de geachte minister deze bedragen bevestigen?

2) Wat is volgens hem het belang van dit project?

3) Welke waarborgen op onafhankelijkheid worden er gegeven? Hoe zal de privacy van de gebruikers gewaarborgd worden?

4) Hoeveel draagt ons land bij tot de realisatie van dit project?

5) Welke binnenlandse firma's waren of zijn betrokken bij de uitwerking van Galileo?

Antwoord ontvangen op 28 februari 2012 :

1. Op 10 februari 1999 stelde de Europese Commissie het project Galileo voor. Dat in samenwerking met de Europese ruimtevaartorganisatie (ESA) ontwikkelde systeem is een constellatie van dertig satellieten die de gehele aarde moeten bestrijken, met daarnaast een netwerk van grondcontrolestations.

Het project Galileo heeft mettertijd heel wat vertraging opgelopen die volgens de Europese Rekenkamer, die dat probleem heeft onderzocht, terzelfder tijd te wijten is aan de tekortschietende governancestructuren en een ontoereikende financiering, inzonderheid wat de bijdrage van de privésector betreft.

Daarom is de Raad Vervoer in november 2007 dan ook afgestapt van het plan voor een publiek-privaat partnerschap voor de financiering van Galileo en werd besloten te gaan voor een volledig publieke financiering.

In april 2008 hebben de Raad en het Europees Parlement in die zin een akkoord gesloten. In dat door het Europees Parlement ruimschoots goedgekeurde akkoord stond dat het nodige bedrag van 2,4 miljard euro voor de ontwikkelingsfase van Galileo uit de Europese begroting wordt gehaald.

In januari 2011 heeft de Europese Commissie berekend dat er 1,9 miljard euro extra nodig was om het programma Galileo tussen 2014 en 2020 te voltooien. Intussen heeft eurocommissaris Antonio Tajani meegedeeld dat dat bedrag wellicht naar beneden zal worden herzien.

Voor de periode 2007-2013 beloopt de bijdrage van de Europese Unie (EU) in de programma's Galileo (+ Egnos, "European Geostationary Navigation Overlay Service"), ter herinnering, 3,4 miljard euro als volgt verdeeld : 600 miljoen voor de voltooiing van de 'In Orbit-Validation' (IOV) fase, 2,4 miljard euro zoals bovenvermeld voor de ontplooiingsfase en 400 miljoen voor de exploitatie van Egnos.

2. Door Galileo wordt de Europese Unie op technologiegebied onafhankelijk van de Verenigde Staten, zoals dat gebeurd is in de luchtvaart (Airbus) en in de lucht- en ruimtevaart (Ariane). Zo kan Europa meer aan invloed inwinnen en aantrekkelijker worden op de internationale scène.

Bovendien kan het Amerikaanse plaatsbepalingssysteem GPS (Global Positioning System) onmogelijk tegemoet-komen aan alle navigatiebehoeften. De interoperabiliteit tussen de beide systemen, Galileo en GPS, is gewaarborgd in een recentelijk met de Verenigde Staten gesloten akkoord.

Als tweede generatie van satellietsystemen is Galileo preciezer en betrouwbaarder dan het GPS (dienstverleningsgarantie, signaalauthenticatie, signaalintegriteit, aansprakelijkheid van de operator, traceerbaarheid van vroegere acties, doorzichtige operaties, beschikbaarheid, gecertificeerde gegevens, enz.). Het systeem biedt een betere ontvangst in de grote steden (met hun hoge flatgebouwen) en een plaatsbepaling op enkele centimeters na, een betere dekking van hoger gelegen regio's, wat in het bijzonder interessant is voor de landen in Noord-Europa.

Maar Galileo-applicaties reiken verder dan geolokalisatie alleen. In tegenstelling tot de door de militaire autoriteiten gefinancierde en gecontroleerde Amerikaanse en Russische systemen, is Galileo enkel voor civiele doeleinden ontwikkeld. Het aantal toepassingen ervan is groot en dekt heel wat activiteitengebieden zoals vervoer (toezicht op het luchtverkeer, wegen- en spoornetwerken, follow-up van het goederenverkeer,..), mobiele telefonie (op positie gebaseerde diensten), cartografie, geodesie, topografie, tijdverspreiding, synchronisatie van transmissienetwerken (elektriciteit, telecommunicatie, banksystemen), precisielandbouw, openbare werken, mijnontginning, woudontginning, zoeken naar olie en gas in de ondergrond en op de oceaanbodem, zoek- en reddingssystemen (Galileo zou het enige systeem zijn dat kan antwoorden op de persoon die een noodsignaal heeft verzonden).

3. Het in de Europese Unie van kracht zijnde juridische kader dekt de meeste kwesties met betrekking tot het recht op de bescherming van de persoonlijke levenssfeer ten opzichte van de satellietnavigatie (waarmee personen en goederen kunnen worden gelokaliseerd en gevolgd).

Overeenkomstig de richtlijn 95/46/EG moeten de Lidstaten er met name voor zorgen dat persoonlijke gegevens voor vastgelegde, expliciete en wettelijke doeleinden worden verzameld en verwerkt. In het licht hiervan moeten die gegevens toereikend, ter zake dienend en niet overmatig zijn.

De richtlijn 2002/58/EG (richtlijn over privacy en elektronische communicatie) heeft als doel de nodige bepalingen te harmoniseren binnen de lidstaten om een gelijkwaardig niveau van bescherming van de rechten en fundamentele vrijheden te garanderen, in het bijzonder het recht op privacy voor de verwerking en het vrije verkeer van persoonsgegevens in de sector van de elektronische communicatie.

4. Onze bijdrage tot het programma Galileo bedraagt zowat 30 mln. euro via onze deelname aan de activiteiten van de ESA in het kader van de financiering van de fase IOV. De rest van het programma werd door de Europese Commissie gefinancierd via het Europese budget.

5. Vitrociset Belgium, Rhea, Spacebel, Thales-Alenia-Space Antwerp, Septentrio, Gillam-FEI, SAS, Trasys en  Thales-Alenia-Space ETCA zijn de bedrijven die aan de fase IOV hebben deelgenomen.

Vitrociset Belgium en Thales-Alenia-Space ETCA zijn de Belgische bedrijven die thans samenwerken in het kader van de exploitatiefase FOC (Fully operational capability), waarop ook Septentrio, Antwerp Space (het vroegere Thales-Alenia-Space Antwerp) en Spacebel zouden aansluiten.